De Europese Landbouwsubsidies houden een feodaal stelsel in stand waarbij grootgrondbezitters rijkelijk betaald worden. Tegelijkertijd kunnen de Europese regeringsleiders het niet eens worden over een nieuwe begroting en bezuinigingsmaatregelen. George Monbiot heeft een oplossing: schaf de landbouwsubsidies af en creëer met de vrijvallende gelden genoeg ruimte om de EU vooruit te helpen.
George Monbiot is een Engelse milieu-activist. Hij schrijft sinds de jaren '90 een wekelijkse column in The Guardian, waarin hij geen blad voor de mond neemt.
Na het mislukken van de EU top van afgelopen week, schreef hij een vlammend betoog tegen het huidige systeem van landbouwsubsidies. Zijn argumenten (lees de rest van de column in The Guardian, of hier in de vertaling van Jan Messchendorp op Presseurope):
De EU begroting lag 50 miljard euro hoger dan de Britse regering wilde. Het bedrag is gelijk aan de subsidie subsidie die jaarlijks naar de Europese boeren gaat onder naam Gemeenschappelijk Landbouw Beleid. Monbiot noemt de boerensubsidies het '21e eeuwse equivalent van feodale hulp: de belastingen die middeleeuwse vazallen hun leenheren moesten betalen voor het privilege uitgebuit te mogen worden'. Hoe meer land je bezit, des te meer subsidie je krijgt
Monbiot gaat nog een stap verder. Hij stelt, weinig verrassend, dat de grootste landbezitters in Europa ook tot de rijkste toplaag behoren. Het GLB zorgt ervoor dat ook de allerarmsten van Europa er via onze belastingen aan bijdragen dat zij in het zadel worden gehouden. In Groot-Brittannië dreigde het vorig jaar nog erger te worden. Het Lagerhuis wilde naast het grondbezitscriterium opnieuw een zgn. 'headage' invoeren, een vergoeding voor het aantal stuks vee dat een boer houdt. Deze headage was sinds 2003 juist uitgefaseerd, omdat boeren zonder aandacht voor het landschap of het milieu steeds meer dieren (schapen) de heuvels instuurden, waarmee ze hun eigen bestaan ondergroeven.
Monbiot stelt een volgens hem 'idioot' Europese principe aan de kaak: hoe ongeschikter een regio is voor landbouw, des te meer geld er wordt uitgegeven om landbouw daar in stand te houden. De EU gaat er van uit dat landbouw, met name in hoger gelegen gebieden, noodzakelijk is teneinde het milieu te beschermen: verlies aan biodiversiteit tegen te gaan en uitstoot van broeikasgassen terug te brengen. 'Joost mag weten hoe de natuur er in geslaagd is de 3 miljard jaar te overleven voordat de mens op het toneel verscheen om haar te beschermen', zegt Monbiot.
Het systeem van landbouwsubsidies heeft er aan bijgedragen dat hele gebieden ontbost en ontstruikt zijn - met bijvoorbeeld overstromingen tot gevolg. Bijzondere faunahabitats zijn verwoest en met name de diversiteit aan vogels is dramatisch afgenomen. Boeren worden niet aangemoedigd het gemaaide land te bebouwen of er vee te weiden, als ze het maar schoon - en subsidiabel - houden.
De Europese Commissie verdedigt de subsidies onder het mom dat het noodzakelijk is om de boeren te helpen 'bij te dragen aan de groeiende wereldvoedselbehoefte, die in 2050 naar verwachting met 70 procent is toegenomen'. Monbiot vraagt zich af: 'als de wereldvoedselbehoefte met 70 procent gaat toenemen, waarom hebben we dan subsidies nodig? Nog niet zolang geleden was de rechtvaardiging voor de boerenbetalingen dat de wereldvoedselvraag laag was. [...] Het beleid komt eerst, de uitleg later.'
Monbiot: 'Europa zit in een crisis. Het zit in een crisis omdat het geld op is. Er wordt (vaak onterecht en onnodig) gesneden in cruciale overheidsdiensten, terwijl landeigenaren jaarlijks 50 miljard euro toegeschoven krijgen. Dit is zo'n grove, onverdedigbare uitgave dat het onbegrijpelijk is dat activisten uit het hele politieke spectrum zich daar niet druk over maken. Zelden in de geschiedenis van menselijke conflicten hebben zoveel mensen zoveel geld gegeven aan zo weinig mensen.'
Fotocredits: floato
Dit artikel afdrukken
Na het mislukken van de EU top van afgelopen week, schreef hij een vlammend betoog tegen het huidige systeem van landbouwsubsidies. Zijn argumenten (lees de rest van de column in The Guardian, of hier in de vertaling van Jan Messchendorp op Presseurope):
De EU begroting lag 50 miljard euro hoger dan de Britse regering wilde. Het bedrag is gelijk aan de subsidie subsidie die jaarlijks naar de Europese boeren gaat onder naam Gemeenschappelijk Landbouw Beleid. Monbiot noemt de boerensubsidies het '21e eeuwse equivalent van feodale hulp: de belastingen die middeleeuwse vazallen hun leenheren moesten betalen voor het privilege uitgebuit te mogen worden'. Hoe meer land je bezit, des te meer subsidie je krijgt
Monbiot gaat nog een stap verder. Hij stelt, weinig verrassend, dat de grootste landbezitters in Europa ook tot de rijkste toplaag behoren. Het GLB zorgt ervoor dat ook de allerarmsten van Europa er via onze belastingen aan bijdragen dat zij in het zadel worden gehouden. In Groot-Brittannië dreigde het vorig jaar nog erger te worden. Het Lagerhuis wilde naast het grondbezitscriterium opnieuw een zgn. 'headage' invoeren, een vergoeding voor het aantal stuks vee dat een boer houdt. Deze headage was sinds 2003 juist uitgefaseerd, omdat boeren zonder aandacht voor het landschap of het milieu steeds meer dieren (schapen) de heuvels instuurden, waarmee ze hun eigen bestaan ondergroeven.
Monbiot stelt een volgens hem 'idioot' Europese principe aan de kaak: hoe ongeschikter een regio is voor landbouw, des te meer geld er wordt uitgegeven om landbouw daar in stand te houden. De EU gaat er van uit dat landbouw, met name in hoger gelegen gebieden, noodzakelijk is teneinde het milieu te beschermen: verlies aan biodiversiteit tegen te gaan en uitstoot van broeikasgassen terug te brengen. 'Joost mag weten hoe de natuur er in geslaagd is de 3 miljard jaar te overleven voordat de mens op het toneel verscheen om haar te beschermen', zegt Monbiot.
Het systeem van landbouwsubsidies heeft er aan bijgedragen dat hele gebieden ontbost en ontstruikt zijn - met bijvoorbeeld overstromingen tot gevolg. Bijzondere faunahabitats zijn verwoest en met name de diversiteit aan vogels is dramatisch afgenomen. Boeren worden niet aangemoedigd het gemaaide land te bebouwen of er vee te weiden, als ze het maar schoon - en subsidiabel - houden.
De Europese Commissie verdedigt de subsidies onder het mom dat het noodzakelijk is om de boeren te helpen 'bij te dragen aan de groeiende wereldvoedselbehoefte, die in 2050 naar verwachting met 70 procent is toegenomen'. Monbiot vraagt zich af: 'als de wereldvoedselbehoefte met 70 procent gaat toenemen, waarom hebben we dan subsidies nodig? Nog niet zolang geleden was de rechtvaardiging voor de boerenbetalingen dat de wereldvoedselvraag laag was. [...] Het beleid komt eerst, de uitleg later.'
Monbiot: 'Europa zit in een crisis. Het zit in een crisis omdat het geld op is. Er wordt (vaak onterecht en onnodig) gesneden in cruciale overheidsdiensten, terwijl landeigenaren jaarlijks 50 miljard euro toegeschoven krijgen. Dit is zo'n grove, onverdedigbare uitgave dat het onbegrijpelijk is dat activisten uit het hele politieke spectrum zich daar niet druk over maken. Zelden in de geschiedenis van menselijke conflicten hebben zoveel mensen zoveel geld gegeven aan zo weinig mensen.'
Fotocredits: floato
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Ik zeg niet dat het subsidiesysteem deugt want dat doet het volgens mij niet, maar afschaffen heeft e.e.a. tot gevolg wat ook niet wenselijk is.
Als we dat even op een rijtje kunnen zetten ;-)
Dan even +en en -nen om de optimale mix te vinden van steun, marktbescherming, natuurbeheer en ontwikkelingssamenwerking.
dat '+en en -en' is PRECIES wat er nu gebeurt, met 27 lidstaten is dat al niet eenvoudig. Het wordt nog bemoeilijkt door enorme 'legacy' van historische rechten en gewekte verwachtingen (jongere lidstaten willen eindelijk meedelen). Maar dat inkomenssteun afneemt is duidelijk.
Monbiot is radicaal en het systeem van subsidie heeft zich na zoveel decennia zo ingevreten dat het implicaties heeft voor de - toch al vreselijke fragiele - winst- en verliesrekeningen en financierbaarheid van boerenbedrijven. Daarom zorgt cold turkey afschaffen voor brokken. De vraag is: heeft hij in beginsel ongelijk?
Ik denk het wel. Een wereld die geregeerd wordt door landbouwproductie, wordt een arme. Nu is het doorgeschoten naar de andere kant: niet-boeren zijn rijk, boeren zijn arm (en vallen om).
ben ik helemaal met je eens, Dick:
Een wereld geregeerd door landbouw wordt een arme.
Elke dag scheiden er volgens de laatste berichten 7 "arme" boeren mee uit in ons kikkerlandje, die de schaalvergrotings-ratrace niet meer bij kunnen of willen houden.
Maar er bestaat ook nog zoiets als een ""Big Agro"", die een nogal sterke lobby schijnt te hebben in bijvoorbeeld Brussel en Washington. ...en daar nogal wat in de melk brokkelt aangaande het "level playing field".
... waardoor juist die arme kleine boeren hier en elders in de wereld de resulterende schaalvergroting niet meer bij kunnen benen.
En zijn nu zelfs die "sambavarkentjes", zoals onze gewaardeerde CDA-Koopmans ze noemde, niettegenstaande de EU-tolmuren van 100% (of was het 200%?) nu al concurrerend geworden?
Dan moet Tom Poes in deze barre anti-EU-tijden toch een heel slimme list gaan bedenken. Cold turkey zal inderdaad brokken geven, maar echt lekker gaat het toch ook al tijden niet meer. Zelfs Joris Driepinter ligt onder vuur.
P.S. BIG Agro ""rijk"", m.u.v. VION dan inmiddels misschien.
Ik begrijp dat VION inmiddels ook "arm" is. Overstretched?
Des te opvallender is het dat een 'linkse vernieuwer' als Monbiot pleit voor afschaffing van landbouwregulering, terwijl een 'rechtse kapitalist' als Unilevervoorzitter Polman eerder geneigd is te pleiten voor herregulering op wereldschaal.