Daarnaast bespreekt Duijzer de naar zijn mening uit de hand gelopen innovatie die is uitgelopen op roofbouw op dier en bodem. Hij brengt een geheel ander geluid dan zijn voorganger Aalt Dijkhuizen als voorzitter van de topsector. Dijkhuizen bepleit nog steeds een op productiviteit gebaseerde innovatie voor de Nederlandse boerenstand als beleidsdoel.
Duijzer vertelt dat de agrarische sector vanaf de tweede helft van de 19e-eeuw in Nederland op unieke wijze is gemoderniseerd. Het idee was destijds: wij zijn een handelsland, richten ons volledig op export, “en wij eisen dat ook van de agrarische sector. Dat is anders dan in de rest van Europa.” Het boerenbedrijf kreeg dezelfde grondslag als de rest van de Nederlandse economie. Dat heeft geleid tot een vergaande rationalisering en intensivering.
Dit historische ontwikkelingspad van meer dan eeuw heeft zich ingeslepen in het boerenbestaan. Vanuit het middenveld ontstonden allerlei landbouworganisaties om de economische positie en het opleidingsniveau van boeren te bevorderen en daarmee hun innovatiedrang aan te jagen.
Duijzer: “Op allerlei manieren is in Nederland geprobeerd om de boeren en tuinders in Nederland op gelijke voet met de rest van de samenleving te krijgen.” Dit emancipatieproces is goeddeels geslaagd, met als gevolg dat boeren hier een andere mentaliteit hebben dan in veel andere landen. Toch is nu een nieuwe innovatie-agenda nodig die Duijzer Foodswitch noemt. In het gesprek licht hij toe hoe hij zich die voorstelt: de Nederlandse boer moet weer wat minder op roofbouw gericht raken en moet op die basis geholpen worden om zijn oude intuïties voor de omgang met levende wezens en de natuur weer te laten spreken.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Eens, Jos.
De Denen zijn "onze" meest succesvolle concurrenten op de Duitse en de Chinese markten van varkensvlees. Het gaat nu goed in de varkenshouderij, maar als de export naar China wegvalt, zullen de Denen het Nederlandse varkensvlees nog verder uit de Europese markt drukken. En dat met een varkenshouderij die relatief grondgebonden is!
Ik zie tenminste twee scenario's waarin China stopt met de import van Europees varkensvlees:
1. Ze krijgen de Afrikaanse varkenspest onder de knie. Ze zeggen al te vorderen met een vaccin. Dan breiden ze hun eigen varkensstapel weer uit.
2. AVP breekt uit in Europa. Denemarken heeft al een hek gebouwd aan de Duitse grens. En de pest komt al een paar jaar voor bij wilde zwijnen in België.
Virussen en straks vaccins regeren de wereld...
Daar heb je gelijk in Wouter #55, maar het is niet eenvoudig om al die aspecten los van elkaar te zien. De EU exporteerde in het eerste kwartaal meer dan een miljoen ton varkensvlees naar China, zo ongeveer 15% van de totale productie. Maar op die 15% leunt de sector wel stevig, het bepaalt de prijsvorming van de totale productie, kijk maar wat er gebeurt als China de grens sluit. Indirect concurreert de sector hierdoor op een open vrije wereldmarkt en kan door te hoge kosten eigenlijk niet voldoende opbrengst bereiken, tenzij er zich calamiteiten voordoen zoals recent varkenspest in China. Albert Vernooij, toen nog bij Rabo, waarschuwde al in 2017 dat de Nederlandse varkensboeren kwetsbaar zijn als de export naar Azië stagneert, zij hebben immers de hoogste kosten en worden het hardst getroffen door prijsval. En die kosten zullen onder druk van de prijs van ruimte in dit land in de toekomst alleen maar duurder worden. Als je die export buiten Europa niet op gang houdt, kun je dan op pakweg de Duitse markt je concurrentiepositie nog wel handhaven? Je volume gaat immers omlaag en daardoor je kosten verder omhoog. Inmiddels gaat driekwart van de varkensvleesproductie de grens over en het is de vraag of dit land in de toekomst in staat blijft om die (bulk)productie te accommoderen voor een concurrerende prijs, ook binnen Europa. Het is een open vraag, ik weet het antwoord ook niet, maar het lijkt me tenminste zaak dat mensen als Duijzer daarop een scherpere visie ontwikkelen. Denk daarbij ook aan de import van voer en de afvoer van meststoffen. Wie niet meer mee wil doen in het grote wereldspel (dat zegt Duijzer feitelijk) kijkt onvermijdelijk tegen krimp aan en in dat kader bezien vond ik zijn uitspraken over een politicus die ook krimp bepleit nogal opmerkelijk en ook fors aangezet.
Jos, dat zijn uitstekend verwoorde intellectuele twijfels in je #23, #31, #44, #48 en #51.
Wel één correctie. In #23 schrijf je:
"Met varkensvlees moet je niet meer over de wereld willen slepen". Daarmee zegt hij dus precies hetzelfde als Tjeerd van D66 die hij goed gepland een flinke sneer geeft. Want Duijzer zegt daarmee: 'de helft van de varkensstapel opdoeken'. Dat je kippenklauwen en varkensoren voor een goede prijs naar China moet verkopen begrijpt iedereen, maar dat verklaart natuurlijk geen 70% export."
Verwar je hier niet "export" met "export naar de wereldmarkt"? De meeste export is export naar andere EU-lidstaten. Dus stoppen met export naar de wereldmarkt (Duijzer) gaat lang niet zo ver als halveren van de varkensstapel (De Groot).
#29 Frans, ik heb je hoog en bewonder je om je kennis van zaken, maar ik heb dit interview nu twee keer aangehoord en het is nog treuriger dan ik al dacht. Waar kan dat aan liggen?
"Ze"hebben het ook sociaal-economisch "geregeld", de schrijver van de Wealth of Nations zou zich in het graf omdraaien, alle bieten gaan naar Hoogkerk. De stappen terug, of zijn het stappen vooruit, lijken mij extreem groot. Gaat de overheid Cosun liquideren of past die zich aan?