Via de sociale media wijst de ongeruste bevolking met een beschuldigende vinger naar president Jair Bolsonaro. Die zou het - succesvolle - beleid van de voormalige president Lula (2003-2010) tegen ontbossing nu zodanig versoepeld hebben dat de bosbouw en agro-industrie na jaren van beperkingen weer grootschalig aan het ontbossen zijn geslagen. Op de traditionele slash and burn manier: door een deel van het oerwoud te kappen, even te laten liggen en vervolgens plat te branden teneinde weidegronden voor rundvee of sojaplantages voor veevoer te creëren. Die trend was overigens al ingezet onder Bolsonaro's directe voorganger Michel Temer.
Op zijn beurt ontkent Bolsonaro de cijfers. Hij beschuldigt Jan en alleman van 'leugens' die bedoeld zijn om zijn regering in een kwaad daglicht te stellen. Ook Duitsland en Noorwegen, die hun financiële steun aan natuurbehoud in het Amazonegebied hebben gestaakt omdat Bolsonaro's regering er volgens hen een potje van maakt, krijgen ervan langs. In een bizarre omkering van zaken beschuldigt Bolsonaro zelfs NGO's ervan zelf de bosbranden te hebben gesticht. Ricardo Galvao, de INPE-onderzoeker die de ontbossing van het Amazonewoud in kaart bracht, werd eerder deze maand door Bolsonaro ontslagen omdat hij foto’s had genomen die de sterk toegenomen omvang van de ontbossing openbaar maakten.
In een uitgebreid interview op Deutsche Welle legt de Braziliaanse wetenschapper Carlos Nobre uit dat de combinatie van de traditionele landbouw - het kappen en verbranden van bos om grond vrij te maken voor de teelt van soja en vleesrunderen - met de huidige politieke retoriek dodelijk is voor de toekomst van het Amazonewoud. Nobre zegt onomwonden dat de bosbranden geen natuurlijke oorsprong zoals droogte en wind hebben, maar zijn aangestoken.
In een filmpje (in het Frans) laat Le Monde zien met welke krachten de wereld te maken krijgt door de ontbossingspolitiek: het Amazonegebied is goed voor 10% van de opname van de CO2 in de wereldwijde atmosfeer. Daarnaast is het Amazonegebied de thuishaven van een grote soortenvariëteit die verdwijnt door ontginning. Het IPCC waarschuwde begin deze maand voor de extra klimaatopwarming die optreedt als natuurgebieden (bomen) en oceanen te weinig van de vrije koolstof in de atmosfeer kunnen opnemen. Daar komt nog eens bij dat de bosbranden juist een fors volume extra CO2 in de lucht veroorzaken.
Bolsonaro's presidentschap duurt nog ruim drie jaar, zegt Le Monde. Daarmee suggereert de krant dat hij in die tijd veel natuur- en klimaatschade kan aanrichten. Wat de rest van de wereld daartegen kan doen? Alleen Braziliaanse producten kopen die gegarandeerd niet het resultaat zijn van kap- en verbrandingspraktijken. Nu al is de uitstoot van de landbouw verantwoordelijk voor driekwart van de totale Braziliaanse CO2-uitstoot.
Global warming pic.twitter.com/nALfV2Uuxm
— OSnapItzMiriam (@NickisFavChild) August 20, 2019
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Jaarlijks een gebied als Portugal. Ook in Siberie brandt het goed. Even in perspectief zien met de 'Zeeuwse draad'.
Je kunt branden in de wereld "live" volgen. Zie hier en hier. Als je de alarmerende verhalen over de Amazone, Siberië en Alaska kent, hoe moet je de situatie in Afrika dan karakteriseren?
Hier beelden over de verspreiding van branden over de laatste 15 jaar. Opvallend is de regelmaat waarmee de branden jaarlijks in de zelfde regio's optreden.
'Savannisation'. Men vreest dat door de ontbossing van de Amazone het regime van regenval gaat veranderen, het droger gaat worden, en dat deze lokale klimaatverandering vervolgens de rest van het bos makkelijker in de hens zal laten vliegen: het 'koppel retroactie klimaat-vegetatie'. Zo was er dit jaar, van die inmiddels 74.000 branden, sprake van grote droogte.
Bolsonaro geeft inmiddels toe dat hij de branden niet meer kan beheersen en nooit zo stellig heeft gezegd dat NGO's de branden hebben veroorzaakt.
Sterren en onder meer president Macron hebben zich krachtig uitgelaten. Onderwijl lijkt Bolsonaro zich internationaal te isoleren.