In pimpel- en koolmezen, verzameld in stedelijk gebied waar buxusmotten zijn bestreden, zijn 14 verschillende pesticiden gevonden, blijkt uit verkennend onderzoek van CLM Onderzoek en Advies. De onderzoekers vonden in dood gevonden jonge mezen negen middelen tegen insecten, drie tegen schimmels en een biocide en een hulpstof.* Geen van deze middelen is voor particulieren toegelaten. Dit wijst op mogelijk illegaal gebruik.
De aanleiding voor het onderzoek was de vondst van dode jonge mezen in wijken waar de rupsen van de gevreesde buxusmot bestreden worden. Dode jonge mezen zijn in vijf steden in Noord-Brabant, Gelderland en Zuid-Holland verzameld via een oproep van het programma Vroege Vogels. Als referentie zijn vijf dode jonge koolmezen verzameld uit een bosgebied bij Arnhem, waar geen buxusmotbestrijding heeft plaatsgevonden. In het stedelijk gebied zijn 11 pesticiden gevonden (waarvan 8 insecticiden), terwijl in het bosgebied slechts vier stoffen zijn gevonden (waarvan één insecticide). Dit wijst erop dat in stedelijk gebied bestrijding tegen insecten heeft plaatsgevonden.
Alle pesticiden die zijn gevonden in jonge dode mezen zijn niet toegelaten voor particulieren om tegen buxusmot te gebruiken. Hoveniers en gemeentelijke groenbeheerders mogen deze stoffen ook niet gebruiken. Agrariërs mogen een deel van die stoffen wel gebruiken, maar omdat mezen een heel beperkt gebied hebben waar ze voedsel zoeken als ze jongen hebben (circa 3.000 m2) en de monsters uit de stad komen, is het onwaarschijnlijk dat deze stoffen uit de landbouw komen. Daarom is het meest waarschijnlijk dat particulieren illegaal middelen gebruiken tegen insecten, in dit geval waarschijnlijk buxusmotrupsen.
Gevaarlijk?
De onderzoekers kunnen geen uitspraak doen over de mogelijke dood van jonge mezen in relatie tot buxusmotbestrijding met (chemische) bestrijdingsmiddelen. Gevonden concentraties zijn relatief laag, maar toxiciteitstudies betreffen andere vogelsoorten en niet jonge mezen. Bovendien kunnen sommige stoffen effect hebben op de vruchtbaarheid en overleving van jongen.
Eten mezen wel buxusmotrupsen?
Buxusmotrupsen moeten wel door mezen worden gegeten, anders kunnen ze niet in de jonge mezen terecht komen. Uit voedselproeven op het Nederland Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) blijkt dat koolmezen wel degelijk buxusmotrupsen eten en dat de rupsen ook door de mezen uit takjes buxus worden gehaald.
Een videofragment van Kees van Oers (NIOO-KNAW) laat dit zien.
Buxusmot rukt op
Oorspronkelijk komt de buxusmot uit oost Azië en deze invasieve exoot heeft zich in 2006 in Europa gevestigd. Sinds 2007 komt de buxusmot ook voor in Nederland. De buxusmot heeft meerdere generaties per jaar en door de vraat van de rupsen sterft de plant geheel af.
* De aangetroffen pesticiden zijn insecticiden (9) namelijk chlorantraniliprole, DDT, fipronil, imidacloprid, indoxacarb, permethrin, spinosad, spiromesifen en thiamethoxam; twee gevonden insecticiden betreft neonicotinoïden (imidacloprid en thiamethoxam). Daarnaast zijn drie fungiciden (azoxystrobin, fluopyram en propiconazole), een biocide (DEET) en een synergistische hulpstof (piperonylbutoxide). Tevens is een stimulantia, cafeïne, aangetroffen.
Monsters van de mezen in stedelijk gebied (5) betreffen dood gevonden jongen, en zijn verzameld in Reijen (Noord-Brabant), Ede, Arnhem (Gelderland), Delft en Den Haag (Zuid-Holland). De referentiemonsters (5) zijn uit een bosgebied nabij Arnhem.
De voedselproeven werden uitgevoerd door NIOO-KNAW; het rapport kan hier worden gedownload
Dit artikel afdrukken
Agrariërs mogen een deel van die stoffen wel gebruiken, maar omdat mezen een heel beperkt gebied hebben waar ze voedsel zoeken als ze jongen hebben en de monsters uit de stad komen, is het onwaarschijnlijk dat deze stoffen uit de landbouw komenVerboden middelen
Alle pesticiden die zijn gevonden in jonge dode mezen zijn niet toegelaten voor particulieren om tegen buxusmot te gebruiken. Hoveniers en gemeentelijke groenbeheerders mogen deze stoffen ook niet gebruiken. Agrariërs mogen een deel van die stoffen wel gebruiken, maar omdat mezen een heel beperkt gebied hebben waar ze voedsel zoeken als ze jongen hebben (circa 3.000 m2) en de monsters uit de stad komen, is het onwaarschijnlijk dat deze stoffen uit de landbouw komen. Daarom is het meest waarschijnlijk dat particulieren illegaal middelen gebruiken tegen insecten, in dit geval waarschijnlijk buxusmotrupsen.
Gevaarlijk?
De onderzoekers kunnen geen uitspraak doen over de mogelijke dood van jonge mezen in relatie tot buxusmotbestrijding met (chemische) bestrijdingsmiddelen. Gevonden concentraties zijn relatief laag, maar toxiciteitstudies betreffen andere vogelsoorten en niet jonge mezen. Bovendien kunnen sommige stoffen effect hebben op de vruchtbaarheid en overleving van jongen.
Eten mezen wel buxusmotrupsen?
Buxusmotrupsen moeten wel door mezen worden gegeten, anders kunnen ze niet in de jonge mezen terecht komen. Uit voedselproeven op het Nederland Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) blijkt dat koolmezen wel degelijk buxusmotrupsen eten en dat de rupsen ook door de mezen uit takjes buxus worden gehaald.
Een videofragment van Kees van Oers (NIOO-KNAW) laat dit zien.
Buxusmot rukt op
Oorspronkelijk komt de buxusmot uit oost Azië en deze invasieve exoot heeft zich in 2006 in Europa gevestigd. Sinds 2007 komt de buxusmot ook voor in Nederland. De buxusmot heeft meerdere generaties per jaar en door de vraat van de rupsen sterft de plant geheel af.
* De aangetroffen pesticiden zijn insecticiden (9) namelijk chlorantraniliprole, DDT, fipronil, imidacloprid, indoxacarb, permethrin, spinosad, spiromesifen en thiamethoxam; twee gevonden insecticiden betreft neonicotinoïden (imidacloprid en thiamethoxam). Daarnaast zijn drie fungiciden (azoxystrobin, fluopyram en propiconazole), een biocide (DEET) en een synergistische hulpstof (piperonylbutoxide). Tevens is een stimulantia, cafeïne, aangetroffen.
Monsters van de mezen in stedelijk gebied (5) betreffen dood gevonden jongen, en zijn verzameld in Reijen (Noord-Brabant), Ede, Arnhem (Gelderland), Delft en Den Haag (Zuid-Holland). De referentiemonsters (5) zijn uit een bosgebied nabij Arnhem.
De voedselproeven werden uitgevoerd door NIOO-KNAW; het rapport kan hier worden gedownload
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Mogelijk een bijzondere waarneming: in ons Franse dorpje kwamen deze week honderdduizenden van deze motten uit de pop. 's Nachts vliegen ze tegen de lantaarns en vormen ze een tapijt op de grond. De zwaluwen blijken ze te eten en zijn deze week opeens nadrukkelijk nog talrijker dan ze dit jaar toch al waren. Die waarneming heb ik nog niet op Wikipedia gelezen. Hebben we in de Languedoc (tegenwoordig Occitanie geheten) iets nieuws ontdekt Adriaan Guldemond en Wouter v.d. Weijden?
Onder de linkjes foto's die Cécile vanmorgen maakte.
Henk Renting (dank!) vond twee krantenreferenties naar soortgelijke waarnemingen in de départementen Lot en de Côte d'Or in Frankrijk:
- Een zee van witte vlindertjes (La Dépêche)
- Indrukwekkende invasie (m.n. een serie foto's (Bien public, een lokale krant in de Bourgogne)
De mot heeft (nog) geen natuurlijke vijanden in dit deel van de wereld. Toch - zeggen de artikelen en Wiki - heeft de huismus er al een maaltje in gevonden; naar onze waarneming weet ook de zwaluw er weg mee. Ook de andere invasieve exoot ziet er brood in: de Aziatische hoornaar (inmiddels ook in de Languedoc een 'gewoon' insect). We hebben hier tegenwoordig ook gekko's (die mensen hier in huis laten, tegen de muggen) die wellicht ook van motten houden. Dat hebben we nog niet kunnen zien.
>>Daarom is het meest waarschijnlijk dat particulieren illegaal middelen gebruiken tegen insecten<<
Blijkbaar kunnen particulieren deze middelen dan zomaar kopen of via Internet bestellen?
Een link van Bert Brink (dank!) op Facebook: de buxusmot gaat volgens de Vlaamse Nachtvlinderspecialist Wim Veraghtert in De Standaard ontdekt worden door vogels (mussen en kauwen nu al). Ook gaat de mot nieuwe planten, struiken gewassen ontdekken om zich te ontwikkelen. Naar verwachting zijn de Japanse kardinaalsmuts, Dikkemanskruid en Oranje jasmijn de nieuwe gewassen waar het beestje naar op zoek zal gaan.
Hier in het dorp pik je ze er zo uit, de gifspuiters. Bij alle tuinen kaalgevreten buxushaagjes en dan ineens een perfect groen haagje ertussen. Ik sprak begin van de zomer een man met veel buxus in zijn tuin erop aan dat hij de mot had. Wist hij al, hij had maatregelen genomen: flink spuiten met "goei spul". Kon je in de winkel niet krijgen, maar hij kende wel iemand. In ons landelijk gelegen dorpje is het niet zo moeilijk om iemand te vinden met "goei spul". Hoe dat in de stad werkt weet ik niet.