Nick Trachet verhaalt over de omegabaars, de eerste vis in de historie die uitgezocht is op zijn kwaliteiten als kweekvis - snelgroeiend, blank vlees, weinig graten, tropisch, vegetarisch - en nog lekker is ook. Een Belgisch succesverhaal.
De omegabaars is een recente ‘uitvinding’ van een Vlaamse bioloog in de kelders van de Universiteit van Leuven. Het verhaal van hoe een Australische vis een Vlaams streekproduct werd, exclusief te krijgen in ons land.
Moderniteit duikt soms op onverwachte plekken op. Wij weten dat er steeds meer vis wordt gekweekt, al de meer dan de helft van alle opgediende vis op aarde komt van kweek, niet van wilde vangst.
Romeinen deden al aan viskweek
In het oude Romeinse Rijk was de viskweek ingeburgerd. Zij kweekten zelfs een ingevoerde Afrikaanse vissoort: de tilapia. De monniken in de middeleeuwen verspreidden karpers (oorspronkelijk uit de Donau) over West-Europa, maar erg populair werden die hier nooit. Rond 1865 vonden twee Fransen de moderne piscicultuur uit, waarbij de voortplanting van de forel onder gecontroleerde omstandigheden gebeurde.
Zoektocht naar ideale kweekvis
De Vlaamse bioloog Stijn Van Hoestenberghe, toen doctorerend aan de KU Leuven, deed het andersom. Hij zocht eerst een vissoort die aan de ideale criteria voldeed om gekweekt en verkocht te worden: tropisch, snelgroeiend, in scholen levend, met blank vlees, met weinig graten en - last but not least - een vis die geen dierlijk dieet nodig had, want iedereen kent wel het dilemma dat je om zalm te kweken veel meer vis nodig hebt dan hij opbrengt.
Al snel kwam de onderzoeker uit bij de jade perch (Scortum barcoo) uit de familie der Tijgerbaarzen. Dat is een visje dat van nature alleen voorkomt in de billabongs (rivierpoelen) van Queensland. Van Hoestenberghe haalde vissen naar hier en experimenteerde rond voeder en leefomstandigheden. Voor de handel doopte hij de vis omegabaars. Het is een wat vette vis, ideaal voor op de barbecue dus, en dat vet bevat heel wat omega-3-onverzadigde vetzuren, wat uitstekend is voor de gezondheid van de eter. Vandaar.
Aqua4C, zo heet het bedrijf, kwam er in Kruishoutem in Oost-Vlaanderen, op hoorafstand van de E17. Het is een fabriek die duurzaamheid tot een basisnorm heeft gemaakt. Men betrekt regenwater en warmte uit de nabijgelegen tomatenserres, de elektriciteit komt van de zonnepanelen van dezelfde buren. Er is géén aansluiting met het net voor water noch stroom.
Duurzaam
Er is geen nood aan antibiotica, het water wordt gerecycleerd, zodat je op het einde van de rit maar twee liter water nodig hebt om een kilo vis te kweken. Water met de uitwerpselen van de vis gaat terug naar de tomatenplanten bij de buur. Als meststof. De vissen krijgen graan, maïs en lijnzaad te eten en sterven door in ijs te worden gelegd. De vis wordt - door het bedrijf - nooit geleverd in piepschuim, maar in herbruikbare viskisten of waskarton. Als je duurzaam wil zijn, moet je het goed doen!
Sinds een paar jaar heeft de grootdistributie de omegabaars ontdekt en kan je die nu, al dan niet gefileerd, in de supermarkt vinden. Rauw is het een heerlijke vis, ook Japanse chefs in ons land lijken hem als sashimi wel te lusten.
De textuur neigt naar die van de Japanse hamachi. In ceviche zal hij niet misstaan. Bakken is eenvoudig, door het vetgehalte gaat hij niet kleven en uiteenvallen doet hij ook al niet. Verder wordt hij nu ook gerookt. Vreemd dat we die vis nog niet eerder vonden. Smakelijk.
In Nederland is de vis exclusief te koop bij PLUS, gefileerd.
Dit artikel afdrukken
Moderniteit duikt soms op onverwachte plekken op. Wij weten dat er steeds meer vis wordt gekweekt, al de meer dan de helft van alle opgediende vis op aarde komt van kweek, niet van wilde vangst.
Romeinen deden al aan viskweek
In het oude Romeinse Rijk was de viskweek ingeburgerd. Zij kweekten zelfs een ingevoerde Afrikaanse vissoort: de tilapia. De monniken in de middeleeuwen verspreidden karpers (oorspronkelijk uit de Donau) over West-Europa, maar erg populair werden die hier nooit. Rond 1865 vonden twee Fransen de moderne piscicultuur uit, waarbij de voortplanting van de forel onder gecontroleerde omstandigheden gebeurde.
In het oude Romeinse Rijk werd zelfs een ingevoerde Afrikaanse vissoort gekweekt: de tilapiaDe volgende stap voorwaarts was de Europese zalm die vanaf 1980 zo democratiseerde, daarna ging het snel. Tarbot, grote garnalen, zeebaars, goudbrasem, pangasius … De vis in de winkel is vandaag haast vaker gekweekt dan wild. Let wel dat men steeds probeerde gewaardeerde, dure vissoorten te kweken. Na een korte tijd dondert de prijs daarvan dan ook steevast in elkaar, met moeilijkheden voor de jonge bedrijven als gevolg.
Zoektocht naar ideale kweekvis
De Vlaamse bioloog Stijn Van Hoestenberghe, toen doctorerend aan de KU Leuven, deed het andersom. Hij zocht eerst een vissoort die aan de ideale criteria voldeed om gekweekt en verkocht te worden: tropisch, snelgroeiend, in scholen levend, met blank vlees, met weinig graten en - last but not least - een vis die geen dierlijk dieet nodig had, want iedereen kent wel het dilemma dat je om zalm te kweken veel meer vis nodig hebt dan hij opbrengt.
Al snel kwam de onderzoeker uit bij de jade perch (Scortum barcoo) uit de familie der Tijgerbaarzen. Dat is een visje dat van nature alleen voorkomt in de billabongs (rivierpoelen) van Queensland. Van Hoestenberghe haalde vissen naar hier en experimenteerde rond voeder en leefomstandigheden. Voor de handel doopte hij de vis omegabaars. Het is een wat vette vis, ideaal voor op de barbecue dus, en dat vet bevat heel wat omega-3-onverzadigde vetzuren, wat uitstekend is voor de gezondheid van de eter. Vandaar.
Aqua4C, zo heet het bedrijf, kwam er in Kruishoutem in Oost-Vlaanderen, op hoorafstand van de E17. Het is een fabriek die duurzaamheid tot een basisnorm heeft gemaakt. Men betrekt regenwater en warmte uit de nabijgelegen tomatenserres, de elektriciteit komt van de zonnepanelen van dezelfde buren. Er is géén aansluiting met het net voor water noch stroom.
Duurzaam
Er is geen nood aan antibiotica, het water wordt gerecycleerd, zodat je op het einde van de rit maar twee liter water nodig hebt om een kilo vis te kweken. Water met de uitwerpselen van de vis gaat terug naar de tomatenplanten bij de buur. Als meststof. De vissen krijgen graan, maïs en lijnzaad te eten en sterven door in ijs te worden gelegd. De vis wordt - door het bedrijf - nooit geleverd in piepschuim, maar in herbruikbare viskisten of waskarton. Als je duurzaam wil zijn, moet je het goed doen!
Sinds een paar jaar heeft de grootdistributie de omegabaars ontdekt en kan je die nu, al dan niet gefileerd, in de supermarkt vinden. Rauw is het een heerlijke vis, ook Japanse chefs in ons land lijken hem als sashimi wel te lusten.
De textuur neigt naar die van de Japanse hamachi. In ceviche zal hij niet misstaan. Bakken is eenvoudig, door het vetgehalte gaat hij niet kleven en uiteenvallen doet hij ook al niet. Verder wordt hij nu ook gerookt. Vreemd dat we die vis nog niet eerder vonden. Smakelijk.
In Nederland is de vis exclusief te koop bij PLUS, gefileerd.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Zoekend op 'omegabaars kopen' zie ik diverse berichten van 11 januari 2018: De Omegabaars is vanaf volgende week in Nederland exclusief verkrijgbaar bij alle PLUS supermarkten.
Dus dat we die vis hier in NL niet snel zullen vinden lijkt me logisch.
Klinkt goed. Ik ben wel benieuwd naar de omega 3 vetzuren: welke en hoeveel zijn dat er? ALA, DPA, DHA? Als het vooral ALA is, zou dat misschien jammer zijn.
De zorgelijke opmerking van Gert van der Hoek illustreert wat voedingswetenschap in de koppen van mensen (van sommige mensen) heeft aangericht. Malen over vetzuren. Het determineren van stofjes. Krijg ik er wel genoeg van binnen?
Gisteren zeewolf gegeten. Vis, voor wie dat niet wis. Geen idee of er wel een vetzuurtje in zat en al helemaal niet welk type dan. Heerlijke vis.
Wouter #3 : ik verschalk met genoegen en zonder zorgen allerlei visjes, zonder mijn kop te breken over van alles en nog wat. Waar ik op aansla is het woordgebruik: "omega baars".
- deze vis zwemt niet in de natuur, maar wordt "verrijkt", waarmee precies en met name met wat voor gevolg, dáár ben ik nieuwsgierig naar.
- deze vis wordt als "omega baars" gepresenteerd, "bevat van nature veel omega 3", zegt de website. Het is de vraag is of dat een terechte claim is. Zo ja, prima; zo nee, jammer, dan is het niet meer dan een loos verkoop praatje.
Als ik er van uit ga, dat de "omegabaars" overeenkomt met de Australische "Jade Perch" , wetenschappelijke naam "Scortum Barcoo", dan maak ik op uit deze samenvatting, dat deze vis inderdaad een hoog gehalte heeft - of kan hebben - aan EPA en DHA. Slag om de arm i.v.m. het gebruikte plantaardige voer, dat kan de gehaltes verlagen. Een resultaat van een onafhankelijke lab test van de Belgische vis zou mooi zijn om de claim waar te maken.