Dat zei oud-Rabobanktopman, emeritus hoogleraar en CDA-prominent Herman Wijffels gisteren, terwijl hij CDA-partijleider Sybrand Buma tot op de grond toe afbrandde.
Wijffels sprak in het Algemeen Dagblad over de onderhandelingen voor een nieuw kabinet. Het gericht ging dat Buma dwars zou liggen op het onderwerp klimaat. Het werd ontkend door VVD-er Halbe Zijlstra, maar informateur Edith Schippers bevestigde het vandaag toch. Klimaat en immigratie liggen echt lastig. Daarom is er nog steeds geen formateur. Het blijft bij informeren.
Wie het AD nog niet heeft gelezen, moet even doorklikken op de link. Over Buma zegt Wijffels: "Die man weet nergens van!" en "Ik denk dat Buma niet eens weet wat het antropoceen is." Mogelijk weten heel veel mensen niet wat het antropoceen is, dus dat mag Buma wellicht een beetje vergeven worden.
Dit echter niet, vindt Wijffels: "Buma’s idee, dat hij ventileert aan de onderhandelingstafel, dat de markt dit [het duurzaamheidsvraagstuk, DV] kan oplossen, getuigt van een volstrekt onbegrip van wat er aan de hand is." Dat ben ik met hem eens. Maar hij voegt er in één adem iets aan toe dat me wat meer moeite kost: "Terwijl er met VNO/NCW en de multinationals een maatschappelijk draagvlak is om samen die problemen aan te pakken."
Wat betekent die steun?
Dat is een tragikomische gedachte. Werkgevers en Wijffels willen dus met een Haagse formatie wereldvrede afdwingen om onze open economie groen te redden. En dat allemaal in een wereld die nou juist op zijn eigen belang gericht is.
Het is beslist waar dat Nederland volkomen afhankelijk is van vrije wereldhandel, wil het land niet drastisch verarmen. Het is echter net zo waar dat de wereld niet afhankelijk is van Nederland en zelfs niet van de export van onze agrotechnologie. Die zullen we zelfs vijanden graag leveren zolang zij die nodig hebben. Onze bereidheid is het gevolg van onze afhankelijkheid. Ingewikkelder is het niet.
Er kwam nog een nieuwtje vandaag. Nefyto, de koepel van landbouwgifverkopers, gaat wellicht vlogger Enzo Knol (de man die hele dagen Mars eet om Nederland aan de Mars te houden) sponsoren om Nederland te 'informeren' over het belang van landbouwgif. Nederland gebruikt nogal wat landbouwgif. Niet zozeer per kilo product, maar wel per hectare. Dat komt omdat we veel gewas maken en - daar heb je het weer - veel exporteren. Als bijzonder land, hebben wij geen landbouw voor onszelf maar vooral voor de export. In zo'n geval wordt duurzaam gif spuiten net zoiets als gezond Mars eten. Nefyto schaamt zich daar niet voor omdat het logisch is; we eten er allemaal van.
Het probleem is dat we 70% van eigen onze landbouwproductie exporteren. Haal er slechts 15% af en bij de gangbare marges en de teruglopende EU-steun voor onze landbouw kunnen boeren hun erven al sluiten.
Eerst oorlog nodig voor de faillissementen
Zo'n land wil Wijffels al voordat er oorlog is, wederopbouwen. Dat gaat niet. Voor zulke massale faillissementen en afschrijvingen heb je eerst een oorlog nodig. Daarom weet ik niet of Hans de Boer wel zegt, wat Wijffels denkt. De echte vraag is dan ook of GroenLinks en Jesse Klaver toch die VNO-NCW-visie voor het nieuwe kabinet gaan steunen, inclusief het groene gif van vlogger Knol.
Ik heb geen twijfels over Wijffels. Hij zegt wat hij meent. Wel twijfel ik over zijn inschatting van intenties. Stekker uit de formatie, beveelt Elseviers Afshin Ellian al; hij vindt het allemaal teveel groen theater en heeft - denk ik - gelijk. De verhalen van De Boer en de vlogger zullen er niet minder 'duurzaam' om worden. Tot de oorlog komt, is duurzaam voor een land als Nederland doodgewoon vrije handel. Omdat de gegroeide belangen te groot zijn, volgt ons land de wetten van de markt. Duurzaamheid is een ouderwetse business case en niet die mooie balans tussen People, Planet en Profit waar velen - Wijffels incluis - het woord voor houden.
PS (14 mei, 10:00 uur); omdat ik merkte dat deze tekst een toelichting nodig had, voegde ik commentaar #3 toe.
Dit artikel afdrukken
Wie het AD nog niet heeft gelezen, moet even doorklikken op de link. Over Buma zegt Wijffels: "Die man weet nergens van!" en "Ik denk dat Buma niet eens weet wat het antropoceen is." Mogelijk weten heel veel mensen niet wat het antropoceen is, dus dat mag Buma wellicht een beetje vergeven worden.
Dit echter niet, vindt Wijffels: "Buma’s idee, dat hij ventileert aan de onderhandelingstafel, dat de markt dit [het duurzaamheidsvraagstuk, DV] kan oplossen, getuigt van een volstrekt onbegrip van wat er aan de hand is." Dat ben ik met hem eens. Maar hij voegt er in één adem iets aan toe dat me wat meer moeite kost: "Terwijl er met VNO/NCW en de multinationals een maatschappelijk draagvlak is om samen die problemen aan te pakken."
Wat betekent die steun?
Dat is een tragikomische gedachte. Werkgevers en Wijffels willen dus met een Haagse formatie wereldvrede afdwingen om onze open economie te redden"De wereld valt in blokken uiteen", zei VNO/NCW voorzitter Hans de Boer vandaag op de jaarvergadering van de Nederlandse Aardappel Organisatie (NAO) in Ermelo. Dat zei hij niet voor niets daar. Nederlandse pootaardappelen hebben wereldwijd een marktaandeel van 60%. Maar ook andere landen excelleren in zaken waarin wij vroeger goed waren. En juist die landen kiezen hun eigen belang. America First, onze oude bondgenoot, voorop. In die wereld moet Nederland het met zijn extreem open economie zien te redden. Zonder export, staat half Nederland op straat en volgt daarna nog een kwart. Ook dat zei diezelfde werkgeversvoorzitter De Boer met zoveel woorden. Daarom wil hij internationale normen voor een groene booming economie. Zo kan Nederland het redden en wellicht de blokvorming een beetje tegengaan door een groene economische wereldorde waarin we graag voorop willen lopen. We moeten blijven verdienen.
Dat is een tragikomische gedachte. Werkgevers en Wijffels willen dus met een Haagse formatie wereldvrede afdwingen om onze open economie groen te redden. En dat allemaal in een wereld die nou juist op zijn eigen belang gericht is.
Het is beslist waar dat Nederland volkomen afhankelijk is van vrije wereldhandel, wil het land niet drastisch verarmen. Het is echter net zo waar dat de wereld niet afhankelijk is van Nederland en zelfs niet van de export van onze agrotechnologie. Die zullen we zelfs vijanden graag leveren zolang zij die nodig hebben. Onze bereidheid is het gevolg van onze afhankelijkheid. Ingewikkelder is het niet.
In zo'n geval wordt duurzaam gif spuiten net zoiets als gezond Mars eten. Duurzaam is voor een land als Nederland doodgewoon vrije handel. Het volgt de wetten van de marktVlogger Knol
Er kwam nog een nieuwtje vandaag. Nefyto, de koepel van landbouwgifverkopers, gaat wellicht vlogger Enzo Knol (de man die hele dagen Mars eet om Nederland aan de Mars te houden) sponsoren om Nederland te 'informeren' over het belang van landbouwgif. Nederland gebruikt nogal wat landbouwgif. Niet zozeer per kilo product, maar wel per hectare. Dat komt omdat we veel gewas maken en - daar heb je het weer - veel exporteren. Als bijzonder land, hebben wij geen landbouw voor onszelf maar vooral voor de export. In zo'n geval wordt duurzaam gif spuiten net zoiets als gezond Mars eten. Nefyto schaamt zich daar niet voor omdat het logisch is; we eten er allemaal van.
Het probleem is dat we 70% van eigen onze landbouwproductie exporteren. Haal er slechts 15% af en bij de gangbare marges en de teruglopende EU-steun voor onze landbouw kunnen boeren hun erven al sluiten.
Eerst oorlog nodig voor de faillissementen
Zo'n land wil Wijffels al voordat er oorlog is, wederopbouwen. Dat gaat niet. Voor zulke massale faillissementen en afschrijvingen heb je eerst een oorlog nodig. Daarom weet ik niet of Hans de Boer wel zegt, wat Wijffels denkt. De echte vraag is dan ook of GroenLinks en Jesse Klaver toch die VNO-NCW-visie voor het nieuwe kabinet gaan steunen, inclusief het groene gif van vlogger Knol.
Ik heb geen twijfels over Wijffels. Hij zegt wat hij meent. Wel twijfel ik over zijn inschatting van intenties. Stekker uit de formatie, beveelt Elseviers Afshin Ellian al; hij vindt het allemaal teveel groen theater en heeft - denk ik - gelijk. De verhalen van De Boer en de vlogger zullen er niet minder 'duurzaam' om worden. Tot de oorlog komt, is duurzaam voor een land als Nederland doodgewoon vrije handel. Omdat de gegroeide belangen te groot zijn, volgt ons land de wetten van de markt. Duurzaamheid is een ouderwetse business case en niet die mooie balans tussen People, Planet en Profit waar velen - Wijffels incluis - het woord voor houden.
PS (14 mei, 10:00 uur); omdat ik merkte dat deze tekst een toelichting nodig had, voegde ik commentaar #3 toe.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 4 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 4 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Waar lees jij dat Nefyto Enzo knol gaat sponsoren? Ik schok me rot. Ik lees namelijk wat anders in Boerderij: Studenten Plantenteelt van de Wageningen Universiteit pleitten ervoor eens out of the box te denken, om jeugdig publiek te informeren over gewasbescherming. Bijvoorbeeld door vlogger Enzo Knol te sponsoren, zodat deze zich in zijn vlogs positief uitlaat over gewasbescherming. “Hij eet in zijn vlogs namelijk ook hele dagen Mars, na sponsoring door de Mars-fabrikant.”
Laurens, dat klopt. Het is een advies vanuit de gesprekken die Nefyto heeft gevoerd, maar de organisatie noemt het advies nadrukkelijk. Als een voorbeeld van anders en eigentijdser informeren.
Wat zou ertegen zijn?
Wat hierboven staat is de werkelijkheid in ons overvolle en schatrijke land. Nefyto wil informeren vanuit het perspectief van het bestaande belang. Ik heb daar geen problemen mee omdat ik het kan begrijpen. Ik maak het wel zichtbaar omdat het iets is waar we ook anders over na kunnen denken: omarmen en er rijker van worden of productie spreiden en er meer waarde mee ontwikkelen. Het is een keuze.
Ik merk op mijn Facebookpagina dat het een moeilijk stukje is, cq. aanleiding geeft tot kortsluiting in de hersenen. Het cynische realisme wordt versleten voor een pleidooi voor industriële belangen.
Je moet een tekst als de bovenstaande niet uitleggen en gewoon zijn werk laten doen, maar op FL is het deels onvermijdelijk.
In werkelijkheid staat hier een donkergroene visie. Wijffels wil echt duurzaam en circulair (dat weet ik afdoende na persoonlijke ontmoetingen). Ik zou dat ook wel willen.
Of hij rekening houdt met de weg die het vergt van A-Z? Dat is wat anders. Zakelijke belangen en bezwaren, waar hij als voormalig bankier verstand van moet hebben, staan in de weg tussen droom en daad. Niet voor niets gaat het gedicht Het Huwelijk van Elsschot, waaruit die veel geciteerde maar weinig begrepen zinsnede komt, over een moord (die zou moeten voor het geluk van de man in het huwelijk, maar die zo moeilijk is en niet wordt gepleegd):
Maar doodslaan deed hij niet, want tussen droom en daad
staan wetten in de weg en praktische bezwaren,
en ook weemoedigheid, die niemand kan verklaren,
en die des avonds komt, wanneer men slapen gaat
Wijffels pleegt een moord op Buma, maar niet echt. Het blijven woorden. En welk effect hebben de zijne als hij vertrouwt op de zakelijke belangen die eigenlijk ook een moord behoeven om de wereld in een gelukkiger en beter spoor te krijgen?
Het is de weemoed. De weemoed over de groteske daad maakt realistisch en houdt af van de moord. Ik hoorde onlangs van het aftreden van de complete adviesraad van de Alliantie Verduurzaming Voedsel. Het is niet in de pers gekomen, maar ook daar zie je die weemoed en gedachte aan moord aan het werk: we praten duurzaam en doen geloven dat we duurzaam doen. We weten dat het eigenlijk heel anders moet, maar de belangen zijn te groot. En dus trad de Raad met een min of meer moedige daad stil af. Ook Wijffels hanteert het mes niet en laat alleen de woorden klinken. De Raad hield zelfs de woorden uit nog grotere weemoed stil voor het publiek, vermoed ik. Zoveel weemoed is een teken van grote pijn. Elsschots gedicht eindigt dan ook als volgt:
Zo gingen jaren heen. De kindren werden groot
en zagen dat de man die zij hun vader heetten,
bewegingloos en zwijgend bij het vuur gezeten,
een godvergeten en vervaarlijke aanblik bood.
Over die situatie moeten we het hebben, want ook wij verkeren daarin. Niet voor niets wist Elsschot die al zo treffend te typeren.
Dan nog over Nefyto. De organisatie wilde weten hoe ze moet communiceren om het niet terug te dringen gifgebruik toch geaccepteerd te krijgen. Ik sprak er destijds met hen over en weet daarom dat ik het zo mag noteren. Die vlogger past in dat kader, het was een advies uit de consultatierondes en wordt niet voor niets genoemd door Maritza van Assen (Nefyto) in het bronartikel.
Tussen droom en daad staat weemoed die met woorden wordt bezworen: duurzaamheid kan alleen maar als business case en zonder afschrijving van een wereld waarvan de mensen die verder kunnen kijken - tegen beter weten in en weemoedig - geen afscheid kunnen nemen. Alleen een groteske daad - oorlog - kan die oude wereld overtuigend stuk maken.
Mogelijk zal het zo moeten gaan. Maar het is te hard en te moeilijk.
Daarom hebben we als afleiding een nieuwe winstmaker groot gemaakt in de media: de groene economie. Het volk gelooft er inmiddels in en kan niet beter weten. Een beperkt aantal mensen weet wel degelijk beter en is weemoedig over de mislukte moord op onze oude wereld.
Wijffels is een oude zeurpiet aan het worden.
"Terwijl er met VNO/NCW en de multinationals een maatschappelijk draagvlak is om samen die problemen aan te pakken." Echt? Waarom denk ik dan meer aan massa ontslagen en belastingconstructies, monopolieposities en duizenden lobbyisten?