In een tweeluik geven we vandaag aan hoe er gereageerd wordt op het sluitstuk van de nieuwe spelregels voor de Nederlandse melkveehouderij. Frits van der Schans gaf een zakelijke evaluatie van het toegenomen risico van de Nederlandse melkveehouderij. Hier alle reacties en de politieke barometer van Wouter van der Weijden.
Gisteren en vandaag reageerden boerenkoepels LTO, NMV, NAJK en zuivelwerkerskoepel NZO positief op de fosfaatrechtenregeling als aanvulling op de nieuwe Melkveewet. De politiek reageert sceptisch tot negatief. Boerderij noteert vanmiddag de meningen van CDA, VVD, PvdA en SGP. "Dit is waanzin. We maken boeren het werk onmogelijk en laten de kans om juist grondstoffen terug te winnen uit dierlijke mest liggen. Ik snap niet waarom de staatssecretaris voor deze koers kiest", zegt VVD-Kamerlid Helma Lodders.
NGO's: van optimistisch tot zeer negatief
NGO Milieudefensie reageert sterk negatief en schrijft dat staatssecretaris Dijksma de kans mist om de melkveehouderij uit de stront te trekken.
De enige NGO die zich positief toont is Natuur & Milieu. Bij monde van Sijas Akkerman laat de organisatie op Boerderij weten: "Een mestquotum zorgt voor minder koeien in Nederland. Dat is beter voor de natuur en voor het milieu. Nu moet het wetsvoorstel nog verder worden uitgewerkt om ervoor te zorgen dat de mestproductie voldoende wordt begrensd."
Reeds jaren geleden wees Wouter van der Weijden, oprichter van CLM en thans vrijdenker daarbuiten, op de noodzaak van een visie op de melkveehouderij na het wegvallen van het melkquotum. Hij vertelt ons het volgende:
Dat Dijksma ingrijpt was onvermijdelijk, maar van de manier waarop ze dat doet word ik niet vrolijk.
Dijksma had hier één van haar laatste kansen om het verschil te maken, maar die heeft ze niet gegrepen. Ze gaat gewoon door met het beleid van haar voorgangers: geen duidelijke visie op de sector, louter stoplappen en brandblussers. De nieuwste stoplap: verhandelbare fosfaatrechten.
Vooral met die verhandelbaarheid zet Dijksma de deur verder open naar intensivering en industrialisering van de melkveehouderij. Weliswaar gaat ook de door de Kamer afgedwongen AMvB grondgebonden groei melkveehouderij in januari in, maar dat was een halve maatregel die nog altijd ruimte biedt voor een forse intensivering. Naast de varkens- en de pluimveehouderij dreigen we er een derde bio-industrie bij te krijgen: de intensieve melkveehouderij.
Mogelijk wil Dijksma hen ontzien als ze straks rechten gaat afromen bij verhandeling van rechten, maar dat is nog allerminst duidelijk.
Dit kan de doodsteek zijn voor de meerderheid van deze bedrijven. Het kan ook leiden tot een tweedeling in de sector tussen extensief/grondgebonden en intensief/industrieel. Maar ook bij een tweedeling gaat het imago van de hele sector onvermijdelijk afbladderen. En ik sluit ook niet uit dat de hele zuivel daar op de markt last van gaat krijgen.
Wat me daarnaast opvalt is de smalle basis van Dijksma’s besluit:
- Ze presenteert geen enkel onderzoeksrapport waarop ze haar maatregelen baseert, laat staan zoiets als een milieu-effectrapportage.
- De brief is niet mede ondertekend door de staatssecretaris van Milieu.
- Ze heeft weinig gedaan met de inbreng van de milieubeweging.
- Ook negeert ze grotendeels de brandbrieven waarin de drie Noordelijke en drie Westelijke provincies vroegen om extensieve bedrijven te ontzien.
Dijksma wekt de indruk dat ze de stem van de zuivelindustrie veruit het zwaarst heeft laten wegen. Kortom: 2 juli was niet alleen een hete, maar ook een bloedlinke dag voor de melkveehouderij.
Er zijn nog enkele open einden, en Natuur en Milieu denkt die te kunnen benutten. We zullen zien. De Tweede Kamer is op reces, reparatie zal op z’n vroegst in september plaatsvinden.
Tenslotte: ik schreef in april al dat het groene poldermodel heeft gefaald, en dat lijkt nu weer het geval. Ik krijg niet de indruk dat de milieubeweging serieuze punten heeft binnengehaald. Milieudefensie heeft dan ook zware kritiek op het besluit. Het veel kleinere Natuur en Milieu houdt weliswaar meer afstand dan de vorige keer, maar blijft wel aan tafel zitten. Als dat opnieuw weinig oplevert, is het hoog tijd voor een ander model.
Fotocredits: Koeien, Roel van Deursen
Dit artikel afdrukken
De details ontbreken nog en de duivel zit 'm bij dit soort regels juist in de details."In korte tijd zijn er meer melkkoeien bij gekomen. Dit veroorzaakt problemen omdat de mest die zij produceren niet kan worden verwerkt. Dat zorgt voor stankoverlast en schade aan het milieu. Ik ben daarom tevreden dat de staatssecretaris het aantal koeien wettelijk aan banden gaat leggen. Tegelijkertijd moeten we verdere intensivering van de landbouw tegengaan door de ruimte die er nog is om te groeien ten goede te late komen van die boeren die hun koeien in de wei hebben", zegt Sjoera Dikkers van de PvdA. "In de brief staat eigenlijk maar één ding: we gaan de melkveehouderij beperken. De details ontbreken nog en de duivel zit 'm bij dit soort regels juist in de details. Ik ben erg benieuwd hoe de extensieve bedrijven worden behandeld ten opzichte van intensieve grootschalige bedrijven", zegt Jaco Geurts van het CDA. "Bedrijven die voldoende grond hebben en uit willen breiden, worden nu de dupe. Hier moet wat aan gebeuren", vindt SGP'er Elbert Dijkgraaf.
NGO's: van optimistisch tot zeer negatief
NGO Milieudefensie reageert sterk negatief en schrijft dat staatssecretaris Dijksma de kans mist om de melkveehouderij uit de stront te trekken.
De enige NGO die zich positief toont is Natuur & Milieu. Bij monde van Sijas Akkerman laat de organisatie op Boerderij weten: "Een mestquotum zorgt voor minder koeien in Nederland. Dat is beter voor de natuur en voor het milieu. Nu moet het wetsvoorstel nog verder worden uitgewerkt om ervoor te zorgen dat de mestproductie voldoende wordt begrensd."
Reeds jaren geleden wees Wouter van der Weijden, oprichter van CLM en thans vrijdenker daarbuiten, op de noodzaak van een visie op de melkveehouderij na het wegvallen van het melkquotum. Hij vertelt ons het volgende:
Dat Dijksma ingrijpt was onvermijdelijk, maar van de manier waarop ze dat doet word ik niet vrolijk.
Dijksma had hier één van haar laatste kansen om het verschil te maken, maar die heeft ze niet gegrepen. Ze gaat gewoon door met het beleid van haar voorgangers: geen duidelijke visie op de sector, louter stoplappen en brandblussers. De nieuwste stoplap: verhandelbare fosfaatrechten.
Vooral met die verhandelbaarheid zet Dijksma de deur verder open naar intensivering en industrialisering van de melkveehouderij. Weliswaar gaat ook de door de Kamer afgedwongen AMvB grondgebonden groei melkveehouderij in januari in, maar dat was een halve maatregel die nog altijd ruimte biedt voor een forse intensivering. Naast de varkens- en de pluimveehouderij dreigen we er een derde bio-industrie bij te krijgen: de intensieve melkveehouderij.
Wat me daarnaast opvalt is de smalle basis van Dijksma’s besluitVoor de extensieve bedrijven doet Dijksma weinig. Dat zijn de bedrijven die geen mestoverschot hebben en meestal wel de koeien in de wei. Ook de biologische bedrijven behoren hier toe en de bedrijven die bezig zijn met agrarisch natuurbeheer, vooral weidevogelbeheer. Kortom, de bedrijven die maatschappelijk het hoogst worden gewaardeerd. Ook zij moeten rechten opkopen als ze willen groeien, en ook zij moeten de Kringloopwijzer gaan bijhouden. Dat zorgt voor extra financiële en administratieve lasten.
Mogelijk wil Dijksma hen ontzien als ze straks rechten gaat afromen bij verhandeling van rechten, maar dat is nog allerminst duidelijk.
Dit kan de doodsteek zijn voor de meerderheid van deze bedrijven. Het kan ook leiden tot een tweedeling in de sector tussen extensief/grondgebonden en intensief/industrieel. Maar ook bij een tweedeling gaat het imago van de hele sector onvermijdelijk afbladderen. En ik sluit ook niet uit dat de hele zuivel daar op de markt last van gaat krijgen.
Wat me daarnaast opvalt is de smalle basis van Dijksma’s besluit:
- Ze presenteert geen enkel onderzoeksrapport waarop ze haar maatregelen baseert, laat staan zoiets als een milieu-effectrapportage.
- De brief is niet mede ondertekend door de staatssecretaris van Milieu.
- Ze heeft weinig gedaan met de inbreng van de milieubeweging.
- Ook negeert ze grotendeels de brandbrieven waarin de drie Noordelijke en drie Westelijke provincies vroegen om extensieve bedrijven te ontzien.
Dijksma wekt de indruk dat ze de stem van de zuivelindustrie veruit het zwaarst heeft laten wegen. Kortom: 2 juli was niet alleen een hete, maar ook een bloedlinke dag voor de melkveehouderij.
Er zijn nog enkele open einden, en Natuur en Milieu denkt die te kunnen benutten. We zullen zien. De Tweede Kamer is op reces, reparatie zal op z’n vroegst in september plaatsvinden.
Tenslotte: ik schreef in april al dat het groene poldermodel heeft gefaald, en dat lijkt nu weer het geval. Ik krijg niet de indruk dat de milieubeweging serieuze punten heeft binnengehaald. Milieudefensie heeft dan ook zware kritiek op het besluit. Het veel kleinere Natuur en Milieu houdt weliswaar meer afstand dan de vorige keer, maar blijft wel aan tafel zitten. Als dat opnieuw weinig oplevert, is het hoog tijd voor een ander model.
Fotocredits: Koeien, Roel van Deursen
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Superheffing terug geven aan de boeren vind ik geen goed idee (de cowboys worden beloond voor hun gedrach).
Wat er in Frankrijk gebeurd met steun aan de veeboeren vind ik ook niet kloppen (concurentie vervalsing).
Van uit Europa werd ons geadviseerd om samen tewerken en dan een machtsblok te vormen tov de retail maar dat mag weer niet van de NMA terwijl de zelfstandige supermarkten uit de dorpen zijn verdwenen.
@44 groeirechten af te dwingen?? Als de melkprijs dus opbrengsten op het zelfde niveau blijven en de prijzen in de winkels stijgen dan moet je groeien anders einde bedrijf.
De overheid (en wakker dier) willen de koe in de wei houden dan moet je koeien per hectare begrensen en niet beginnen met fosfaten wand gemiddelt klopt het misschien maar mijn vee scheit meer of minder dan die van mijn buren, dit vraagt alleen maar beaurocratie en is niet hanteerbaar. Iedere boer weet hoeveel grasland hij heeft en dan kan iedere boekhouder bepalen of iemand teveel of teweinig koeien heeft.
Het gaat op verschillende plekken in Europa nogal rot met melk. Daarom lanceert LTO het plan om de superheffing maar terug te geven aan de boeren.
Ook voor Frankrijk - waar volgens de minister van landbouw van een regelrechte crisis sprake is - geldt dat bijvoorbeeld. Toch moet gezegd worden dat de ene crisis een andere basis heeft dan de andere.
Mijn vraag: vinden jullie een Hollands meeliften op bijvoorbeeld de Franse melkveecrisis terecht?
Om het dossier compleet te houden: boeren hielden zoveel mogelijk koeien aan in de verwachting groeirechten af te kunnen dwingen
Wouter, #33 mijn antwoord op je 2 vragen:
1. onze leden hebben tijdens de ledenbijeenkomsten en op andere plekken zeker het afgelopen jaar (voorjaar '14, najaar '14 en voorjaar '15) meegekregen dat we drie fases onderscheiden: melkquotum (tot 1 april '15), melkveewet en uiteindelijk een fosfaat'qoutum'. Al veel langer geven we aan dat melkvee letterlijk zal worden begrensd door:
- mest (fosfaat, ammoniak)
- maatschappelijke wensen (grondgebondenheid, weidegang, dichte stallen)
Nu is die eerste letterlijk op 1 en 2 juli van 2015 afgegrendeld. Voor grondgebondenheid is er de AMvB, bij weidegang ligt er de ambitie van de staatssecretaris en het sectordoel van behoud weidegang. Pittige klussen. Rondom dichte stallen is ook al e.e.a. ingevoerd in de zuivelketen.
Daarbij is wel vaak genoeg aangegeven dat de periode van melkveewet het liefst zo lang mogelijk duurt (dus geen rechten), maar als het zover zou komen, dat we dan zouden kiezen voor fosfaatrechten. En dat de inzet er op gericht zou zijn dat zo lang mogelijk uit te stellen. Dat neemt niet weg dat individuele leden daar zo hun eigen voorstelling bij hebben, deels zaken aan zich voorbij hebben laten gaan of hun eigen plan hebben getrokken.
2. Uiteindelijk blijft de vraag of er een compromis gevonden kan worden. De optie om de boel te laten klappen is eigenlijk geen optie. 'De sector' bestaat niet, de optelsom van individuele keuzes is een sectoreffect. Kijk naar weidegang, kijk naar fosfaatgroei en ook nu weer naar PAS. Ieder zoekt de eigen argumenten erbij waarom hij of zij recht heeft op de ruimte. Iedereen honoreren gaat echter ook niet. Onevenredig grote effecten willen we graag beperken. Dat geldt voor kortingen, dat geldt voor bedrijven met plaatsingsruimte over, dat geldt voor bedrijven waar de stal er al staat maar de koeien er niet zijn. Inzetgarantie willen we daarvoor afgeven, resultaatsgarantie kan niet. En natuurlijk begrijp ik heel goed dat een extensief bedrijf claimt niet bij te dragen aan het mestoverschot en een intensief bedrijf claimt door hoge efficiëntie juist minder bij te dragen aan productie. Echter eenzijdig wijzen naar de ander brengt geen oplossing, beide hebben deels gelijk. Overal in Nederland zijn er boeren die eerst de koeien hebben en dan op zoek gaan naar grond, terwijl elders juist eerst grond onder het bedrijf getrokken wordt waarna er geleidelijk meer koeien komen. De laatste groep heeft nu veelal minder fosfaatrechten dan de eerste en ik begrijp dat dat oneerlijk voelt.
tot besluit:
Uit de 'early warning' voor fosfaatproductie is medio vorig jaar al geconcludeerd dat de melkveewet alleen veel te weinig zou begrenzen. We hebben eerst een poging gedaan om de melkveewet aan te scherpen, hier wilde Dijksma (achteraf terecht) niks van weten. Eigen sturing zat er ook niet in (fosfaatheffing & invoering verplichting kringloopwijzer op efficiëntie). We hebben ons 'geluk' beproefd in de Kamer, achteraf een inschattingsfout gezien de onenigheid daar (nog groter dan in eigen achterban). Uiteindelijk kwam er de AMvB en invulling daarvan. Grondgebondenheid in een acceptabel compromis voor alle partijen. Eenzelfde route is nu weer gekozen rondom de productiebeperking. Wat je me zou kunnen verwijten (ik maak het maar even persoonlijk) dat ik de onrust niet heb willen vergroten ondanks de duidelijke informatie die we al hadden in het traject. Met EZ en intern zijn die signalen zeer zeker gedeeld, ook breed in de zuivelketen. Ook met meest betrokken bestuurders. Maar niet met de pers en oppositie (waar jij je ook hebt opgesteld).
Uiteindelijk hebben het niet volmelken van het quotum in 2012, het aanhouden van die extra koeien in 2013 vanwege de op handen zijnde melkveewet, de beste melkprijs en tot slot het uitzonderlijke groeijaar 2014 ervoor gezorgd dat de apotheose kort na einde quotering lag.
Brabant heeft ook niet voor niks kort voor ingang van de PAS de nieuwe beleidsregels ingevoerd, we weten allemaal wat de reflex is als er een run ontstaat.
Ook gisteren weer rond Erp zag ik de vele nieuwe grote melkveestallen, een ontwikkeling die voorsorteerde op de afschaffing van het melkquotum. Waarom hebben zoveel boeren deze grotere stallen gebouwd, terwijl je volgens mij kunt zien aankomen dat je met dat veel grotere aanbod een lagere prijs krijgt voor je melk? Dit lijkt een waardeoordeel maar dat is het niet. Ik hoor het graag als er in andere discussies veel antwoorden staan