In de aanloop naar het Duurzaam Vlees-debat van 3 juni a.s. (schrijf je nu in!), laat Harry Aiking, van het Instituut voor Milieuvraagstukken van de VU, zijn licht schijnen over waar we het over moeten hebben als we het menen en echt iets aan duurzaamheid willen doen.
Hoewel er heel veel mensen zijn die het zien en het hardop zeggen, doen we wereldwijd nog altijd alsof er geen schaarste van grondstoffen op ons afkomt. We willen het niet echt horen en handelen er niet naar. Dat betekent dat we in een klem komen te zitten: we houden vast aan verspillende processen die straks opeens terug moeten naar bijvoorbeeld de helft van hun capaciteit. Dat zorgt voor crises die nu nog vermijdbaar zijn.
We moeten nu op een slimme manier veel zuiniger omgaan met grondstoffen. Daarmee kunnen we tijd kopen om vervolgens verdere innovaties en een andere leefstijl te ontwikkelen. Bezuinigen kan relatief eenvoudig op tal van terreinen, van fosfaat tot water en van stikstof tot olie. Dat weten we al decennia, maar we krijgen het niet georganiseerd. Vermoedelijk zit daar dan ook het echte vraagstuk: we hebben andere organisatie- en maatschappelijk meer betrokken besluitvormingsprocessen nodig want de (nationale en internationale) consensusvorming is veel en veel te traag. De beleidscyclus heeft duidelijk geen gelijke tred gehouden met de enorme versnelling in de kringlopen van koolstof, stikstof, fosfaat, en water. Leven en biodiversiteit lijden daar nu al onder en dat zal verder toenemen.
Kansen laten liggen
We dansen in Nederland om de hete duurzaamheidsbrij heen omdat we de werkelijke issues niet benoemen en ons bezighouden met de franjes. We zijn een doorvoerhaven, meer dan welk Europees land ook. We denken niet na over wat er gebeurt als andere geopolitieke blokken over zo’n 10 tot 20 jaar besluiten niet meer te exporteren vanwege de schaarstes die dan onvermijdelijk gaan ontstaan. Ook hier geldt: er is geen forum om het daarover te hebben en het van daaruit gestalte te laten krijgen.
Nederland zou moeten nadenken hoe het op grondstoffen kan bezuinigen en hoe het andere landen daarbij kan helpen of inspireren. Zo houdt ons land zijn handel en kan het zijn ruime kennis op die technisch gebieden te gelde maken. We zijn daar namelijk sterk in.
Wereldwijd moeten we - met een drastische vermindering van inputs of verliezen - minstens evenveel effectief te gebruiken voedsel produceren. Minder consumptie gaat vanzelf lukken door stijgende prijzen. Wie de helft kan knijpen op inputs en de andere helft uit het dalen van de consumptie haalt, koopt ook bij een groeiende wereldbevolking de tijd om een nieuwe leefstijl te ontwikkelen.
Georganiseerde actieplannen
Maar dat lukt alleen als we dat nu doen. Noch wereldwijd, noch in eigen land, noch in Europa lijken we in staat de vraagstukken nuchter te bekijken en van daaruit georganiseerd actieplannen te maken. Een firma als Unilever is wel in staat om zijn eigen aanvoer in de toekomst nu al te organiseren en is daar (onder het mom van duurzaamheid) terecht heel druk mee bezig. Anders dan regeringen en beleidsmakers is zo’n bedrijf in staat om de werkelijkheid te bekijken, doorgronden en er op te handelen. Misschien moeten we er eerst eens bij stil staan hoe het komt dat zo’n bedrijf de urgentie wel ziet en aan de slag gaat, terwijl onze bestaande politieke organisatievormen erin slagen de plank bij voortduring mis te slaan.
Fotocredits: De plank misslaan, Erich Ferdinand
Dit artikel afdrukken
We dansen in Nederland om de hete duurzaamheidsbrij heen omdat we de werkelijke issues niet benoemen en ons bezighouden met de franjesGrondstoffenschaarste
We moeten nu op een slimme manier veel zuiniger omgaan met grondstoffen. Daarmee kunnen we tijd kopen om vervolgens verdere innovaties en een andere leefstijl te ontwikkelen. Bezuinigen kan relatief eenvoudig op tal van terreinen, van fosfaat tot water en van stikstof tot olie. Dat weten we al decennia, maar we krijgen het niet georganiseerd. Vermoedelijk zit daar dan ook het echte vraagstuk: we hebben andere organisatie- en maatschappelijk meer betrokken besluitvormingsprocessen nodig want de (nationale en internationale) consensusvorming is veel en veel te traag. De beleidscyclus heeft duidelijk geen gelijke tred gehouden met de enorme versnelling in de kringlopen van koolstof, stikstof, fosfaat, en water. Leven en biodiversiteit lijden daar nu al onder en dat zal verder toenemen.
Kansen laten liggen
We dansen in Nederland om de hete duurzaamheidsbrij heen omdat we de werkelijke issues niet benoemen en ons bezighouden met de franjes. We zijn een doorvoerhaven, meer dan welk Europees land ook. We denken niet na over wat er gebeurt als andere geopolitieke blokken over zo’n 10 tot 20 jaar besluiten niet meer te exporteren vanwege de schaarstes die dan onvermijdelijk gaan ontstaan. Ook hier geldt: er is geen forum om het daarover te hebben en het van daaruit gestalte te laten krijgen.
Misschien moeten we er eerst eens bij stil staan hoe het komt dat Unilever de urgentie wel ziet en aan de slag gaat, terwijl onze bestaande politieke organisatievormen erin slagen de plank bij voortduring mis te slaan.Liever hebben we het over de vraag welke stal wel of niet duurzaam is, terwijl we het eerder zouden moeten hebben over de aantallen dieren die ons land kan verdragen.
Nederland zou moeten nadenken hoe het op grondstoffen kan bezuinigen en hoe het andere landen daarbij kan helpen of inspireren. Zo houdt ons land zijn handel en kan het zijn ruime kennis op die technisch gebieden te gelde maken. We zijn daar namelijk sterk in.
Wereldwijd moeten we - met een drastische vermindering van inputs of verliezen - minstens evenveel effectief te gebruiken voedsel produceren. Minder consumptie gaat vanzelf lukken door stijgende prijzen. Wie de helft kan knijpen op inputs en de andere helft uit het dalen van de consumptie haalt, koopt ook bij een groeiende wereldbevolking de tijd om een nieuwe leefstijl te ontwikkelen.
Georganiseerde actieplannen
Maar dat lukt alleen als we dat nu doen. Noch wereldwijd, noch in eigen land, noch in Europa lijken we in staat de vraagstukken nuchter te bekijken en van daaruit georganiseerd actieplannen te maken. Een firma als Unilever is wel in staat om zijn eigen aanvoer in de toekomst nu al te organiseren en is daar (onder het mom van duurzaamheid) terecht heel druk mee bezig. Anders dan regeringen en beleidsmakers is zo’n bedrijf in staat om de werkelijkheid te bekijken, doorgronden en er op te handelen. Misschien moeten we er eerst eens bij stil staan hoe het komt dat zo’n bedrijf de urgentie wel ziet en aan de slag gaat, terwijl onze bestaande politieke organisatievormen erin slagen de plank bij voortduring mis te slaan.
Fotocredits: De plank misslaan, Erich Ferdinand
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Harry mijn complimenten, door zaken zo helder neer te zetten kom je tot de kern. En een goede oplossing komt pas als je uitgaat van oorzaak en gevolg. Mijn conclusie is (grote) ondernemingen redeneren uit geld verdienen (verdienmodel), en als dat netjes gaat, rekening houdend met ecologie en de mens en zijn omgeving is daar niets mis mee. Maar als de doelstelling is veel geld verdienen voor weinigen, ben ik niet thuis. De politiek regeert vanuit politieke belangen, men weet goed wat men wil, vaak gefragmenteerd, maar weet geen verantwoorde duurzame invulling te geven. Duurzaam in de trant van kopieer baar, spreekwoordelijk, dus leven van de rente en niet van het kapitaal. Hoe gaan we nu om met deze gegevens, zijn alle betrokkenen bereid zich kwetsbaar op te stellen voor een gezamenlijk van te voren vastgestelde doelstelling? Roepen wat een ander moet doen of laten brengt geen oplossing. Maar gezamenlijk (binnen een coalitie vorm?)de verantwoording oppakken jegens ecologie en de mens en zijn omgeving en een verdienmodel organiseren waar eenieder ook de leefomgeving mee verder kan verdiend aanbeveling. Wij hebben een studie gemaakt met dit als uitgangspunt, en het is met een beetje goede wil en ondersteuning van belanghebbende mogelijk.
goed stuk, geheel mee eens.
En nu?
Hoe bedoel je je 'en nu?', Josien?
Elders wordt druk gedebatteerd, maar hier blijft het stil, terwijl het om de belangrijkste uitdaging van onze tijd gaat en geconstateerd wordt dat we er stelselmatig naast kletsen.
En nog iets: er wordt geconstateerd dat er bedrijven zijn die er wél op handelen (dat zeg ik omdat ik meen te begrijpen wat je bedoelt).
Bedrijven zien de urgentie wel omdat ze de toekomst serieus nemen. Vanuit het eigen belang, om te overleven, te consolideren, de sourcing te garanderen (zonder pinda's geen pindakaas), aandeelhouderswaarde te vergroten. Ondanks allerlei kwartaalberichten denken ze in langere termijn. Voor hen bestaat de toekomst uit daden die ze vandaag doen. Soms onder het mom van duurzaamheid, whatever.
De politiek heeft niets met de toekomst. Maar alles met vandaag. En vooral met de eigen positie vandaag. Voor hen bestaat de toekomst uit woorden die vandaag worden uitgesproken en morgen weer vergeten zijn.
Is de consequentie, Jan Peter, dat multinationale bedrijven de wereld in een soort nieuwe middeleeuwen (waarin graven en hertogen hun domein - en wat daarin leefde - veiligstelden) de wereld zijn doorgang naar een misschien nog net houdbare wereld door moeten laten maken en dat de UN en de World Bank opgeheven kunnen worden ten gunste van Davos waar het World Economic Forum zetelt?