De ontwikkelingen op het gebied van technologie zijn bijna niet meer bij te houden. We sturen sondes de ruimte in. Kunnen haast niet wachten op de zelfrijdende auto. Willen alles van ons lichaam weten via een smart watch en sommigen hebben het zelfs al over breinimplantaten. Maar als het over ons eten gaat, zijn we ineens wars van technologie. Genetisch gemodificeerde gewassen (GMO of GGO) zijn omstreden en bij synthetische geur-, kleur en smaakstoffen trekken ook velen hun wenkbrauwen op. Eten moet 'echt' en 'natuurlijk' zijn, er moet vooral niet mee geknutseld zijn.
Extreme 'engineering'
Maar, buiten het zicht van het grote publiek, vindt alweer een nieuwe ontwikkeling plaats, schrijft The Guardian. En het is zelfs zo dat de eerste producten waarin deze 'extreme' engineering toegepast is, hun weg naar de schappen al gevonden hebben. Zonder dat we dat weten, laat staan dat het grote publiek zich er van bewust is.
Synthetische biologie
Het gaat om stoffen die door middel van synthetische biologie, synbio, gemaakt worden. In tegenstelling tot 'gewone' GGO's, waarbij stukjes DNA geknipt en geplakt worden om gunstige eigenschappen van een ander organisme direct in te brengen, gaat het bij synbio om helemaal nieuwe organismes met een DNA dat op de computer samengesteld is. Denk aan algen of bacteriën die stoffen kunnen produceren die anders (te) duur zouden zijn om te winnen, zoals geurstoffen of medicijnen.
Synbio is met name voortgekomen uit de pogingen om biobrandstoffen te laten produceren door algen. Dat blijkt vooralsnog commercieel onhaalbaar, dus zijn de producenten gaan kijken wat er verder nog aan interessants met hun technologie te maken zou zijn. Daarbij kwamen ze al gauw uit op kostbare ingrediënten voor consumentenproducten zoals parfums en cosmetische producten - en smaakstoffen. Daarmee hebben ze wel succes, zie bijvoorbeeld de recente case van de 'synbio' vanilline. Maar verreweg het meeste onderzoek naar deze producten vindt achter gesloten deuren plaats. Namen van producenten - en hun afnemers - zijn grotendeels onbekend.
Wantrouwen
Dat lijkt met name ingegeven te worden door het wantrouwen dat deze nieuwe synthetische maar wel levende producten omgeeft.
Dat wantrouwen is enorm. Geen wonder dus dat producenten hinken op twee gedachten: moet je er trots mee pronken of moet je het juist zoveel mogelijk verstoppen? Toen Ecover, producent van eco-schoonmaakmiddelen, bekend maakte synbio-olie te gaan gebruiken, kreeg het een storm van kritiek over zich heen. Willen de synbio-adepten enige kans op succes hebben, zullen ze volledig transparant moeten worden en aan consumenten de voordelen van de nieuwe technologie moeten uitleggen, schrijft The Guardian. Want die voordelen zijn er: je kunt met synbio de wereld helpen voeden zonder de gebruikelijke ecologische bezwaren. De groeiende wereldbevolking en haar honger naar meer dierlijke eiwitten kan door synbio (mede) ondervangen worden - zo is ook kweekvlees een synbio-toepassing.
Vorige maand nog riepen de vertegenwoordigers van 194 lidstaten van de United Nations Convention on Biological Diversity alle leden van de UN op een 'voorzichtige' aanpak te hanteren ten opzichte van synbio ontwikkelingen en producten daarvan alleen voor veldproeven goed te keuren na 'het uitvoeren van afdoende risico-afwegingen'. Dru Oja Jay, woordvoerder voor de ETC Group (een internationale waakhond die de impact van nieuwe technologieën op mensenrechten en ecologische diversiteit bijhoudt), zegt in The Guardian: "Het gaat voor een heleboel controverse zorgen. [..] Je hebt het over iets dat totaal transformatief is, en, om het in het gebruikelijke jargon te zeggen, disruptief."
Behoedzaam
De grote vraag bij dit alles is of en zo ja, waar consumenten precies hun hakken in het zand gaan zetten ten aanzien van synbio. Want de algemene opinie mag dan overwegend voor traditionele (landbouw)methoden zijn, zonder dat we het weten is synbio al volop in gebruik voor het maken van medicijnen, biobrandstoffen, verpakkingen én voedsel en plukken we daar allemaal de vruchten van.
"Het is heel moeilijk, in het licht van de manier waarop we denken over voedselrisico's, om op te staan en iets te zeggen dat iets absoluut veilig is en dat er geen risico is", zegt Paul Thompson (hoogleraar agricultural, food and community ethics aan de Michigan University). "Voedselrisico's zijn erg complex. Het is niet duidelijk of iets van wat we eten of traditioneel gegeten hebben wel veilig is. Evenmin is duidelijk of we hier ooit wel zorgvuldig hebben nagedacht in het verleden." Kortom: hét woord rondom synbio is... behoedzaam.
Media zullen er de komende 5 jaar bol van staan
Maar er is een groot MAAR: de potentie van synbio is zo groot en belooft zoveel goedkopere grondstoffen dat fabrikanten er niet omheen kunnen kijken. Daarbij komt dat er nog geen enkele regelgeving is om de nieuwe technologische mogelijkheden te reguleren. Aangezien wetten altijd pas komen, nadat nieuwe zaken mogelijk blijken, valt met zekerheid te voorspellen dat de media de komende 5 jaar bol zullen staan van de 'schandalen' die synbio producenten ons voorzetten (en al stiekum in ons eten hebben gestopt).
Fotocredits: 'Algae in the Matrix', Steve Jurvetson
Dit artikel afdrukken
Extreme 'engineering'
Maar, buiten het zicht van het grote publiek, vindt alweer een nieuwe ontwikkeling plaats, schrijft The Guardian. En het is zelfs zo dat de eerste producten waarin deze 'extreme' engineering toegepast is, hun weg naar de schappen al gevonden hebben. Zonder dat we dat weten, laat staan dat het grote publiek zich er van bewust is.
Synthetische biologie
Het gaat om stoffen die door middel van synthetische biologie, synbio, gemaakt worden. In tegenstelling tot 'gewone' GGO's, waarbij stukjes DNA geknipt en geplakt worden om gunstige eigenschappen van een ander organisme direct in te brengen, gaat het bij synbio om helemaal nieuwe organismes met een DNA dat op de computer samengesteld is. Denk aan algen of bacteriën die stoffen kunnen produceren die anders (te) duur zouden zijn om te winnen, zoals geurstoffen of medicijnen.
Synbio is met name voortgekomen uit de pogingen om biobrandstoffen te laten produceren door algen. Dat blijkt vooralsnog commercieel onhaalbaar, dus zijn de producenten gaan kijken wat er verder nog aan interessants met hun technologie te maken zou zijn. Daarbij kwamen ze al gauw uit op kostbare ingrediënten voor consumentenproducten zoals parfums en cosmetische producten - en smaakstoffen. Daarmee hebben ze wel succes, zie bijvoorbeeld de recente case van de 'synbio' vanilline. Maar verreweg het meeste onderzoek naar deze producten vindt achter gesloten deuren plaats. Namen van producenten - en hun afnemers - zijn grotendeels onbekend.
Wantrouwen
Dat lijkt met name ingegeven te worden door het wantrouwen dat deze nieuwe synthetische maar wel levende producten omgeeft.
Dat wantrouwen is enorm. Geen wonder dus dat producenten hinken op twee gedachten: moet je er trots mee pronken of moet je het juist zoveel mogelijk verstoppen? Toen Ecover, producent van eco-schoonmaakmiddelen, bekend maakte synbio-olie te gaan gebruiken, kreeg het een storm van kritiek over zich heen. Willen de synbio-adepten enige kans op succes hebben, zullen ze volledig transparant moeten worden en aan consumenten de voordelen van de nieuwe technologie moeten uitleggen, schrijft The Guardian. Want die voordelen zijn er: je kunt met synbio de wereld helpen voeden zonder de gebruikelijke ecologische bezwaren. De groeiende wereldbevolking en haar honger naar meer dierlijke eiwitten kan door synbio (mede) ondervangen worden - zo is ook kweekvlees een synbio-toepassing.
Vorige maand nog riepen de vertegenwoordigers van 194 lidstaten van de United Nations Convention on Biological Diversity alle leden van de UN op een 'voorzichtige' aanpak te hanteren ten opzichte van synbio ontwikkelingen en producten daarvan alleen voor veldproeven goed te keuren na 'het uitvoeren van afdoende risico-afwegingen'. Dru Oja Jay, woordvoerder voor de ETC Group (een internationale waakhond die de impact van nieuwe technologieën op mensenrechten en ecologische diversiteit bijhoudt), zegt in The Guardian: "Het gaat voor een heleboel controverse zorgen. [..] Je hebt het over iets dat totaal transformatief is, en, om het in het gebruikelijke jargon te zeggen, disruptief."
Behoedzaam
De grote vraag bij dit alles is of en zo ja, waar consumenten precies hun hakken in het zand gaan zetten ten aanzien van synbio. Want de algemene opinie mag dan overwegend voor traditionele (landbouw)methoden zijn, zonder dat we het weten is synbio al volop in gebruik voor het maken van medicijnen, biobrandstoffen, verpakkingen én voedsel en plukken we daar allemaal de vruchten van.
"Het is heel moeilijk, in het licht van de manier waarop we denken over voedselrisico's, om op te staan en iets te zeggen dat iets absoluut veilig is en dat er geen risico is", zegt Paul Thompson (hoogleraar agricultural, food and community ethics aan de Michigan University). "Voedselrisico's zijn erg complex. Het is niet duidelijk of iets van wat we eten of traditioneel gegeten hebben wel veilig is. Evenmin is duidelijk of we hier ooit wel zorgvuldig hebben nagedacht in het verleden." Kortom: hét woord rondom synbio is... behoedzaam.
Media zullen er de komende 5 jaar bol van staan
Maar er is een groot MAAR: de potentie van synbio is zo groot en belooft zoveel goedkopere grondstoffen dat fabrikanten er niet omheen kunnen kijken. Daarbij komt dat er nog geen enkele regelgeving is om de nieuwe technologische mogelijkheden te reguleren. Aangezien wetten altijd pas komen, nadat nieuwe zaken mogelijk blijken, valt met zekerheid te voorspellen dat de media de komende 5 jaar bol zullen staan van de 'schandalen' die synbio producenten ons voorzetten (en al stiekum in ons eten hebben gestopt).
Fotocredits: 'Algae in the Matrix', Steve Jurvetson
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Mag ik het even weten? Hoeveel energie stop je er in en hoeveel haal je er uit?
Hnedrik, niemand - behalve mensen die je heel goed kennen én snappen - begrijpt waarom je die vraag stelt.
Mijn antwoord: het gebeurt in laboratoria. Met name in Azië staan al heel grote.
Wel, Maastricht is heel dichtbij, die lui moeten toch weten hoeveel energie er in gaat en welke er uit gaat. Mij lijkt het daarbij van belang vooral op fossiele bronnen te letten. Ook op het steeds schaarser wordende fosfaat. Ook op veel land en veel water natuurlijk. Bij al het eten en gegeten worden gaat het altijd om de energiebalans. De oude ir. Gerrit Bos zaliger trachtte mij wegwijs te maken in dit soort energetisch processen, er zijn er niet veel die er iets van snappen zei hij toen tegen mij, ook al snap ik nog niet eens de helft, de vraag hoeveel (fossiele) energie stop je er in en hoeveel haal je er uit is erg essentieel, wil het niet bij grote laboratoria blijven. Deze vraag niet stellen, niet willen stellen, is een vorm van stuitende domheid wil je toch deze wegen bewandelen. Als simpele ziel heb ik gezien dat de Haber/Bosch ooit een grote (fossiele) escape gaf, (er zijn hier op dit blog zelfs mensen die het wagen dit te betwijfelen, maar geen schijn van kans,) men denkt blijkbaar zonder zich in de thermodynamische processen te verdiepen dat wij een soortgelijke escape of een andere manier nog eens kunnen uithalen. Wel ik vermoed dat de grote ecosystemen niet willen meewerken.
Hendrik, ik raak alweer het spoor bijster: wat is er in Maastricht?
Gewoon het artikel gaan lezen Dick! In Maastricht maken ze iets om te voorkomen dat ik morgen een haas eet. Om de wereld te redden of gewoon vanwege een idee, ik weet het niet precies. Vanwege ideeën hebben ze al eens miljoenen uitgemoord. Daarom heb ik min of meer een hekel aan ideeën. Maar blijkbaar hebben ze geen idee hoe de werkelijke wereld in elkaar zit. De hele wereld is eten of gegeten worden en dat willen ze uit arrogante overwegingen nu afschaffen met een eet geen haas, kip, koe, varken of konijn plan.