We denken het, maar het is niet waar zei een onderzoek in juni al. En toch doen we in Nederland of het wel moet: goed ontbijten. We hebben het er niet eens over, zegt Huib Stam.
Op 6 juni van dit jaar berichtte Foodlog over The Bath Breakfast Project, een Brits onderzoek dat aantoonde dat het niet uitmaakt of je nou wel of niet ontbijt als je probeert af te vallen. De proefpersonen waren gezonde, volwassen mannen met een gewichtsprobleem.
Een advies zonder bewijs
In tegenstelling tot wat algemeen wordt aangenomen, beïnvloedt het overslaan van het ontbijt niet de calorie-inname later op de dag en heeft ook geen invloed op obesitas en hart- en vaatziekten.
‘Begin de dag met een goed ontbijt’ is het advies van het Voedingscentrum. Het metabolisme komt goed op gang en je zou later op de dag minder eten. Dat achterliggende idee is door heel dieet adviserend Nederland omarmd.
Maar er is dus geen bewijs voor. De uitkomst van de gerandomiseerde, gecontroleerde trial (de beste methode om zoiets te onderzoeken) was dat er na 16 weken geen verschil in gewicht was te zien tussen proefpersonen die elke ochtend trouw ontbeten, zij die niet ontbeten en een controlegroep, die het zelf mocht bepalen.
In de Nederlandse media is er niet of nauwelijks over bericht. Ook niet door websites die zich met deze materie bezighouden en zelf aanbevelingen over ontbijten doen, zoals het Voedingscentrum, Nieuws voor Diëtisten en Voeding Nu. In het buitenland ontstaat die discussie nu wel.
Toch een voordeel: meer energie
Het idee dat ontbijten gezond is, steunt op observaties en epidemiologisch onderzoek. Maar die uitkomsten worden vertroebeld door het gegeven dat ontbijteters vaak al een bewuste leefstijl hebben. Ze roken niet, gebruiken meer vezels en goede voedingsstoffen, minder vet en alcohol en bewegen meer dan niet-ontbijters.
Dat schrijven de onderzoekers in het vervolg van hun studie. Daarin onderzochten ze de gezondheid en energiebalans van slanke personen, die wel of niet ontbijten. Weer zagen ze geen verschil voor de (hart)gezondheid en het lichaamsgewicht.
Een duidelijke uitkomst was dat ontbijters ’s morgens meer energie hebben dan niet ontbijters. De onderzoekers suggereren dat de glucose uit het ontbijt, die niet-ontbijters missen, aanzet tot activiteit. Ook hadden ontbijters over de hele dag gemeten een gelijkmatiger glucoseniveau in het bloed.
Het onderzoek werd gehouden onder volwassenen en zegt niets over de voordelen van ontbijten voor (school)kinderen. De laatst genoemde bevindingen lijken het advies aan ouders te ondersteunen om hun kinderen een goed ontbijt te geven voor ze naar school gaan.
Fotocredits: A golden (medal) breakfast, uitsnede, Jamie In Bytown
Dit artikel afdrukken
Een advies zonder bewijs
In tegenstelling tot wat algemeen wordt aangenomen, beïnvloedt het overslaan van het ontbijt niet de calorie-inname later op de dag en heeft ook geen invloed op obesitas en hart- en vaatziekten.
‘Begin de dag met een goed ontbijt’ is het advies van het Voedingscentrum. Het metabolisme komt goed op gang en je zou later op de dag minder eten. Dat achterliggende idee is door heel dieet adviserend Nederland omarmd.
Maar er is dus geen bewijs voor. De uitkomst van de gerandomiseerde, gecontroleerde trial (de beste methode om zoiets te onderzoeken) was dat er na 16 weken geen verschil in gewicht was te zien tussen proefpersonen die elke ochtend trouw ontbeten, zij die niet ontbeten en een controlegroep, die het zelf mocht bepalen.
In de Nederlandse media is er niet of nauwelijks over bericht. Ook niet door websites die zich met deze materie bezighouden en zelf aanbevelingen over ontbijten doen, zoals het Voedingscentrum, Nieuws voor Diëtisten en Voeding Nu. In het buitenland ontstaat die discussie nu wel.
Toch een voordeel: meer energie
Het idee dat ontbijten gezond is, steunt op observaties en epidemiologisch onderzoek. Maar die uitkomsten worden vertroebeld door het gegeven dat ontbijteters vaak al een bewuste leefstijl hebben. Ze roken niet, gebruiken meer vezels en goede voedingsstoffen, minder vet en alcohol en bewegen meer dan niet-ontbijters.
Dat schrijven de onderzoekers in het vervolg van hun studie. Daarin onderzochten ze de gezondheid en energiebalans van slanke personen, die wel of niet ontbijten. Weer zagen ze geen verschil voor de (hart)gezondheid en het lichaamsgewicht.
Een duidelijke uitkomst was dat ontbijters ’s morgens meer energie hebben dan niet ontbijters. De onderzoekers suggereren dat de glucose uit het ontbijt, die niet-ontbijters missen, aanzet tot activiteit. Ook hadden ontbijters over de hele dag gemeten een gelijkmatiger glucoseniveau in het bloed.
Het onderzoek werd gehouden onder volwassenen en zegt niets over de voordelen van ontbijten voor (school)kinderen. De laatst genoemde bevindingen lijken het advies aan ouders te ondersteunen om hun kinderen een goed ontbijt te geven voor ze naar school gaan.
Fotocredits: A golden (medal) breakfast, uitsnede, Jamie In Bytown
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Toch zijn er ook redelijke aanwijzingen dat het verschil maakt of 's ochtends of 's avonds stevig wordt gegeten. In de genoemde studie viel de ontbijt groep gemiddeld 8.7kg af en de dinergroep 3.6kg terwijl de totale hoeveelheid calorieën per dag en de samenstelling gelijk was.
Mooie studie, gebaseerd op de verkrijgbare openbare informatie, die Dennis aanhaalt.
Gerandomiseerd trial waarbij daadwerkelijk 1 variabele (de hoeveelheid eten tijdens ontbijt vergeleken met diner) is gemeten.
De verschillen zijn behoorlijk spectaculair. Een verklaring zou kunnen zijn dat je na het ontbijt de hele dag actief bent en dus verbrandt en na het diner minder actief bent/naar bed gaat en vet opslaat.
@Guido #2:
"Een verklaring zou kunnen zijn dat je na het ontbijt de hele dag actief bent en dus verbrandt en na het diner minder actief bent/naar bed gaat en vet opslaat."
Maar als vervolgens deze persoon niet ontbijt, zal hij zijn brandstof uit de opslag moeten halen en worden de diner calorieën alsnog verbrand.
Ik denk dat je ook zou kunnen kijken naar het soort voedingsmiddelen warui bij het ontbijt en bij het diner de calorieën worden gehaald. Calorieën zijn maar een deel van het metabolisme. Twee personen met een gelijk gewicht die exact dezelfde hoeveelheid per dag aan calorieën binnen krijgen, kunnen daar toch geheel verschillend op reageren wat betreft hun gewicht.
Guido #2, sinds wanneer neem jij genoegen met een abstract als 'verkrijgbare openbare informatie'? In het hele artikel, dat ik na twee muisklikken had gevonden, staat dat dit onderzoek keek naar de verschillende effecten van òf een hoogcalorisch ontbijt òf een hoogcalorisch diner. Met een maximale dagelijke inname van 1400 kcal. De studies waar ik naar verwijs gingen alleen over wel of niet ontbijten, gemeten onder loslopende mensen (die aan de lijn deden, in de eerste studie). Dat is een groot verschil.
@Gonneke, #3
Het is helemaal waar dat invididuen verschillend reageren op calorie-inname. Dat is ook het failliet van de CICO hypothese die veronderstelt dat je van elke 3.500 Kcal te veel een pond aankomt.
Ik wilde er niet weer direct over beginnen, maar uiteraard ben ik van mening dat kwaliteit er toe doet, maar dan gaat het weer over koolhydraten :-)
Als je dan eet wanneer je trek hebt en niet overeet, vraag ik me af of de timing er nog toe doet. Mijn n=1 laat zien dat ik vaak niet ontbijt, door de dag stabiele glucosespiegel heb en op gewicht blijf/afval.