ABN Amro presenteerde deze week zijn marktvisie op de landbouwsector. De bank zegt daarin dat een grondprijsdaling voor de hand ligt, meldt Boerderij. Dat komt enerzijds doordat de oude generatie boeren, die hun grond vast hebben gehouden toen zij stopten, die grond alsnog verkopen als de rente gaat stijgen. Anderzijds zijn er beleggers in grond gestapt die bij aantrekken van de economie (en de aandelenmarkt) weer zullen overstappen naar aandelen en de grond zullen verkopen. En een ieder kent de wet: bij een groot aanbod daalt de prijs. Dan barst de 'grondprijsbubbel'.
Dit artikel afdrukken
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Spoor bijster bij de ABN Amro?
Met het verdwijnen van het melkquotum gaat het bespaarde geld, dat eigenlijk verdwenen is met het quotum, naar de beperkende factor in het verhogen van de productie en dat is grond. Rente blijft nog lang laag met al dat gratis geld dat reële economie verziekt. Lage rente en gratis geld is de reden dat de aandelenmarkten juist nu hoog staan en bij serieus stijgende rente gaan aandelen zakken.
De grap is dat hoge grondprijzen blijven bestaan bij een rendabele zuivelprijs en bij een onrendabele zuivelprijs zorgen voor een liquiditeit buffer.
ABN zit mis of heeft een dubieuze agenda.
Als de melkbubbel barst, dan gaan de grondprijzen toch ook omlaag, Paul?
En dan zitten je centen toch vast in die grond met dalende prijzen, en heb je toch geen liquiditeit, maar soms zelfs na je huis, ook je grond onder water?
Wél helemaal met je eens dat banken hun eigen agenda hebben, zoals we herhaaldelijk hebben gezien. Zij hebben ook grondposities, en dan natuurlijk met name de RABO.
Welke melkbubbel? Bedoel je dat melkvee een normaal rendement oplevert?
Grondprijzen=10 miljard mensen=voedsel.
Als je redeneert op basis van cijfers en rendement heeft ABN natuurlijk gelijk. Ik verbaas me al jaren over de steeds maar verder stijgende grondprijzen, terwijl in midden Frankrijk een hectare amper 6-8.000 euro kost, pakweg 10% van wat we in zuid Nederland betalen. Maar we zitten nu eenmaal in een druk bevolkt land met fiscale faciliteiten als de HIR (Her Investerings Reserve) en dat heeft er toe geleid dat de prijzen zijn gestegen tot ver boven een verantwoord rendement. Hebben we dat ook niet gezien in de huizenmarkt? De voorspelling van ABN is dus zo gek nog niet, maar dergelijke voorspellingen zijn al eerder gedaan en de prijs ging vrolijk verder omhoog. Gebrek aan grond voor voedsel? Ja. Speelt Nederland daar een belangrijke rol in? Nee. Is onze grond zo'n beetje de duurste van Europa? Ja. Huib heeft het altijd over het in stand houden van bergboeren. Als je naar grondprijzen in Oost Europa en Canada kijkt en het bijbehorende klimaat, moet je je afvragen of we met de huidige grondprijzen hier de boel ook niet een beetje kunstmatig aan de gang houden. Vraag je dit eens af: Je hebt 5 miljoen te besteden en besluit een boerenbedrijf te kopen. Een huis en apparatuur kosten 1 miljoen en voor de resterende 4 koop je grond, je doet een goede deal, laten we zeggen 80 hectare. Kun je daar een goed rendement op draaien en zelf een boterham met roomboter aan verdienen? En dan bedoel ik met gewassen, niet met allerlei kunstgrepen als quota of subsidies. Ergens tussen 5 en 8% moet je toch wel halen inclusief rente. Als het antwoord nee is, dan moet je jezelf afvragen of ABN nu iets vreselijk geks zegt.
Jos en Paul, ik denk dat Paul laat zien hoe boeren kijken. Ze kijken in meerderheid naar Nederland en elkaar binnen Nederland. Niet naar buiten en niet naar wat er gebeurt als China zichzelf kan beleveren. Als dan zowel hun productie onder de kostprijs gaat opbrengen als hun onderpandswaarde zakt, zijn ze geschoren.