Dat roept vragen op. Het voelt alsof er politiek in plaats van gedegen wetenschap wordt bedreven
De WHO richtlijn streeft een beperking na van het gebruik van “toegevoegde suikers” zoals die worden vermeld in de voedselsamenstellingstabellen.
Onder toegevoegde suikers (pag. 4-5 rapport) wordt verstaan “ mono- en disacchariden die door de producent, de kok of de consument worden toegevoegd aan het eten of drinken tijdens het proces van de bereiding voor consumptie”
‘Vrije suikers’
In de richtlijn volgt de WHO echter een ander principe. Opeens gaat het niet meer om de toegevoegde, maar om zogenaamde 'vrije suikers'. Dat leidt tot een aantal niet uit te leggen adviezen.
Vandaar mijn advies aan de WHO: pak de sluipsuikers aanHet WHO-panel definieert vrije suikers als volgt: monosacchariden (zoals glucose en fructose), disacchariden (zoals tafelsuiker/sucrose) toegevoegd door producent, kok of consument, TESAMEN met suikers die van nature aanwezig zijn bijv. honing, siroop, vruchtensappen vruchtenconcentraat.Dat is een onhoudbare gedachtensprong. Waarom zijn bijvoorbeeld de van nature aanwezige suikers in fruit volgens deze benadering geen vrije suikers, maar die in honing en vruchtensappen wel.
Melk wordt al even vreemd behandeld. Hoewel het per liter 40-50 gram natuurlijke en net zo makkelijk als in vruchtensappen weg te drinken suikers bevat in de vorm van lactose, zou er geen helemaal vrije suiker in zitten.
Inconsequente benadering
Het lichaam maakt geen verschil bij de absorptie en stofwisseling van suikers. Het maakt geen verschil of ze toegevoegd zijn als geraffineerde suikers of van nature aanwezig zijn in bijvoorbeeld in een rijpe banaan, zoete vrucht of honing
Uitgaande van het principe van ‘vrije suikers’ stelt de WHO (food categorie, appendix 4a) dat adverteren voor 100% puur vruchtensap NIET moet worden toegelaten vanwege de aanwezigheid van vrije suikers. Adverteren voor sinaasappels (categorie 15: fresh fruits) waar dezelfde suikers in zitten, mag echter wel.
Dat is niet te verdedigen omdat is aangetoond onze bloedsuikers na het eten van sinaasappels of het drinken van 100% sinaasappelsap niet van elkaar verschillen.
De impact van deze inconsequente benadering wordt nog groter wanneer je je realiseert dat reclame voor cola, limonades , soft drinks (categorie 4d), in tegenstelling tot voor 100% vruchtensap, wél is toegelaten.
Ons eten zit vol erin gesmokkelde suikers waar we geen weet van hebben
Suikers in fruit worden dus niet geteld, dezelfde suikers in het sap van de geperste vrucht worden wel geteld. In Engeland zijn ze het daar niet mee eens. Daar adviseerden de verantwoordelijke overheidsinstanties vorige week om de marketing van 100% vruchtensap als onderdeel van “gezond modern eten” gewoon toe te laten.
Willekeur
Een ander probleem met de richtlijn is dat er max 10% ‘vrije suikers’ in voeding worden aanbevolen. Indien mogelijk, zou 5% zelfs de voorkeur genieten.
In de huidige moderne voeding is 10% al erg laag en is 5% onrealistisch laag.
Een ieder zal begrijpen dat het opstellen van onhaalbare richtlijnen weinig tot geen effect zullen hebben; in dat geval storen mensen en bedrijven zich er immers niet aan.
Het niveau van 5% blijkt gebaseerd op de gedachte dat er daaronder weinig tot geen tandbederf meer optreedt. Niettemin zegt de studie waaruit die 5% resulteert dat er weinig ondersteunend bewijs voor zo’n strenge grenswaarde is.
De kwantitatieve consumptie van geraffineerde suikers toegevoegd aan voeding is veel groter dan die van frisdrank met suikersDe WHO richtlijn geeft zich geen rekenschap van het feit dat we bepaalde gekookte zetmeelbronnen of rijpe vruchten (bijvoorbeeld witte rijst, aardappel, rijpe banaan) en toegevoegde zetmeelderivaten (zoals bijvoorbeeld maltodextrine) even snel verteren en absorberen als de door hen genoemde vrije suikers. Hun effect op de bloedsuikerspiegel is minstens even groot, en niet zelden zelfs groter is dan na het eten van toegevoegde en de door de WHO als ‘vrij’ gedefinieerde suikers. Dat betekent dat ik wel moet oordelen dat de nieuwe richtlijn een nogal willekeurige benadering is van de gezondheid van ons dagelijks eten.
Waarom suiker in de rookworst?
Hoe zou het wel moeten en wat weten we?
Op basis van internationale consensus kan het volgende worden gezegd:
1. Er is geen verschil in de samenstelling van suikers die van nature aanwezig zijn, bijvoorbeeld in honing of in sinaasappelsap en suikers die uit planten of vruchten aanwezig zijn.
2. Er is geen verschil tussen de samenstelling van riet- en bietsuiker.
3. De opname en stofwisseling van suikers is altijd hetzelfde, ongeacht de bron waar deze uit komen. Onze darmcellen zien immers nooit de bron en verwerken slechts het suikermolecuul waar zij mee in contact komen.
4. De snelheid van vertering en opname kan verschillen afhankelijk van de matrix waarin de suikers worden aangeboden. Zo wordt brood met hele volkorenkorrels in de darm langzamer verteerd dan brood gemaakt van fijn gemalen meel.
5. Suikers die zijn opgelost in water worden, omdat ze snel worden opgenomen, niet volledig waargenomen door onze honger- en verzadigingsregulatie en kunnen daardoor makkelijk leiden tot teveel energie inname.
6. Het kauwen op een rietsuikerstengel zal de suiker langzaam beschikbaar maken voor opname in het lichaam. Het innemen van de uit het suikerriet geïsoleerde-geraffineerde suiker in een drank zal tot een snelle beschikbaarheid en opname leiden.
7. Personen die met regelmaat veel suiker consumeren, vooral als dat in de vorm van dranken gebeurt, hebben vaker tandbederf en overgewicht
8. Zetmeel en daarvan gemaakte maltodextrines leiden tot een veel sterkere toename van de bloedglucose dan tafelsuiker (sucrose) en vruchtensuiker (fructose).
9. Er is geen verschil tussen de verschillende koolhydraatsoorten, zoals wij die consumeren, en effecten op ons lichaamsgewicht
10. Geraffineerde suikers worden in de mond “graag” door bacteriën omgezet in zuur. Dit zuur beschadigd tandglazuur en kan bij slechte mondhygiëne leiden tot gaatjes. Dit effect wordt versterkt indien de suikers zijn toegevoegd in een drank waarin ook zuur is toegevoegd of van nature aanwezig is zoals bij softdrinks of zure vruchten sappen (appelsap, grapefruit sap, sinaasappelsap).
11. De kwantitatieve consumptie van geraffineerde suikers toegevoegd aan voeding is veel groter dan die van frisdrank met suikers
Waarom zit er zoveel suiker in de BBQ-sauce? Dáár moet een einde aan komen.
12. Om producten lekker zoet te laten smaken en de verkoop te stimuleren voegt de levensmiddelenindustrie op grote schaal suikers toe aan allerlei levensmiddelen waarvan men niet verwacht dat er suiker in zit. Wat doet suiker bijvoorbeeld in ham, surimi-sticks en rookworst en waarom zit er zoveel in de BBQ-sauce? Dáár moet een einde aan komen.
Ons eten zit vol met erin gesmokkelde suikers waar we geen weet van hebben maar die verantwoordelijk zijn voor een belangrijk deel van onze suikerconsumptie. In plaats van dat rare begrip ‘vrije suikers’ zou de WHO de sluipsuikers aan moeten pakken. We krijgen ze de hele dag door ongemerkt binnen.
Vandaar mijn advies aan de WHO: pak de sluipsuikers aan door ze genadeloos aan de paal te nagelen. Dring aan op een internationale regelgeving die het naar willekeur toevoegen van suikers aan van alles en nog, wat niet meer mogelijk maakt! Het zou onze suikerconsumptie onmiddellijk een eind terug kunnen dringen.
Is suiker slechter dan vet?
Als het om tandbederf gaat: JA. Als het om overgewicht gaat: NEE.
Met andere woorden, als je minder suiker en minder zetmeel eet, maar daardoor meer vet, zal er niet veel effect zijn op de gewichtshuishouding
Als je van beiden minder eet (dat kan vooral door gewoon minder te eten en minder suikerhoudende dranken te drinken en minder suiker-vet rijke snacks te consumeren ) en besluit om meer te gaan bewegen, ben je op de goede weg.
Fotocredits: Real American BBQ Sauce, Remia
Op 31 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Hier zijn een aantal heerlijke saprecepten te vinden - per recept een beschrijving van mogelijke effecten. De nadruk ligt op geestelijke gezondheid.
Geestelijke gezondheid (zowel lichamelijk als psychisch) wordt positief beïnvloed door vele flavonoïden - zie Spencer. Flavonoïden uit blauwe bessensap springen er in deze studie uit, maar vele van dit soort stofjes uit AGF hebben deze effecten en kunnen elkaar versterken.
Sappen kunnen beter werken dan dure supplementen, zie Eurekalert over cranberry sap versus cranberry pillen.
Net als bij voeding is focussen op één product blindstaren.
Alleen maar sap drinken is een slecht advies. Maar het past binnen een gezonde levensstijl met vers water, thee (koffie) en karnemelk. Afhankelijk van de inhoud.
Uit deze review blijkt een diabetesrisico verhogend effect van sappen. De juistheid daarvan - t.o.v. andere verhalen - kan ik niet beoordelen.
Hier is een overzicht van belangrijke stofjes in citrusvruchten. De verschillen die worden gevonden tussen vers en commercieel sinaasappelsap worden toegeschreven aan de industriële persing waardoor stoffen uit de schil in het sap komen. Ook worden in een aantal sappen stoffen gevonden die niet in sinaasappels zitten, maar wel in andere citrusvruchten(!). In dat artikel springt commerciële grapefruitsap eruit in de vergelijking met zelf geperste wat betreft Narangine gehalte. Omdat dit een bitterder smaak geeft, zijn er inmiddels procedés die Narangine verwijderen uit het sap. Op het pak staat niet vermeld of er Narangine verwijderd is....
Chudnovskiy e.a. vergelijken verse grapefruitsap met Narangine en met het diabetesmedicijn Metmorfin.
De werking op bloed glucose van vers grapefruitsap is gelijkwaardig aan Metmorfin.
Ook wordt geconcludeerd dat er in de sap stoffen moeten zitten die nog niet gedefinieerd zijn, en die verantwoordelijk zijn voor het gewichtsverlagende effect bij obesitas en een HF dieet (een effect dat groene thee ook deels heeft).
#45:
1. enzymen in AGF hebben belangrijke functies. Ze kunnen ook zorgen voor snellere rijping (bruining). Een aantal enzymen zijn afkomstig van micro-organismen in de schil van het fruit. Eerder had ik het al over een enzym in rauwe broccoli dat ervoor zorgt dat glucosinolaat in de darmen worden omgezet in sulforafaan en erucine. Rauwe ananas(sap) bevat een enzym dat eiwitten afbreekt, weldadig voor darmen is, en andere gezonde effecten (maar hier is nog maar weinig onderzoek naar). Carotenoïden worden door enzymen gesplitst in 'apocarotenoïden' die belangrijke biologische waarde hebben.
Niet vergeten mag worden dat AGF vele 'probiotica' micro-organismen kan bevatten.
HPP conservering ipv/zonder hittebehandeling laat een groot deel van de enzymen intact. Kortdurende hittebehandeling (blancheren) is al voldoende om deze enzymen te vernietigen. Maar ook HP is niet heiligmakend, zo worden de wateroplosbare vitamines - zoals C - behoorlijk aangetast, zie hier.
Er is een vrij algemene consensus dat hittebehandeling niet goed is voor het vitamine/stoffengehalte, maar dat geldt niet altijd en overal - zoals bij tomatensap. Het kan positieve effecten geven - maar ook negatieve.
2. bijkomende stoffen zorgen voor betere opname: zo zorgen gallaten uit duivenschil en pit ervoor dat resveratrol veel minder snel wordt afgebroken. Maar ook productcombinaties kunnen dit effect hebben: Polyphenolen uit thee worden beter opgenomen in combinatie met honing (of suikers), zie hier, olijfolie (en andere vetten, maar olijfolie als meeste) of noten samen met groenvoer zorgt voor een betere opname van de stoffen uit de groenten.... en omgekeerd misschien ook..
Een grotendeels nog onontgonnen - maar essentieel deel van de voedingsleer. De totaalbenadering ontbreekt. En onderzoeken naar gezondheidseffecten van bepaalde voedingsstoffen houden hier meestal geen rekening mee.
3. PET flessen hebben negatieve hormonale werking, zoals aangetoond in onderzoek. Zelfs al bevatten ze geen BPA - zoals andere plastic voedselverpakkingen (bijv. die 2 liter canisters van melk en fruitsap en de kunststof binnenkant van blikken) .
4. de ontstekingsremmende werking van bepaalde bessensappen (e.a., zoals bepaalde gefermenteerde producten en zwarte rijst) is praktisch ongeëvenaard, is vergelijkbaar met die van farmaceutische ontstekingsremmers zonder de ongunstige bij-effecten - en overtreft die van groene thee ruimschoots. En die van leidingwater helemaal (om maar niet te spreken van 'hormoonwater' uit weken oude PET flessen).
ps wat het drinkadvies betreft mis ik in dit plaatje gefermenteerde melkproducten (en komboecha?)
Fred #41,
"De meeste 100% sappen in de supermarkt zijn hiermee niet te vergelijken"
Dit sloeg op de sappen die in de RCT's zijn onderzocht waar referentie a een meta-analyse mee deed. Van de 12 RCT's keken er 3 naar granaatappel, 2 naar grapefruit, 2 naar cranberries, 1 naar sinaasappelsap, 1 naar druivensap, 2 naar gevriesdroogd fruit (aardbei en bosbes), en 1 naar sap van een kruising tussen pomelo en grapefruit.
Ik stelde dat dit onvergelijkbaar was omdat er sappen zijn gebruikt die nou niet de meeste plek innemen in het schap (waar met name sinaasappelsap of appelsap staan). De gevriesdroogde varianten zijn nauwelijks sap te noemen, maar al kon dat dan heb ik nog nooit 100% aardbei, bosbes, of die bijzondere kruising gezien. Maar bottomline is dat het mij er met name om gaat dat je zeer de vraag kan stellen of je dergelijke onderzoeken kan extrapoleren naar de sappen die het meest verkocht worden.
Het effect van fruit of sap op de darmflora.
Ik heb hier geen specifiek effect voor ogen, maar er is alleen al een verschil tussen acellulaire en nog in de matrix opgesloten koolhydraten zoals Spreadbury benoemd. Uiteraard is er nog veel onbekend m.b.t. de effecten op en van de darmflora, maar verwacht je dat de microbiota hetzelfde reageert op een appel of op appelsap?
"zijn slanker, hebben minder diabetes, minder syndrom X, en minder hart en vaatziekten."
Waar vind je dat terug in de geciteerde publicaties a t/m f?
- Conclusie van a): "This meta-analysis showed that fruit juice may have no overall effect on fasting glucose and insulin concentrations."
- Conclusie van c): "those who consumed 100% fruit juice were leaner, were more insulin sensitive, and had lower odds of obesity and metabolic syndrome. The association with metabolic syndrome was explained primarily by other lifestyle factors, while the association with obesity remained independent." Kortom, alleen over de associatie met obesitas kunnen ze iets positief melden.
- Conclusie van d): "OJ consumption was associated with healthier body composition in adults; while there were no significant associations between OJ consumption and body composition in children and adolescents."
- Conclusie van e): "100% juice did not show mean increased weight measures.", geen verschil tussen wel of niet drinkers.
- Conclusie van f): "no systematic association between consumption of 100% fruit juice and overweight in children or adolescents." Zoals eerder gemeld, een nogal twijfelachtige conclusie als je de abstract text leest die erbij staat. De nadruk in de conclusie ligt met name op "no systemetic".
Uit welke van die referenties leidt jij af dat 100% sap drinkers minder diabets, metaboolsyndroom of HVZ hebben?
"Ik heb er wel wat op tegen om 100% sap alleen maar op grond van suikers voor 100% gelijk te stellen met frisdrank."
Op zich mee eens, maar anderzijds: van je eigen referenties concluderen er 3 dat er geen verschil is met niet-sap-drinkers en in #39 liet ik zien dat de niet-drinkers meer frisdrank consumeerden. Kennelijk is er volgens a), d) en f) dus niet veel verschil tussen beiden. Alleen c) en d) laten enigszins gunstige correlatie zien tussen sap en body weight.
Vind je dat deze referenties voldoende overtuigend laten zien dat sap gunstiger is dan frisdrank?
"Mijn advies is altijd 1) drink water...."
Fred, ik kan mij helemaal in je lijstje vinden!
Misschien nog een suggestie, op plaats 3 zou je ipv siroop wellicht beter een scheutje 100% sap kunnen zetten (zodat het eigen mengsel bijv. 80% water 20% sap wordt).
Ik denk dat je wel een punt hebt dat sommige soorten 100% sap een gunstiger effect hebben dan frisdrank, maar vind de gezondheidsvoordelen van 100% sap nou ook weer niet erg sterk. De WHO kiest voor een vereenvoudigde boodschap. Als je de boodschap heel versimpeld over moet brengen welke van de volgende opties verkies je dan:
1) Drink geen frisdrank of sap, maar water of thee
2) Drink liever sap dan frisdrank
Ik chargeer een beetje, maar ben je niet bang dat door ál te sterk benadrukken dat sap beter is dan frisdrank, dat dan bij het grote publiek de boodschap blijft hangen als boodschap nr. 2?
@ 44
Frank je schrijft n paar zaken die bij mij vraagtekens oproepen
Kun je mij helpen met toelichting?
En biologische beschikbaarheid? De meeste sap is gemaakt uit gesteriliseerd concentraat.
concentraat wordt verkregen door verdamping van water. Verdampen voedingsstoffen ook?
stoffen uit schillen en pulp die zorgen voor een tragere afbraak in de lever
=> Waar haal je die kennis vandaan? kun je die veronderstelling onderbouwen?
Enzymen die voor een hogere opname zorgen ontbreken.
=> Waar haal je die kennis vandaan? kun je die veronderstelling onderbouwen?
Citrusvruchten zijn een uitzondering omdat bij het industrieel persen veel meer gezonde stoffen uit schil en pitten in het sap komen - dan bij handmatig.
=> Waar haal je die kennis vandaan? kun je die veronderstelling onderbouwen?
Maar misschien moet ik mijn mening herzien. Het is dan eerder dankzij het gehalte aan
Blijft staan dat een groot deel van de bevolking sap (en water) uit PET flessen consumeert. Is dat wel zo gezond?
Zie hier. Maar misschien moet ik mijn mening herzien. Het is dan eerder dankzij het gehalte aan waardevolle stoffen dat compenseert voor de suikers. Des te meer waardevolle stoffen des te beter dan.
Blijft staan dat een groot deel van de bevolking sap (en water) uit PET flessen consumeert. Is dat wel zo gezond?
En biologische beschikbaarheid? De meeste sap is gemaakt uit gesteriliseerd concentraat. Bijkomende stoffen uit schillen en pulp die zorgen voor een tragere afbraak in de lever - waardoor lagere hoeveelheden effectief zijn - en bijv. enzymen die voor een hogere opname zorgen ontbreken. Veel is nog niet in kaart gebracht wat betreft flavonoïden, micobiotica e.d.
Citrusvruchten zijn een uitzondering omdat bij het industrieel persen veel meer gezonde stoffen uit schil en pitten in het sap komen - dan bij handmatig.