Die verbouwing kan duur uitvallen voor grote groepen Nederlanders, berekende adviesbureau CE-Delft. Het adviesbureau voorziet dat de lagere inkomens in Nederland 17% van hun inkomen aan klimaatlasten kwijt zullen zijn.
Recent stelde het bureau een CO2-taks voor. Die zal bij het hoogste tarief van €250 euro per uitgestoten ton CO2 maken dat een tomaat met de hoogste uitstoot (een tomaat uit een gasgestookte Nederlandse kas) rond 16% duurder wordt dan die van concurrenten die klimaatvriendelijker werken. Een treinticket Amsterdam-Berlijn wordt 8% duurder, maar het vliegticket voor dezelfde afstand 85%. Dergelijke kosten zetten de verdienmodellen van bedrijven op hun kop of leiden tot grote noodzakelijke investeringen die begrijpelijk maken waarom een 'derde helft' nodig is om tot een klimaatakkoord binnen Nederland te komen.
Franse voorbode?
De afgelopen tien dagen was in Frankrijk in de vorm van het gele hesjes-oproer een mogelijke voorbode te zien van de reactie van het publiek op de klimaatkosten die het straks voor zijn kiezen krijgt. In Nederlandse media hoor je die analyse van het Franse fenomeen nog niet zo expliciet. In België wel. In Knack schreef Dirk Holemans, cöordinator van de groene denktank Oikos, dat hij de gele hesjes begrijpt die afgelopen zaterdag in Parijs en andere delen van het land weer protesteerden. Hij heeft alle begrip voor de beperking die hogere brandstofprijzen hun besteedbare gezinsbudget oplegt. 'Gewone' mensen zullen hun uitgaven flink moeten dimmen en krijgen daar niets voor terug, terwijl rijkere mensen er weinig last van hebben en zelfs nieuwe kansen kunnen ontwikkelen.
Castaner legt natuurlijk wel een vinger op de zere plek: de klimaatstrijd speelt populistisch rechts in de kaart. Ook in Nederland gebeurt datKlassenstrijd/klimaatstrijd
De bekende Franse socioloog Jean-Pierre Le Goff legde afgelopen week in Le Figaro uit dat het armere, rurale Frankrijk terugslaat tegen de stedelijke elite die de basis vormt voor het 'denken in kansen' van waaruit president Emmanuel Macron zijn land - dat op vele terreinen te ver is achtergebleven om in de internationale economie mee te kunnen - hervormt.
Voor die Fransen wordt het leven flink duurder, terwijl ze zelf vinden dat ze nu al nauwelijks genoeg hebben om de eindjes maandelijks aan elkaar te knopen; al evenmin hebben ze uitzicht op beter betaalde banen of nieuwe kansen. Volgens Le Goff is dat nou juist naar zijn aard veel kansarmere platteland te lang gezien als 'les beaufs', achterlijke lieden. De gele hesjes zouden nu laten zien dat zij heel goed weten aan welke verworvenheden ze willen vasthouden omdat ze voelen dat ze toch verder geen kansen krijgen. Le Goff analyseert de reactie niet vanuit klimaatzorgen, maar vanuit een soort klassenstrijd tussen kansarmen en kansrijken.
Met zo'n analyse lijkt het een interne Franse aangelegenheid. De vraag die ik me stel is, hoe 'gewone' Nederlanders straks zullen reageren als ze doorkrijgen dat 17% van hun besteedbaar inkomen opgaat aan 'het klimaat'. Daar kunnen ze niets voor kopen; ze moeten er wel een boel voor laten. Ze sparen uit hun inkomen immers bij lange na geen 17% per jaar.
President Macrons minister van Binnenlandse Zaken Christophe Castaner gaf afgelopen weekend het rechts populistische Front National van Marine Le Pen de schuld van de opstand van de gele hesjes. Terecht? Vermoedelijk niet omdat het daadwerkelijk een spontaan volksgebeuren lijkt. Het laat zien hoe machteloos een landsbestuur staat tegenover onvrede onder publiek die niet op te lossen is, behalve dan door maatregelen niet te nemen. De Franse regering is dat laatste voorlopig nog niet van plan.
Castaner legt natuurlijk wel een vinger op de zere plek: de klimaatstrijd speelt populistisch rechts in de kaart. Ook in Nederland gebeurt dat.
Op #cover @Else4Weekblad Hoe kan Nederland klimaatafspraken van #Parijs halen? Plus: mooi portret van Chinese president #Xi Jinping en Welke Nederlandse belangen spelen een rol bij de #Brexit En: CEO-fraude bij #Pathé pic.twitter.com/jIECfPtNvu
— Arendo Joustra (@ArendoJoustra) November 20, 2018
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Een oude Romeinse wijsheid: geef het volk brood en spelen.
Dat is 2000 jaar later: geef het volk goedkoop voedsel en goedkope energie.
De Arabische lente 2010 ontsprong uit duur voedsel
En de gele hesjes vanwege dure energie
Het is niet zo moeilijk, dus voorspelbaar.
Mensen zijn boos, ze worden van boven gezegd wat niet mogen doen en worden extra belast om de wereld zogenaamd te redden.
Daarnaast heb je veel politici die zeggen dat we goed voor het milieu moeten zijn tonnen boter op hun hoofd.
-Zo rijdt jesse klaver een dikke Volvo Diesel
- Van de EU moet de CO2 uitstoot omlaag maar het hele parlement wordt met inboedel en al onnodig constant tussen Brussel en Straatsburg verhuizen.
- Al Gore is een klimaat-alarmist maar schijnt 21x keer zo veel elektriciteit voor zijn te gebruiken als een gemiddeld Amerikaans huishouden, maar gewone mensen moeten hun energie consumptie minderen.
Dick Belderbos Rutte zij dat windmolens op subsidie draaiden en geeft nog steeds subsidies naar windmolens, maar met die leugen heb jij schijnbaar geen probleem. Overigens maakt het haast niet uit wat je stemt of het nou Groen links, D66, VVD of het CDA is, want politieke partijen gooien desnoods het hele verkiezing programma uit het raam om op het pluche te kunnen zitten.
Gert van der Hoek #9 ''De context is denk ik steeds de verhouding tussen arm en rijk, kapitaal en arbeid. Er zijn instituties nodig om de boel wat recht te kunnen trekken. Dat gaat via allerlei vormen van belasting. daar hebben we nog niet echt iets voor gevonden? Dat betekent dat de Google's, de Unilevers en de Shell's redelijk hun gang kunnen gaan. Ze doen ook aan herverdeling, maar dan andersom? ''
Ik vraag me af het helpt, want grote bedrijven zijn niet vies om die extra belastingen die ze moeten betalen door te rekenen aan hun klanten, of ze verhuizen hun hoofdkantoor naar het buitenland waar een gunstiger belastingklimaat is, ook kan het leiden tot ontslagen. Daarnaast wil je succes afstraffen, want die bedrijven zijn zo groot/rijk geworden omdat wij hun producten kopen of gebruik maken van de diensten die ze aanbieden.
Klimaatbeleid zou wel eens een trigger kunnen zijn inderdaad. Bovenop migratie.
De context is denk ik steeds de verhouding tussen arm en rijk, kapitaal en arbeid. Er zijn instituties nodig om de boel wat recht te kunnen trekken. Dat gaat via allerlei vormen van belasting.
Wellicht is de mate van beschaving evenredig met de hoogte van de belastingdruk? Internationale instituties en herverdeling, daar hebben we nog niet echt iets voor gevonden? Dat betekent dat de Google's, de Unilevers en de Shell's redelijk hun gang kunnen gaan. Ze doen ook aan herverdeling, maar dan andersom?
In Knack een vervolgartikel, waarin gewaarschuwd wordt tegen 'ontpolitisering' van het klimaatprobleem:" Velen zijn het erover eens dat er offers moeten worden gebracht. De vraag is echter wie die offers zal moeten brengen en wie het meest zal moeten inbinden op zijn of haar huidige levensstandaard. Dat is wat de politieke inzet van het klimaatvraagstuk zou moeten zijn.
Het is niet moeilijk om je in te beelden dat de levensstandaard van iemand met een loon van pakweg 1200 euro per maand meer zal achteruitgaan bij stijgende brandstofprijzen dan de levensstandaard van iemand die 5000 euro per maand verdient. Iedereen verliest, maar niet iedereen verliest in gelijke mate. Maatregelen zoals stijgende brandstoftaksen zijn volledig blind voor deze dimensie. "
De schrijver trekt een paralel met de bankencrisis van 2008:" Hier hoorden we dezelfde retoriek weerklinken als in het klimaatvraagstuk: we moeten allemaal de broeksriem harder aanspannen, we moeten allemaal inleveren, we zitten samen in het zelfde schuitje. Maar net zoals in het klimaatvraagstuk zullen mensen met een lager inkomen, omdat ze meer afhankelijk zijn van voorzieningen die gefinancierd worden door overheidsuitgaven, hier zwaarder onder leiden dan degenen met een hoger inkomen."
Wat die Dirk Holemans ook schreef, was dit:" Maar tegelijk zal zo'n transitie enkel kans op slagen hebben als ze erin slaagt grote delen van de samenleving mee te krijgen. En dat zal enkel lukken als we werk maken van een just transition: klimaatbeleid zal sociaal en rechtvaardig zijn, of niet zijn." Ook anderen benadrukken die sociale gelijkheid juist bij dit soort zaken. Jared Diamond, die van 'Collapse', noemde als één van de vier grote bedreigingen der mensheid de ongelijkheid, naast een atoomoorlog, klimaatsverandering en uitputting van 'natural resources' (landbouw, zee, bos, water, de draagkracht van het ecosysteem ed).