110 en 40 miljoen kilo minder
Het Nederlandse areaal aan glasgroenten beslaat zo'n 5.000 hectare. Van de totale teeltoppervlakte werd in 2022 op 36,5% tomaten geteeld; 33,1% ging naar de productie van paprika’s en op 12,6% stonden komkommers. Aubergines namen met 2,7% van het areaal glasgroenten veel minder plek in. Op 1 april 2022 telde Nederland 1.160 glasgroentebedrijven, -6,4% vergeleken met een jaar eerder. De afgelopen 10 jaar nam het aantal glastuinbedrijven met -25,7% af, dat waren 433 bedrijven. Het grootste deel van de glastuinbedrijven houdt zich bezig met de tomatenteelt (19,2%), gevolgd door paprika's (18,4%) en komkommers (15,9%).
De bruto-opbrengst staat voor 'alles wat geoogst is of (vermoedelijk) geoogst gaat worden'. Voor wat betreft tomaten daalde de bruto-opbrengst ten opzichte van 2021 met 110 miljoen kilo tot 770 miljoen kilo. De bruto-opbrengst aan komkommers viel 40 miljoen kilo lager uit dan de 400 miljoen kilo van 2021.
Op paprika's en aubergines hebben de hoge energieprijzen minder invloed omdat die teelten in de winter gemakkelijker energiezuinig te produceren zijn.
Verder terugkijken
Het CBS keek ook even verder terug en vergeleek de oogst van 2022 met die van 10 jaar geleden. Over de hele glastuinbouw was er in 10 jaar sprake van een stijging van 5,4% van de bruto-opbrengst. Uitgesplitst naar gewas laten tomaten in die periode een daling van 4,3% zien, terwijl aubergines (+40,4%) en paprika (+26,1%) sterk groeiden. Ook het areaal glastuinbouw voor groenten nam in 10 jaar toe, met 2,1%. Daarbinnen nam vooral het areaal voor paprika en aubergine met 26% toe; dat voor tomaten groeide slechts 7,3%.
Het afgelopen jaar daalden van vrijwel alle gewassen de opbrengsten per hectare weer, aldus het CBS. Over de hele glastuinbouw daalde de opbrengst per hectare met -7,6% naar 356 ton. Bij tomaten was de opbrengstdaling -11%, bij komkommers -7,3%. Kijk je naar de afgelopen 10 jaar, dan liet de opbrengst per hectare tomaten een vergelijkbare afname zien (10,9%), terwijl de hectare-opbrengst aan aubergines vergeleken met 2012 het meeste toenam (11,7%).
Op 31 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Hoe zit het met etage teelt? Zoals met smaakvol winterpostelein dat maar weinig energie vraagt, biologisch los hier verkrijgbaar voor 99 cent per ons - goedkoper dan niet-biologisch rucola in plastic (stikstof!) atmosfeer verpakt, lokaal verser en net zo (anders) lekker en gezond?
Winterpostelein vers in kist van de lokale bioloog een prachtig en betaalbaar product. Het wat extra gewicht van de papieren zakjes op de koop toe.
"Op paprika's en aubergines hebben de hoge energieprijzen minder invloed omdat die teelten in de winter gemakkelijker energiezuinig te produceren zijn."
Een groot deel van het tomatenareaal wordt belicht. De meeste tomatentelers hebben dit najaar geen belichte teelt opgezet. De plantenkwekerijen lagen leeg. De telers zijn weer terug gegaan naar het oude ritme: begin november zaaien en planten in het nieuwe jaar. Die (hogedraad)teelt blijft dan tot diep in het najaar staan om dan vliegensvlug te wisselen voor nieuwe planten. Logistiek is dit een hele klus geweest voor de opkweekbedrijven, want door het belichten kunnen zij spreiden. Nu kwam alles tegelijk.
Komkommertelers houden traditiegetrouw een ruimere teeltwisseling aan van een aantal weken. Aangezien komkommertelers 2, maar heel vaak 3x per jaar planten kunnen ze wat meer schuiven. Ze hebben gewoon hun kas wat langer leeg laten liggen, tot het voorjaar om zo energie te besparen.
Paprikatelers planten 1x per jaar. Er wordt druk onderzoek gedaan naar belichting (LED) bij paprika, maar in de praktijk is dat geen gemeengoed. Het is wel degelijk een gewas dat veel energie vraagt, maar minder lang in de kas staat dan tomaat. Vandaar dat daar niet veel is veranderd. De paprika's die je in de winter koopt komen uit Spanje. Begin april worden de eerste rode vruchten vanuit Nederland aangevoerd. Voor aubergine geldt hetzelfde.
Er is opvallend veel geleerd, afgelopen winter. Bedrijven hebben maximaal energie bespaard. De aanschaf van LED's is als een malle doorgegaan, ter vervanging van de minder energiezuinige HPS-lampen. Er zijn veel extra schermen geïnstalleerd. De afgelopen twintig jaar is veel onderzoek gedaan naar energiebesparing en nieuwe manieren van klimaatregeling (Het Nieuwe Telen). De onderzoeksresultaten zijn nu massaal in de praktijk getest. Er zijn risico's genomen die je als ondernemer eigenlijk niet mag nemen. Dit jaar is een jaar van evaluatie of al die genomen maatregelen definitief geïmplementeerd kunnen worden of dat je er snel mee moet stoppen.