2 min
De Volkskrant van hedenmorgen bericht over het oprichtingsymposium van het Planeet, de kersverse belangenvereniging voor eiwitvernieuwers. Aan het woord komt Prof. dr. Jan Rotmans. Hij deed een uitspraak die de krant haalde.
"Over twintig jaar is iemand die een foute hamburger eet net zo'n paria als een roker nu.' Dat zei Rotmans volgens Mac van Dinther.
Rotmans is hoogleraar in de transitie naar duurzaamheid.
Na afloop van het feestje sprak ik even met hem na. We zouden een afspraak maken, want hij had verstand van duurzaamheid en ik van voedsel. Omgekeerd was niet het geval, bedoelde hij. Dat zijn woorden waar de sofist die ook in mij huist van geniet. 'Als je geen verstand hebt van een vak, kun je ook geen verstand hebben van de duurzaamheid daarvan', zei ik zonder aarzelen terug.
Bedoelde Rotmans dat hamburgers fout zijn of dat er ook goeie zijn?
De lekkere die ook de goeie bleken kwamen uit de proeverij die Urgenda, P4 en Foodlog organiseerden. Maar dat bedoelde Jan niet. Hij bedoelde dat het eten van vlees net zo fout moet worden in de beeldvorming als roken. En dat is onzin. Vlees is te goedkoop. Het is goud waard, ook in de vorm van hamburgers. Gouden horloges en ringen koop je ook niet iedere dag.
Vlees hoort bij landbouw en zeker bij de landbouw van arme landen. Dieren zijn nl. nog altijd de meest efficiente composteer- en recycleermachines van onze schepping. Vlees hoort te komen van de mannetjesbeesten die teveel geboren worden en van de oude vrouwtjes dieren die geen jonkies meer baren, geen eieren meer leggen of geen melk meer geven. Die jonge mannetjes en oude vrouwtjes gooi je niet weg, maar die eet je. Als ze te taai zijn, maak je er hamburgers van. Liefst lekkere, want die zijn het best en al helemaal goud waard.
Hamburgers, Jan, zijn per definitie goed. Ze helpen ervoor zorgen dat we alle restjes goud tot iets smakelijks en voedzaams kunnen verwerken. Toen ik wijsbegeerte ging studeren zei een wijs man tegen me 'je moet er een vak naast kiezen, anders ga je zweven.' Wat zijn er de laatste tijd toch veel hoogleraren met een niet door kennis gehinderde mening. Ook jij veegt ze graag bij elkaar.
Je bent het aan je stand verplicht goed te doen wat je doet. Ook in transitieland is de tijd van roepen en aandacht trekken is voorbij. Het gaat om serieuze zaken. Neem een voorbeeld aan VU-professor Jaap Seidell. Die nam ooit een politiek standpunt in dat mevrouw Brundtland zo belangrijk vond dat ze er haar tweede termijn bij de WHO voor op het spel zette. Het klopte namelijk want het kwam voort uit vakkennis.
Voor zulke politiek heb ik respect.
Ons gesprek is bij deze geopend. In het openbaar. Dit gaat tenslotte over zaken die we allemaal moeten weten, anders blijven we lullen en worden onderwijl mensen gek gemaakt via de kranten. Dat zorgt voor blokkades bij het voor elkaar krijgen van de werkelijk noodzakelijke transities.
Fotocredits: Jan Rotmans proeft een hamburger, www.fotodijkstra.nl
Dit artikel afdrukken
Rotmans is hoogleraar in de transitie naar duurzaamheid.
Na afloop van het feestje sprak ik even met hem na. We zouden een afspraak maken, want hij had verstand van duurzaamheid en ik van voedsel. Omgekeerd was niet het geval, bedoelde hij. Dat zijn woorden waar de sofist die ook in mij huist van geniet. 'Als je geen verstand hebt van een vak, kun je ook geen verstand hebben van de duurzaamheid daarvan', zei ik zonder aarzelen terug.
Bedoelde Rotmans dat hamburgers fout zijn of dat er ook goeie zijn?
De lekkere die ook de goeie bleken kwamen uit de proeverij die Urgenda, P4 en Foodlog organiseerden. Maar dat bedoelde Jan niet. Hij bedoelde dat het eten van vlees net zo fout moet worden in de beeldvorming als roken. En dat is onzin. Vlees is te goedkoop. Het is goud waard, ook in de vorm van hamburgers. Gouden horloges en ringen koop je ook niet iedere dag.
Vlees hoort bij landbouw en zeker bij de landbouw van arme landen. Dieren zijn nl. nog altijd de meest efficiente composteer- en recycleermachines van onze schepping. Vlees hoort te komen van de mannetjesbeesten die teveel geboren worden en van de oude vrouwtjes dieren die geen jonkies meer baren, geen eieren meer leggen of geen melk meer geven. Die jonge mannetjes en oude vrouwtjes gooi je niet weg, maar die eet je. Als ze te taai zijn, maak je er hamburgers van. Liefst lekkere, want die zijn het best en al helemaal goud waard.
Hamburgers, Jan, zijn per definitie goed. Ze helpen ervoor zorgen dat we alle restjes goud tot iets smakelijks en voedzaams kunnen verwerken. Toen ik wijsbegeerte ging studeren zei een wijs man tegen me 'je moet er een vak naast kiezen, anders ga je zweven.' Wat zijn er de laatste tijd toch veel hoogleraren met een niet door kennis gehinderde mening. Ook jij veegt ze graag bij elkaar.
Je bent het aan je stand verplicht goed te doen wat je doet. Ook in transitieland is de tijd van roepen en aandacht trekken is voorbij. Het gaat om serieuze zaken. Neem een voorbeeld aan VU-professor Jaap Seidell. Die nam ooit een politiek standpunt in dat mevrouw Brundtland zo belangrijk vond dat ze er haar tweede termijn bij de WHO voor op het spel zette. Het klopte namelijk want het kwam voort uit vakkennis.
Voor zulke politiek heb ik respect.
Ons gesprek is bij deze geopend. In het openbaar. Dit gaat tenslotte over zaken die we allemaal moeten weten, anders blijven we lullen en worden onderwijl mensen gek gemaakt via de kranten. Dat zorgt voor blokkades bij het voor elkaar krijgen van de werkelijk noodzakelijke transities.
Fotocredits: Jan Rotmans proeft een hamburger, www.fotodijkstra.nl
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Mooie discussie hier en ik ben ook benieuwd hoe lang we nog ouderwets dierlijk vlees blijven nuttigen.
Ik denk dat er heel veel af gaat hangen van de kwaliteit van de alternatieven die uitgevonden en geproduceerd gaan worden.
Wie het verleden kent begrijpt vaak iets meer van de toekomst.
IN het begin van de twintigste eeuw werd de kunstboter c.q margarine uitgevonden, aanvankelijk een artikel bestemd voor militair gebruik in de eerste wereldoorlog.
De echte boter was aan bederf onderhevig en leverde een gezondheids risico op .
Van inferieur substituut groeide de margarine kwalitatief steeds verder.
Resultaat in de 70er jaren een boterberg binnen de EEG.
Momenteel is denk ik in veel huishoudens margarine de standaard, natuurlijk smul ik nog met enige regelmaat van roomboter.
Maar ik zie dat zeker 80% van de markt margarine is geworden.
Voordelen in prijs , gezondheid en houdbaarheid hebben een eeuw lang hun werk gedaan.
Mogelijk en misschien wel heel logisch gaat het met vlees dezelfde kant op, en is de huidige discussie een gedateerde van het jaar 2012.
Marktvraag en innovatievermogen vullen organisch wens van de burger in zonder daar een dier bij nodig te hebben.
Overigens is het consumeren van roomboter nog steeds geaccepteerd en zijn roomboter genieters nog steeds niet bestempeld als paria.
Het is in dit opzicht ook interessant wat de toekomst van wijn en andere alcoholische versnaperingen zal zijn.
In principe gedestileerd uit natuurlijke grondstoffen, maar op consumptie en uitwerking van deze producten op geestelijke gesteldheid en gezondheid van de mens is er ook het nodige af te dingen door beroeps calvinisten.
Jopie, volstrekt eens. Het is hier al vele malen aan de orde geweest: wij zouden daar moeten gaan halen, wat we hier nog aan het uitvinden zijn.
Zowel vlees als vleesvervanging zijn een verschrikkelijk onderwerp dat gekaapt wordt door navelstarende Westers georienteerde elitair denkende moralisten.
Al is verwaarden altijd goed, met je laatste zin was ik het al eens voor ik de mijne in bovenstaand stukje schreef (zei ik dat niet al in #27?). Tot iemand het over foutheid en paria's meende te moeten gaan hebben.
Ik weet inmiddels dat hij zijn aanval op hamburgers specifiek richt op McDo. Hij moest eens weten, maar de lust om het uit te leggen vergaat me.
Het onderwerp vlees haalt daadwerkelijk het slechtste en domste in mensen naar boven. Ik pas verder.
@Dick, "Als het Westen daar een nuttig voorbeeld voor kan zijn" soms is bescheidenheid een deugd. Als we op één terrein iets van China en Japan kunnen leren is het op het terrein van de vleesvervangers, daar zijn ze er 2000 jaar mee bezig en is er een enorme variatie ontstaan.
En verder blijft je bewering dat hamburgers "per definitie" goed zijn onzin.
De vraag naar 'minced meat' - gemalen vlees - is enorm, zegt Wouter. Dat is bijna een understatement. Ruim de helft van onze vleesconsumptie is gemalen. We eten immers alleen de mooie grote stukken en willen bijv. van een koe de voorvoet (stoofvlees) niet meer. Gemalen volvleesproducten met goed smakende bijmenging kunnen sterk bijdragen aan het voldoen aan de toenemende vraag naar vlees: wereldwijd 75% in de komende 4 decennia.
De stijgende prijs zal dat percentage mogelijk mitigeren; goed smakende plantaardige innovaties zoals de Vegetarische Slager die thans met succes op de markt zet eveneens.
Een met militantisme en paria-idiomen te bereiken reductie in het rijke Westen met
30% zal daar nauwelijks aan bijdragen. Chinezen en andere rijker wordende volkeren zullen geamuseerd toekijken hoe Westerlingen vanuit Westerse grachtengordels hun eigen navel bestuderen en hun niet-bewuste elitegenoten (> 95% van de markt in gedrag) voor paria's uitmaken. Marktonderzoeken zouden laten zien dat 'Cultural Creatives', bewuste doelgroepen en jongeren voor zeer signifcante percentages 'bewust' willen consumeren. Rotmans citeerde een onderzoek van het Voedingscentrum waaruit moest blijken dat maar liefst 89% van de Hollandse jeugd wil dat producten duurzaam geproduceerd worden. Mijn kritiek noemt hij onzinnig en ongenuanceerd. Deze hooggeleerd uit andermans, overigens niet vreselijk diepgravende, onderzoek citerende duurzaamheidsonderzoeker zou zich moeten afvragen hoe het komt dat marktonderzoekers buitengewoon geïnteresseerd zijn in het verschil tussen zgn. 'stated' en 'actual behavior'. Nog 1x mijn gal: het creëren van paria's of zelfs maar het gebruik van het woord zal de congruentie tussen die twee bepaald niet bevorderen.
Meatless én de Vegaslager moeten naar China en de rest van de rijker wordende wereld. Als het Westen daarmee kan dienen als nuttig, begeerlijk en exportabel voorbeeld van consumptiemodellen, doen we iets goed. Paria's zijn niet zo'n goed idee. Wij hebben alle vlees uit fossiele brandstof opgevroten. Mogen zij nu ook wat? Of willen we oorlog en nog meer terechte haat jegens onze niet alleen materiële maar ook morele kolonisering van de rest van de wereld sinds de 15e eeuw?
Jopie en Huib, natuurlijk kun je van een hamburger nooit zeggen dat'ie duur- of onduurzaam is. Dat is een systeemvraagstuk. Dat weet Rotmans ook. Hij draait het alleen niet om naar een werkelijke systeemvernieuwing en roept (wat?).
Vlees is goud. Er is in de optimaal te realiseren nieuwe kringlopen weinig van. Daar gaat het me om. 'Paria'-stigmatiseringen zijn afschuwelijke, overbodige en abjecte nonsens.