Nature & nurture in planten

Wat bepaalt wie je bent: je genen of de omgeving waarin je opgroeid? Het eerst noemen we nature, het tweede nurture (de context waarin je opgroeit).
Pygmalion (Dr Doolittle) is een voorbeeld van nurture. Wat je in je genen en met de moederborst meekrijgt is nature.

Hoe zit dat bij planten? Worden hun eigenschappen, en dus ook de gunstige voor onze gezondheid, bepaald door hun genen óf door hun leefomgeving?

Die vraag hing lang boven de markt en werd steeds relevanter naarmate wellness - gezondheidsbeleid via mond en maag in plaats van reparatiebeleid na ziekte - aan terrein won. Wageningers hebben het antwoord gevonden: de gunstige eigenschappen van planten zijn dominant erfelijk bepaald. Da's een hele zorg minder, omdat bij het kruisen en verdelen van planten geen rekening hoeft te worden gehouden met de zeer diverse contextverschillen die ook voor hun gunstige effecten hadden kunnen zorgen. De variatie in biochemische samenstelling van planten, wordt in grote mate bepaald door de erfelijke eigenschappen van de planten. Dat blijkt uit de on-line publicatie in Nature Genetics van 4 juni 2006 van onderzoekers van de Wageningen UR onderdelen Wageningen Universiteit, Plant Research International en RIKILT (in een samenwerkingsproject binnen het onderzoeksprogramma van het NGI Centre for BioSystems Genomics), onderdelen van Wageningen UR en de Rijksuniversiteit Groningen.

Voorbeeld van het resultaat van de analyse van inhoudsstoffen van planten. (klik op de afbeelding voor een grotere weergave)
De bevindingen maken duidelijk dat plantenveredelaars dankzij de combinatie van grootschalige analyses van inhoudsstoffen, kennis over de genetische achtergond van planten en het gebruik van bioinformatica, via kruisingsveredeling sneller plantenrassen kunnen gaan ontwikkelen. Met bijvoorbeeld een nog hoger gehalte aan gezondheidsbevorderende stoffen of een nog betere smaak.

Tot nu toe gingen veel wetenschappers ervan uit dat het uiterst moeizaam zou zijn om de directe invloed van de genetische achtergrond op de biochemische samenstelling te onderzoeken. De invloed van het milieu op de samenstelling van de metabolieten (inhoudsstoffen) zou daarvoor veel te groot zijn.

Lees verder op de site van de WUR