1 min
Nederland telt 330.000 kilometer aan sloten en die stoten methaan uit: naar schatting 3-16% van de nationale methaanemissie. Er zijn methoden om de methaanuitstoot te verminderen. De meeste winst lijkt niet in de sloten te behalen, maar bij de landbouw.
Sloot en mest
Naast smeltende permafrost, plastic in de zon, bomen, koeien, stortplaatsen, stadsvijvers en termieten, stoten dus ook de smalle waterwegen het broeikasgas uit dat een veel grotere klimaatimpact heeft dan CO2. Sloten die grenzen aan boerenland, stoten meestal meer methaan uit. Dit komt door uitspoeling van meststoffen. Daardoor vormt zich de ideale voedingsbodem voor planten en algen. Bacteriën breken vervolgens dode planten en algen af. Als er geen zuurstof meer voorhanden is, worden de methaan producerende bacteriën actief. Door klimaatverandering versnelt dit proces ook nog eens.
Minder mestuitspoeling, baggeren en dan pas karpers
Hoe kunnen we de methaanuitstoot van sloten verminderen? Baggeren is een goede optie, omdat je de voedingslaag voor de methaanbacteriën uit de sloot schept. Verder kan met fosfaatbindende klei de groei van algen worden geremd, zodat methaan producerende bacteriën minder kans krijgen. Ook het stimuleren van onderwaterplanten is veelbelovend. Uit onderzoek blijkt dat de aanwezigheid van deze planten leidt tot minder methaanuitstoot, ook bij de toenemende temperaturen die we in Nederland kunnen verwachten gezien de klimaatverandering.
Andere opties zouden grondomwoelende dieren zoals karpers kunnen zijn. Theoretisch verhogen die het zuurstofgehalte in de bodem. Ecoloog Sarian Kosten heeft vorig jaar een Vidi-beurs van NWO (800.000 euro) ontvangen voor onderzoek naar bodemwoelers. Zelf lost het probleem echter liever aan de bron op: “De meeste ingrepen hebben weinig zin, als niet eerst de aanvoer van meststoffen van de akkers sterk omlaag gaat”. Wat overblijft, kan karperwerk worden.
Sloot en mest
Naast smeltende permafrost, plastic in de zon, bomen, koeien, stortplaatsen, stadsvijvers en termieten, stoten dus ook de smalle waterwegen het broeikasgas uit dat een veel grotere klimaatimpact heeft dan CO2. Sloten die grenzen aan boerenland, stoten meestal meer methaan uit. Dit komt door uitspoeling van meststoffen. Daardoor vormt zich de ideale voedingsbodem voor planten en algen. Bacteriën breken vervolgens dode planten en algen af. Als er geen zuurstof meer voorhanden is, worden de methaan producerende bacteriën actief. Door klimaatverandering versnelt dit proces ook nog eens.
Minder mestuitspoeling, baggeren en dan pas karpers
Hoe kunnen we de methaanuitstoot van sloten verminderen? Baggeren is een goede optie, omdat je de voedingslaag voor de methaanbacteriën uit de sloot schept. Verder kan met fosfaatbindende klei de groei van algen worden geremd, zodat methaan producerende bacteriën minder kans krijgen. Ook het stimuleren van onderwaterplanten is veelbelovend. Uit onderzoek blijkt dat de aanwezigheid van deze planten leidt tot minder methaanuitstoot, ook bij de toenemende temperaturen die we in Nederland kunnen verwachten gezien de klimaatverandering.
Andere opties zouden grondomwoelende dieren zoals karpers kunnen zijn. Theoretisch verhogen die het zuurstofgehalte in de bodem. Ecoloog Sarian Kosten heeft vorig jaar een Vidi-beurs van NWO (800.000 euro) ontvangen voor onderzoek naar bodemwoelers. Zelf lost het probleem echter liever aan de bron op: “De meeste ingrepen hebben weinig zin, als niet eerst de aanvoer van meststoffen van de akkers sterk omlaag gaat”. Wat overblijft, kan karperwerk worden.
Moet nu toch weer even galbakken, omdat de ene sloot de andere niet is.
“Sloten doen voor 3 – 16% mee aan de nationale uitstoot van methaan”. In de range zit een factor 5. Waarom niet 2 – 19 %?, dan is het of niks, of redelijk veel. De meettechniek kent wat problemen.
“Sloten die grenzen aan boerenland, stoten meestal meer methaan uit”. Meer dan wat? Hoeveel procent van de sloten grenst NIET aan boerenland?
“Dit komt door uitspoeling van meststoffen (NG: zoals ook door riool-overstorten). Daardoor vormt zich de ideale voedingsbodem voor planten en algen”.
“Ook het stimuleren van onderwaterplanten is veelbelovend”. Juist ja, wat heb je daar voor nodig, juist ja, stikstof en fosfaat. In veengebieden is denitrificatie zo hoog dat er nauwelijks stikstof in de sloten zit en onderwaterplanten grotelijks afwezig zijn. Een handje ammoniumnitraat doet waarschijnlijk wonderen.
“Als er geen zuurstof meer voorhanden is, worden de methaan producerende bacteriën actief. Door klimaatverandering versnelt dit proces ook nog eens”.
Plus:
“Uit onderzoek blijkt dat de aanwezigheid van deze planten leidt tot minder methaanuitstoot, ook bij de toenemende temperaturen die we in Nederland kunnen verwachten gezien de klimaatverandering”.
Zo zie je maar, klimaatverandering is overal goed voor.
“Ecoloog Sarian Kosten (NG: verstopt achter een betaalsite) heeft vorig jaar een Vidi-beurs van NWO (800.000 euro) ontvangen voor onderzoek naar bodemwoelers”.
Dat heeft dus weinig anders opgeleverd dan de briljante conclusie dat het allemaal niet helpt tenzij de landbouw wordt aangepakt. Het was dus weggegooid geld.
Suggestie: vraag een Vidi-beurs aan om te onderzoeken wat voor invloed Amerikaanse rivierkreeften hebben op de winteroverleving van de ondergedokenwaterplanten. De conclusie kan ik wel alvast geven: rampzalig.
Krijgen we na vernatting van de veengronden nu geen co2 uit oxidatie maar methaan door de bacterien? Dat zou 10 stappen achteruit betekenen.
Piet niet het intensieve sloten maar een andere manier van sloten zou al zou ook al sloten zou schelen. Bijvoorbeeld niet meer maaikorven zodat je ook de bagger er uit haalt.
Minder intensief sloot reinigen helpt ook. Waterplanten nemen de stikstof op die in sloten terecht komt, zodat daar geen methaan van gevormd kan worden. Maar door intensief sloot reinigen zijn de sloten een half jaar vrij van waterplanten en dan kan er ook een hoop methaan gevormd worden. Minder intensief sloot reinigen, met meer waterplanten, en de methaan uitstoot in sloten kan ook afnemen. Een zaak voor Waterschappen.
Er zijn ook sloten in Nederland waar de methaan op vaste plekken vanuit diepere lagen omhoog komt. Sommigen hebben op die vaste plekken een omgekeerd drijvend groot vat in de sloot geplaatst om de methaan in op te vangen. Met een gasleiding van vat naar keuken. En het opgevangen methaan kan gebruikt worden om mee te koken.
Methanotrofen zijn vrij normale bacteriën en komen overal voor. Veelal worden ze gelimiteerd in voeding waardoor ze “sluimeren” voeg voedsel toe en uitstoot neemt toe. Gelukkig zijn er ook bacteriën die methaan nuttigen, misschien kunnen we die een voordeel geven?
Misschien is het een idee om ook alle stedelijke wateren te dempen, wat ook die vervuilen: Stadswater stoot meer methaan uit dan water buiten de stad. Als we die dempen kunnen we meer woningen kwijt.
Voor de landbouw is net een meta analyse van 3-NOP verschenen. Daarmee kan een forse reductie worden behaald, wat effectiever is dan de sloten dempen. Daarnaast komt er uit fossiele winning en vuilnisbelten veel methaan vrij, wat we met satellieten steeds beter kunnen zien, met betere resolutie kunnen we dit steeds verder verfijnen, misschien ooit tot slootniveau.