Met de Nederlandse Tropomi-satelliet zochten onderzoekers van het SRON Netherlands Institute for Space Research de afgelopen jaren de aardbol af op zoek naar methaanlekken. Minder methaan uitstoten is namelijk de snelste manier om de ergste effecten van klimaatverandering op korte termijn te verminderen. Methaan ontstaat wanneer organisch afval zoals voedsel, hout of papier ontbindt. Stortplaatsen zijn wereldwijd de op twee na grootste bron van methaanuitstoot, na olie- en gassystemen en de landbouw.
Hoewel methaan een 30 keer zo krachtig broeikasgas is als CO2, blijft het relatief kort in de atmosfeer hangen. Reduceren van de methaanuitstoot met 40 tot 45% in 2030 zou de opwarming van de aarde in 2040 met een derde graad Celsius kunnen verminderen. En onze methaanuitstoot ís te reduceren door het aanpakken van de nu opgespoorde methaanlekken. Dat blijken namelijk vuilnisbelten te zijn bij vier grote steden - Delhi en Mumbai in India, Lahore in Pakistan en Buenos Aires in Argentinië -, berekenden de SRON-onderzoekers op basis van de metingen van de Nederlandse satelliet Tropomi.

Wanneer organisch afval zoals voedsel, hout of papier ontbindt, komt er methaan vrij in de lucht. Wetenschappers schatten dat ten minste 25% van de huidige opwarming van de aarde wordt veroorzaakt door methaan dat afkomstig is van menselijk handelen. Stortplaatsen blijken wereldwijd de op twee na grootste bron van methaanuitstoot, na olie- en gassystemen en de landbouw (hoewel daar de nodige discussie over bestaat).

"We ontdekten dat deze stortplaatsen, die relatief klein zijn in vergelijking met de grootte van steden, verantwoordelijk zijn voor een grote fractie van de totale uitstoot van een bepaald gebied," aldus Joannes Maasakkers, hoofdauteur van de studie. Zo bleek de vuilnisbelt in Buenos Aires 28 ton methaan per uur uit te stoten en de drie andere respectievelijk 3, 6 en 10 ton methaan per uur. Dat komt neer op de klimaatimpact van 1,6 tot tot 2 miljoen auto's.

Maasakkers is desondanks enthousiast. Want het onderzoek is bedoeld om lokale overheden te helpen gerichte inspanningen te leveren om de opwarming van de aarde te beperken door specifieke plaatsen aan te wijzen die aanleiding geven tot grote bezorgdheid. Die inspanningen zullen in de eerste plaats moeten bestaan uit het verminderen van de hoeveelheid afval, zegt Maasakkers. "Vervolgens kun je ervoor zorgen dat dat organisch afval niet in de vuilnisbelt komt, maar wordt gebruikt voor compost of om biogas te produceren. En ten slotte kun je methaan afvangen door met afdekking te werken en een installatie die het methaangas opvangt."

De discussie over methaan verbloemt vermoedelijk een andere. Het gas kan zich onder meer vormen door het afsterven met kunstmest verkregen biomassa die weer vergaat. Uiteindelijk betekent het dat door mensen veroorzaakte methaanuitstoot gezien moet worden als een vorm van inefficiënt met het gas omgaan door het niet als energie op te vangen en gebruiken. Wordt het wel opgevangen en gebruikt, dan komt het in mindering op het gebruik van nieuwe fossiele energie maar verlaagt het de bestaande concentratie klimaatgassen niet.

Argentinië en Pakistan behoren tot de meer dan honderd landen die vorig jaar de Global Methane Pledge van de Verenigde Naties ondertekenden. Daarmee beloven ze de methaanuitstoot tegen 2030 met 30% te verminderen ten opzichte van het niveau van 2020. India, Rusland en China zijn de grootste methaanuitstoters ter wereld en tekenden de Pledge niet.