Lees ook
Het bromvliegeffect verwijst naar het vliegenstickertje in de urinoirs van onder meer Schiphol. De afgebeelde vliegen laten de heren gerichter in de pot plassen en minder ernaast. De beestjes blijken het plas- en mikgedrag beter te sturen dan een simpel tekstbordje naast de wc-pot.

Ook retailers en restauranthouder gebruiken zulke kleine, ongemerkte trucjes die ons gedrag groots beïnvloeden. Supermarkten leiden je eerst langs de groenten- en fruitafdeling voor je langs al het ongezonde spul komt. "Met wat gezonds in je mandje voel je je minder schuldig als je er vervolgens een reep chocola in gooit," zegt Den Heijer in het AD.

Uit een onderzoek in een bedrijfskantine bleek dat een bordje met "30% is begonnen om bewust minder vlees te eten" velen malen beter werkt dan "30% van alle werknemers hier eet bewust minder vlees." Het eerste bordje suggereert een opkomende meerderheid; daar willen mensen graag bij horen.



Restaurants maken veel gebruik van keuzesubstitutie - wanneer je mensen de gewenste optie laat kiezen zónder dat ze zich daar bewust van zijn. Een ober die vraagt: "Wit of rood?", bijvoorbeeld. Het bedrijf verdient aan wijn simpelweg meer dan aan andere drankjes.

Om betaalpijn te beperken hebben restaurants slimme foefjes. Zo plaatsen restaurants bewust geen eurotekens op menukaarten, geven ze een pepermuntje bij de rekening of zetten ze expres iets duurs op de kaart zodat iets minder duurs toch heel betaalbaar voelt.

Ook het aantal zachtaardige 'bromvliegen' neemt in aantal toe. De auteurs laten nudges die je bijvoorbeeld gezonder doen eten of de trap laten nemen in plaats van de lift onder hun metafoor vallen. De kwaaie bromvliegen, zeggen ze, doen het vooral goed als je kwetsbaar, moe of hongerig bent. Ze zijn altijd bedoeld om je wat meer uit te laten geven dan je van plan was.

Een boek om je te wapenen tegen verkooptrucs en om je zelf te lachen als je toch een mens blijkt.
Dit artikel afdrukken