1 min
Volgens eigen onderzoek van foodwatch overschrijdt bijna de helft van de bijzonder hoogleraren voeding van Wageningen University & Research (WUR) de gedragsregels rondom wetenschappelijke integriteit en transparantie over nevenwerkzaamheden.
Al in 2007 spraken de Nederlandse universiteiten af om de nevenwerkzaamheden van hoogleraren openbaar te maken. Deze moeten vermeld worden op de openbare profielpagina’s van (bijzonder) hoogleraren. Vooral bij bijzonder hoogleraren is transparantie belangrijk, omdat deze leerstoelen gefinancierd worden door derde partijen. "Dit kan, samen met de nevenwerkzaamheden, het risico op (de schijn van) belangenverstrengeling vergroten," aldus foodwatch.
'Stop de uitverkoop van de wetenschap'
In de praktijk blijken, 13 jaar later, die afspraken slecht nagekomen te worden. In het kader van de campagne 'Stop de uitverkoop van de wetenschap' richtte de voedselwaakhond zich bij het eigen onderzoek specifiek op Wageningen University & Research. De WUR heeft een groot aantal voedingshoogleraren in de gelederen omdat er veel voedingsonderzoek plaatsvindt. Elf van de 24 onderzochte bijzonder hoogleraren (46%) zijn onvoldoende transparant, constateert foodwatch. Ze zouden daarmee daarmee een aantal gedragsregels overtreden: de Nederlandse gedragscode wetenschappelijke integriteit, de sectorale regeling nevenwerkzaamheden en de Regeling Nevenwerkzaamheden Wageningen University & Research. Van het genoemde elftal hebben 8 bijzonder hoogleraren een nevenwerkzaamheid bij een commercieel bedrijf, waaronder BASF, Corbion en Unilever.
In De Telegraaf zegt een woordvoerder dat de kwestie in onderzoek is. "De WUR vindt transparantie heel belangrijk. We gaan de data van foodwatch vergelijken met onze eigen gegevens en als er aanleiding toe is komen we erop terug. Meer kan ik er op dit moment niet over zeggen”.
Verantwoordelijkheid
Volgens de inventarisatie van de Vereniging van Universiteiten (VSNU) hebben de universiteiten de laatste jaren 'flinke vooruitgang geboekt' en heeft in 2019 88% van de Nederlandse bijzonder hoogleraren hun nevenwerkzaamheden ingevuld. In 2017 was dat nog 64%. Op vragen van foodwatch moet de VNSU erkennen dat de inventarisatie beperkt blijft tot een 'sectoroverzicht zonder inhoudelijke toets': de universiteiten blijven zelf verantwoordelijk, ook voor de wijze van het openbaar maken van de nevenwerkzaamheden.
Foodwatch maakt zich zorgen over deze discrepantie. Omdat foodwatch "wil dat de consument kan vertrouwen op onafhankelijke – en op z’n minst transparante – voedselwetenschap" roept de voedselwaakhond WUR, VSNU en het ministerie van OCW op om het gebrek aan transparantie verder te onderzoeken, eenduidige regels en onderzoeksmethoden te hanteren en overtreding van de regels aan te pakken. Eén politieke partij vindt foodwatch alvast aan zijn zijde: de SP stelt (opnieuw) Kamervragen aan de minister van OCW.
Dit artikel afdrukken
'Stop de uitverkoop van de wetenschap'
In de praktijk blijken, 13 jaar later, die afspraken slecht nagekomen te worden. In het kader van de campagne 'Stop de uitverkoop van de wetenschap' richtte de voedselwaakhond zich bij het eigen onderzoek specifiek op Wageningen University & Research. De WUR heeft een groot aantal voedingshoogleraren in de gelederen omdat er veel voedingsonderzoek plaatsvindt. Elf van de 24 onderzochte bijzonder hoogleraren (46%) zijn onvoldoende transparant, constateert foodwatch. Ze zouden daarmee daarmee een aantal gedragsregels overtreden: de Nederlandse gedragscode wetenschappelijke integriteit, de sectorale regeling nevenwerkzaamheden en de Regeling Nevenwerkzaamheden Wageningen University & Research. Van het genoemde elftal hebben 8 bijzonder hoogleraren een nevenwerkzaamheid bij een commercieel bedrijf, waaronder BASF, Corbion en Unilever.
In De Telegraaf zegt een woordvoerder dat de kwestie in onderzoek is. "De WUR vindt transparantie heel belangrijk. We gaan de data van foodwatch vergelijken met onze eigen gegevens en als er aanleiding toe is komen we erop terug. Meer kan ik er op dit moment niet over zeggen”.
Verantwoordelijkheid
Volgens de inventarisatie van de Vereniging van Universiteiten (VSNU) hebben de universiteiten de laatste jaren 'flinke vooruitgang geboekt' en heeft in 2019 88% van de Nederlandse bijzonder hoogleraren hun nevenwerkzaamheden ingevuld. In 2017 was dat nog 64%. Op vragen van foodwatch moet de VNSU erkennen dat de inventarisatie beperkt blijft tot een 'sectoroverzicht zonder inhoudelijke toets': de universiteiten blijven zelf verantwoordelijk, ook voor de wijze van het openbaar maken van de nevenwerkzaamheden.
Foodwatch maakt zich zorgen over deze discrepantie. Omdat foodwatch "wil dat de consument kan vertrouwen op onafhankelijke – en op z’n minst transparante – voedselwetenschap" roept de voedselwaakhond WUR, VSNU en het ministerie van OCW op om het gebrek aan transparantie verder te onderzoeken, eenduidige regels en onderzoeksmethoden te hanteren en overtreding van de regels aan te pakken. Eén politieke partij vindt foodwatch alvast aan zijn zijde: de SP stelt (opnieuw) Kamervragen aan de minister van OCW.
De slogan waarmee foodwatch het manifest 'Stop de uitverkoop van de wetenschap' ondersteunt: 
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
'' De raad van bestuur hanteert een visie op de maatschappelijke positie en lange termijn
waardecreatie van WUR als uitgangspunt of onderdeel voor zijn beleid. De raad van bestuur
vertaalt die visie in een missie en doelstellingen van WUR. De raad van bestuur geeft inzicht in
de verwezenlijking van de doelstellingen en communiceert hierover met de maatschappij, de
overheid en de overige belanghebbenden en rapporteert hierover in het bestuursverslag, een en
ander in overeenstemming met de raad van toezicht.'
De keuze van bijzondere hoogleraren met commerciële banden (openbaar of niet) blijft een keuze. Welke argumenten daarbij een rol spelen allemaal? Wat de eisen zijn die gesteld worden aan het onderwijs (onderzoek) - geeft dit geen (scheve) invloed op de beeldvorming van studenten? Is hier geen sprake van 'draaideurpolitiek'? Politiek?
Maar het is niet alleen dit. Op FL zijn forse kritieken op Fresco en haar manier van 'organiseren' te vinden.... bepaalde commerciële belangen gewicht geven.
Update
Wageningen University & Research liet de kritiek van foodwatch niet op zich zitten en plaatste op dinsdag 10 november een nieuwsbericht als reactie.
In het bericht benadrukt de WUR dat bijzonder hoogleraren bij een externe organisatie werken en daarnaast deeltijd als hoogleraar gedetacheerd zijn. Het feit dat de hoofdfunctie van deze hoogleraren de enige ‘nevenwerkzaamheid’ is zorgde wellicht voor verwarring bij het registreren als nevenactiviteit.
De lijst van bijzonder hoogleraren en de organisaties die hun leerstoelen financieren is hier te downloaden. Daarnaast heeft WUR de bijzonder hoogleraren dringend verzocht om eventuele missende gegevens op hun persoonlijke pagina aan te passen.
Wouter de Heij : wel van mij! (voor wat dat waard is ;)
Tedje van Asseldonk , ik ben tijdens mijn studie Scheikundige Technologie te Delft, student assistent geweest bij “Chemie en samenleving”. Alle niet-technische vakken (waaronder risico-analyse, wetenschapsfilosofie, duurzaamheid/CO2), zaten verstop in dit vak. Ik beken, ik ben student assistent geworden om een paar centjes te verdienen (naast werken in de kroeg), maar ben in de laatste twee jaar bijzonder gegrepen en extra gevormd hierdoor.
Het vak had echter geen professor maar een Universitair Hoofddocent. Je snapt het al, het werd (en wordt?) als een onbelangrijk vak gezien tijdens mijn studie. Met de wijsheid van nu zeg ik: heel dom en onverstandig, meer nadruk van dit vak tijdens de vorming van jonge ingenieurs is essentieel.
Ik werk bijna 25 jaar in Wageningen, waarvan de eerste periode aan een van de instituten. Wat ik daar geleerd heb is dat er een zuivere wetenschap wordt bedrijven (aan de universiteit), maar dat er veel te vaak (deze woorden komen van mijn gepromoveerde partners af) : spraken is van beschrijvende wetenschap. Eigenlijk niveaus HBO daardoor. Beschrijvende wetenschap ‘meet’ en probeert relaties te zien, plat gezegd de theorie achteraf, in plaatst van scherpe hypothese vooraf.
Terug naar TU-Delft, ik weet dat ook tijdens mijn studie en ernaar, er neerbuigend gekeken werd/wordt naar de technische universiteiten. Ik kom nog wel eens in Delft, Eindhoven en Twente. Het beta-niveau is grosso modo zeer hoog. Maar het is te eenzijdig, meer Chemie en Samenleving in de studie is wenselijk.
In Wageningen is heterogeen:
- enkele vakgroepen lijken op zeer goede ‘Delftse’ vakgroepen. Niet zo gek als je naar de achtergrond kijkt van de betreffende hoogleraar. Er is te weinig geld voor hen.
- er is teveel ‘geloof’ en ‘kwalitatief’ en wat ik noem wetenschap-met-politiek sausje. Vooral bij de beleidsondersteunende programma’s, de verwevenheid tussen LNV en WUR helpt niet.
- er is heel veel -teveel- slechte ontwikkeling (en dus geen wetenschap, maar ook geen praktische toegepaste ontwikkeling). Spijtig genoeg verbrand deze tak van sport het meeste overheidsgeld. Jong talent leert echter niet het verschil tussen goede (fundamentele) wetenschap en (technologie) ontwikkeling. Het management kent dit verschil ook niet lijkt het wel.
- grote delen van de instituten gedragen zich gewone ingenieursbureaus of consultancy bureaus. Hier ben ik een zeer groot criticaster. Dit is gewoon een private take van sport en moet weg uit de WUR.
Mijn suggestie is daarom al heel lang:
- universiteit weer los van de instituten.
- een grote bezem door de instituten.
Je snapt dat ik door deze houding niet de populariteitsprijs krijg binnen ‘dorp’ Wageningen.
Even nog #51 , als biohistoricus heb ik het over wat verder terug dan 50 jaar. 50 jaar geleden was ik eerstejaars biologie in Nijmegen en wij werden dusdanig overdonderd met zeer specialistische feitjes opgelepeld door allerhande elkaar niet meer begrijpende specialisten, dat we de haaien en ratten lieten verrotten, en in staking zijn gegaan met een eis tot coherent onderwijs. In plaats met te starten met enkel overdonderende hoeveelheden scheikunde, fysica en wiskunde zouden eerst ook eens de historie, filosofie en maatschappelijke aspecten van het vakgebied behandeld moeten worden. Uiteindelijk heeft deze actie wel een piepkleine aandacht voor 'biologie en maatschappij' opgeleverd, of dit nog steeds standhoudt na alle bezuinigingen en studieduurverkorting, ik vrees het niet.
Regelmatig gastcolleges gegeven op universiteiten en als ik dan vraag of studenten bvb de term 'paradigma' kennen, was er nooit iemand bij die wist wat dat was.
Deze week las ik in de krant een citaat van een bijzonder hoogleraar musicalwetenschappen, door de universiteit 'in samenwerking met' de VandenEnde foundation opgezet. Ik verbaas me nergens meer over.
Mijn belangrijkste mentor op biologie Nijmegen was een fytopatholoog die tevoren in Wageningen werkte. Hij was naar Nijmegen gekomen omdat hij in Wageningen de academische benadering miste (''zie je een onbekend beestje dan is in Wageningen de enige vraag: hoe krijg ik het dood; hier gaan mensen er gelukkig eens rustig voor zitten om dat beestje te leren kennen"). Van hem leerde ik echt wetenschappelijk denken; nieuwsgierigheid leidt, geen vooroordelen. Maar hij was in de 70-er jaren, net als ik trouwens, een zwart schaap. (Ad Valvas notitie van de professor: "Bij de collegereeks biometeorologie zijn de studenten van de milieugroep en andere linkse oproerkraaiers niet welkom").