Lees ook
Eurocommissaris Frans Timmermans lanceerde vorige week de New Deal for Consumers. Volgens de nieuwe regelgeving mogen voedselfabrikanten straks in de EU geen levensmiddelen meer aanbieden die verschillende landen dezelfde verpakking hebben, maar een andere, kwalitatief mindere, samenstelling. Denk aan palmolie in plaats van duurdere kokosolie of meer paneer en minder vis in de vissticks.
Die commerciële praktijk heet 'dual quality' en is door een aantal Oost-Europese EU-lidstaten al aan de kaak gesteld. Met succes, getuigde de uitspraak van Juncker en de regelgeving van zijn Commissaris Timmermans. "Eindelijk krijgen de consumentenautoriteiten tanden om bedriegers aan te pakken", zegt Eurocommissaris Vera Jourová op FoodNavigator.

De New Deal creëert een juridische werkelijkheid waarin een sinds decennia gegroeide praktijk opeens strafbaar wordt
Volgens de nieuwe regelgeving maken bedrijven die een product in verschillende lidstaten verkopen als identiek, zich schuldig aan misleidende marketingpraktijken als er sprake is van verschillen in samenstelling "die de consument tot een aankoop bewegen die hij of zij anders niet zou doen". Constateert een nationale voedselautoriteit dat er sprake is van 'voedseldiscriminatie', dan kan een boete van 4% van de omzet opgelegd worden. Timmermans gaat zijn New Deal nu voorleggen aan het Europees Parlement en de Europese raad.

Beren op de weg
Zowel FoodDrinkEurope, de lobby van Europese levensmiddelenfabrikanten, Eurocommerce, de retailkoepel als Europese consumentenorganisaties zien nog wel wat beren op de weg rondom Timmermans' New Deal. De levensmiddelenfabrikanten zeggen dat de Europese Commissie 'het paard achter de wagen spant' door niet te wachten op de onderzoeksresultaten van het Joint Research Centre. Bovendien zeggen voedselfabrikanten dat de verschillen ook een weerslag zijn van nationale smaakvoorkeuren: "Nederlanders houden van zoete mayonaise en Belgen kiezen juist voor een zure variant", schrijft de NOS. Eurocommerce wijst er op dat retailers vaak op een lokale distributeur zijn aangewezen en niet over de grens mogen inkopen. Consumentenorganisaties vragen zich af hoe praktisch een en ander zal uitpakken, of de opgelegde boetes voldoende afschrikwekkend zullen zijn en of de consument er uiteindelijk echt beter van zal worden. Een voorbeeld? "Wat staat er straks op een pizza - 'Deze pizza bevat analoogkaas, maar in Duitsland bevat ditzelfde product mozzarella en Edam'? En wat als de consument dat verschil netjes uitgelegd krijgt, maar er geen alternatief product te koop is, wat dan? Geen pizza kopen?" vraagt een regelgevingsexpert zich af.

Twee gevalletjes door elkaar
Het maken van dual quality is een praktijk die over de hele wereld voorkomt. Omdat Australische wijnmakers, bijvoorbeeld, weten dat Britten van een vettere Chardonnay houden dan wij, maken ze die net even voller van smaak zodat je de fles die je in Engeland koopt toch anders beleeft dan die van hier, ook al draagt die hetzelfde etiket. En natuurlijk kun je producten ook net een beetje aanpassen voor kleinere portemonnees. In zo'n geval zet je consumenten op de tweede rang, in het geval van die Australische wijn niet. Die twee gevalletjes kunnen wel door elkaar lopen. Zo kun een fabrikant een visstick meer paneel en minder vis meegeven, maar wel de kruiding voor een specifiek land op smaak brengen. De New Deal creëert een juridische werkelijkheid waarin een sinds decennia gegroeide praktijk opeens strafbaar wordt.
Dit artikel afdrukken