Op de glooiende hellingen van het Pajottenland, op een boogscheut van Brussel, runt de familie Lemaire-Taelemans een gemengd landbouwbedrijf met melkvee, vleesvee en akkerbouw. Naast vader Guido en moeder Katleen is ook de 26-jarige Jonas onlangs mee in het bedrijf gestapt. Zus Jasmien werkt buitenshuis en de tweeling Maarten en Sander studeren nog, maar ook zij helpen volop mee waar nodig. De familie kreeg dinsdag hoog bezoek. Vice-voorzitter van de Europese Commissie Maros Sefcovic kwam langs op uitnodiging van de Europese koepel van jonge landbouwers CEJA.

Nadat eerder al Europees landbouwcommissaris Janusz Wojciechowski een bezoek bracht aan een Belgisch landbouwbedrijf, was het deze keer de beurt aan zijn collega Maros Sefcovic. De Slovaak is de opvolger van Frans Timmermans en nam zijn bevoegdheid voor de Green Deal onlangs over. Een onderdeel van de Green Deal is de Farm-to-Forkstrategie die een aantal uitdagende doelstellingen vooropstelt voor de Europese landbouwers. Bij het bezoek ervoer Sefcovic dat het rijmen van de theorie en de praktijk nogal eens durft spaak te lopen.

Ecoregelingen en circulariteit
Als jonge landbouwer is Jonas Lemaire er zich van bewust dat hij duurzaamheid hoog in het vaandel moet dragen. Dat doet hij onder meer door niet langer te ploegen, vanggewassen in te zaaien, aandacht te hebben voor koolstofopslag in de bodem en door mechanische onkruidbestrijding toe te passen. De ecoregelingen uit het GLB helpen hem daarbij. “De steun daarbij is welkom, want veel van die zaken toepassen op het bedrijf gaat gepaard met het nodige leergeld. Het is uitzoeken wat werkt in onze situatie en wat niet. Bovendien werken we met levende materie en de omstandigheden zijn elk jaar anders”, legde hij aan Sevcovic uit.

Heel wat van de teelten van de akkerbouwtak staan in functie van de dieren op het landbouwbedrijf. Zo is het voeder van de koeien bijna uitsluitend samengesteld uit eigen geteelde grondstoffen. “Dan ben ik zeker van de kwaliteit”, aldus Jonas. “Bovendien zorgen we op die manier voor circulariteit: mest van de dieren wordt gebruikt om de akker vruchtbaar te maken en de gewassen worden gebruikt om de dieren te voederen.”

Dit is het model van landbouw dat we over heel Europa willen zien
Overleg met ketenpartners
De Eurocommissaris luisterde geïnteresseerd en stelde vele vragen. “Dit is één van de meest duurzame landbouwbedrijven die ik al heb bezocht. De voeders worden grotendeels op het bedrijf geteeld met een minimum aan gewasbeschermingsmiddelen en kunstmest. Dit is het model van landbouw dat we over heel Europa willen zien”, sprak hij zich na afloop zeer lovend uit over het landbouwbedrijf van de familie Lemaire. Hij wenste de ouders van Jonas meteen ook proficiat voor de manier waarop ze hun familieleven hebben georganiseerd en alle kinderen enthousiast hebben gemaakt voor de landbouw. “We hebben jonge landbouwers nodig, want jaar na jaar stijgt de gemiddelde leeftijd van boeren.”

Na afloop van de rondleiding stond er nog een overleg gepland met de jonge landbouwers en een reeks vertegenwoordigers uit de agrovoedingsketen, zoals Fertilizers Europe, FoodDrinkEurope en Rabobank. De pers mocht daar niet bij aanwezig zijn. Volgens CEJA-voorzitter Peter Meedendorp op wiens uitnodiging de eurocommissaris naar het Lennikse landbouwbedrijf kwam, was het de bedoeling om tijdens dat overleg samen te kijken hoe landbouwers met alle wetgeving en regels kunnen omgaan. “Niet alleen het beleid, maar ook verwerkers, banken en andere partners in de keten leggen hun eisen op. Soms staan die haaks op elkaar. We willen samen kijken hoe we die allemaal in lijn met elkaar kunnen brengen zodat de landbouwer het overzicht niet verliest. “Over duurzame landbouw zijn er intussen genoeg visies. Nu moeten we voorbij de retoriek en praktische stappen vooruitzetten”, vatte Meedendorp het doel van het overleg samen.

Weg van de polarisatie
Sefcovic liet weten dat hij heel blij was met de uitnodiging van CEJA. “Het is goed om met eigen ogen te zien dat het mogelijk is om in de praktijk circulair en duurzaam te zijn en daar ook een degelijk inkomen uit te halen”, zo zei hij na afloop. “Het stemt mij ook tevreden om te zien dat de ecoregelingen werken en dat ze landbouwers aanmoedigen om meer duurzame praktijken op hun bedrijf te brengen.” Met het oog op de strategische dialoog over de toekomst van de landbouw die binnenkort plaatsvindt, was het bedrijfsbezoek voor hem heel verhelderend. “Het is bijzonder belangrijk om te zien wat werkt en wat niet. Dit kan je het best vaststellen door op het terrein te komen", aldus Sefcovic.

Tijdens die strategische dialoog met partners uit de ganse agrovoedingsketen zal er gezocht worden naar antwoorden op vragen als: Hoe zorgen we ervoor dat landbouwers een goed inkomen uit hun bedrijf halen zodat ook jonge landbouwers nog gemotiveerd zijn om in het bedrijf te stappen? Hoe kunnen we meer doen op vlak van circulariteit en duurzaamheid? Hoe kunnen we ons beleid in Europa aanpassen zodat het kan bijdragen aan die doelstellingen? “Het is de bedoeling om de polarisatie achter ons te laten en ons te focussen hoe we binnen de doelstellingen landbouw rendabel kunnen houden”, aldus Sefcovic.

Het leven is duurder geworden. Dat hoor ik overal waar ik kom. Heel vaak komt er om die reden ook kritiek op de Green Deal. Daar moeten we als beleidsmakers aandacht voor hebben
Aandacht voor angst voor verandering
Volgens de Eurocommissaris is het duidelijk dat we vandaag in een wereld leven die veel assertiever is dan vroeger, en dat de coronapandemie en de oorlog in Oekraïne voor heel een belangrijke schok in Europa hebben gezorgd. “Het leven is duurder geworden. Dat hoor ik overal waar ik kom. Heel vaak komt er om die reden ook kritiek op de Green Deal. Daar moeten we als beleidsmakers aandacht voor hebben”, benadrukt Sefcovic. Daarom moet er volgens hem meer aandacht komen voor de implementatie van de wetgeving. “We zijn heel trots op onze wetgeving in Europa. Het is de meest geavanceerde wetgeving op vlak van milieu en klimaat, maar we zijn de implementatie ervan uit het oog verloren. Daar moet meer aandacht voor komen.”

Een belangrijk aspect daarvan is in overleg gaan met de mensen die met hun twee voeten in de praktijk staan. “Elke boerderij, elk bedrijf is anders. Daarom moeten we op het terrein luisteren naar wat werkt en wat niet zodat we aanpassingen kunnen doorvoeren die nodig zijn”, aldus de Eurocommissaris. “Het is belangrijk dat we tonen dat we ons bewust zijn van de wereldwijde concurrentie, van de klimaatverandering, enzovoort. Met terreinbezoeken, maar ook met onze strategische dialoog willen we luisteren naar de mensen en tonen dat we de angst die er leeft begrijpen en dat we de problemen willen aanpakken”, besloot Sefcovic vooraleer hij met de jonge boeren verder in overleg ging.



Dit artikel is onderdeel van de contentsamenwerking tussen Foodlog en Vilt
Dit artikel afdrukken