Recept Diefstal & nut

Gelijke recepten kunnen onafhanklijk van elkaar ontstaan. Op recepten als zodanig zit dan ook geen auteursrecht. Wie zich recepten gaat toe-eigenen als ware het zijn of haar oorspronkelijk intellectueel eigendom is teveel mat zich zelf bezig.

Dick, het aloude 'gestolen goed gedijt niet'. Het is een troostrijke gedachte, maar het werkt niet altijd zo. Ik zal er overigens geen minuut slaap om laten als ik mijn stukjes zo af en toe eens elders zie staan met een andere naam eronder, maar ik spreek wel luid en duidelijk mijn afkeuring af over dergelijke praktijken.

De manier waarop koken.nl dit heeft gedaan verdient wat mij betreft overigens beslist geen schoonheidsprijs. Ik ben niet tegen man en paard noemen als je dat stevig kunt onderbouwen, maar hier werd wel érg losjes vanuit de heup geschoten. Ze zullen zich dat ook wel gerealiseerd hebben want ook de beschuldiging ging al snel op zwart.

De toegevoegde waarde van een blog? Geen idee. Dat is ongetwijfeld voor iedereen weer anders. Met al dan niet plagiëren heeft het in elk geval niet alles te maken: ik ken veelbezochte sites die jatten als de raven. Overigens geen privilege van de bloggers ook, hoor.

@GJ, natuurlijk is dat gewoon jatten met het doel 'kijk mij nou'. Maar om er nou zo'n feest van te maken als koken.nl: schrijf inderdaad zoals het voorbeeld dat je geeft (bergen professionele culinaire schrijvers doen dat) en stoor je niet aan de overschrijvers. Die verdwijnen bij gebrek aan toegevoegde waarde vanzelf weer.

Vandaar mijn vraag: wat is een blog's toegevoegde waarde? Wat die van koken.nl was, weet ik niet: ik las het eerlijk gezegd nooit.

Natuurlijk gaat het niet alleen om recepten. En als het al om recepten gaat, gaat het om recepten in combinatie met inzichten, belevenissen, een referentiekader, noem maar op. Als het alleen maar om één element ging, was het simpel en was je snel klaar: omdat iedereen in elke tekst woorden gebruikt die ook al door anderen zijn gebruikt (met uitzondering van sporadisch een Toonder onder ons), zou alles dus plagiaat zijn? Baarlijke onzin natuurlijk. Het gaat om de wijze van combineren waardoor vaak iets nieuws ontstaat: zó maakt tegenwoordig vrijwel iedereen ossobuco, maar wist u dat ossobuco van oorsprong zonder tomaat werd geserveerd? (volgt een--ongetwijfeld oeroud--recept voor ossobuco al bianco, bij voorkeur met bronvermelding). Grappig is dat de traditie om risotto bij ossobuco is meegekomen van deze oerversie, terwijl de versie met tomaat veel natter is. Sommigen hebben met de traditie gebroken en serveren in plaats van risotto polenta. Ook de wijnkeuze is natuurlijk niet dezelfde. Maar voor de kenner is de traditionele tomaatloze versie een openbaring: de fijne smaak van de gremolata komt zonder het tomatengeweld veel beter tot zijn recht, blablabla. Kijk, daarin staat niets nieuws, maar de combinatie is wel oorspronkelijk--althans, daar mag je van uitgaan als je het zo opschrijft. Je bent dan net een autofabrikant die een nieuw model ontwerpt, uiteraard zonder het wiel opnieuw uit te vinden.

Wie iets als het bovenstaande schrijft, creëert iets. Wie precies dezelfde combinatie van inzichten reproduceert, die is aan het jatten. En het is kolder dat dat op internet toelaatbaar zou zijn alleen omdat het zo makkelijk is. Als ik mijn auto vergeet af te sluiten, is het weliswaar makkelijk om hem mee te nemen, maar het is daarmee niet ineens "toegestaan". Of je er juridisch iets aan moet (willen) doen is vers twee, maar moreel gesproken blijft het gewoon laakbaar om andermans werk gewoon (woord voor woord dan wel in essentie) te kopiëren en te presenteren als geheel van jouzelf. Dat wil ik niet normaal vinden.

Kunst is, naar mijn bescheiden mening, het op een interessante manier combineren van al langer bekende ideeen (vormen, concepten, recepten, ...). Ik verwacht dus niet dat de Jamie's en Nigella's van deze wereld hun boeken vullen met originele recepten. Mutatis mutandis denk ik hetzelfde over muziek, film en dergelijke.