Professor Eddy Decuypere, emeritus bio-ingenieur aan de KU Leuven, reageerde hier op mijn in Knack gepubliceerde standpunt dat de milieubeweging beter campagnes kan voeren voor veganistische en verticale landbouw dan voor een verbod op de onkruidverdelger glyfosaat. Hier wil ik enkele van zijn argumenten weerleggen.
Met diervrije, veganistische voedselproductie kunnen we het totale gebruik van akkerbouwgewassen verminderen, want we moeten dan geen veevoeders telen. Zo kunnen we het gebruik van glyfosaat effectief verminderen. Daarop reageert prof. Decuypere dat veel dierlijke producten worden geproduceerd op graasland, en dat we zonder dat graasland niet de wereldbevolking kunnen voeden. Maar uit studies blijkt dat we met een diervrije, veganistische landbouw wel de wereldbevolking kunnen voeden, we daarbij akkerland besparen, en al dat graasland helemaal niet meer nodig hebben. Dat graasland kan dus natuurgebied worden.
Je zou nog wel kunnen opperen dat er voor het gebruik van dat graasland geen glyfosaat nodig is. We zouden dan een beetje veganistische producten, geteeld op akkerland, kunnen omruilen voor rundvlees en zuivel geproduceerd op dat graasland. Dan verminderen we dus het akkerland en bijgevolg het glyfosaatgebruik nog een beetje. Nadeel is dan weer wel dat de runderen op dat graasland methaan uitstoten en zo bijdragen aan de klimaatverandering. En ze hebben antibiotica nodig, waardoor bacteriën sneller resistent kunnen worden. En dan is er nog het dierenleed: koeien slachten, kalfjes wegnemen van de moederkoe, enzovoort. En is het beter voor de gezondheid? Volgens het IARC staat rundvlees naast glyfosaat onder de categorie ‘waarschijnlijk kankerverwekkend’.
Het benutten van graasland voor veeteelt heeft dus voor- en nadelen. Tegen dat we uit deze discussie zijn, hebben we misschien al een veel betere oplossing: het rechtstreeks omzetten van gras naar eiwitten geschikt voor menselijke consumptie, zonder de tussenstap van het dier. Bij dat diervrije productieproces hebben we geen antibiotica nodig, is er geen methaanuitstoot en geen dierenleed.
Mest
Prof. Decuypere maakte nog een opmerking over het gebruik van mest. Maar de toegenomen landbouwproductiviteit komt door het gebruik van kunstmest, niet dierlijke mest. De productie van dierlijke mest is niet zo ideaal, want dat vereist veeteelt en bijgevolg extra land.
Verticale landbouw
Over naar de verticale landbouw dan. Een veel gehoord argument, en prof. Decuypere herhaalt dat, is dat die verticale landbouw veel energie nodig heeft. Maar voor grondgeboden landbouw in de open lucht is er meer energie nodig. We moeten namelijk de zonne-energie meetellen. En veel van die zonne-energie gaat verloren op de akkers. Planten nemen slechts een deel van de zonne-energie op. Veel frequenties van het lichtspectrum worden niet door planten benut, vandaar dat planten groen zien. De akkers stralen veel energie de ruimte in. Zonnepanelen zijn efficiënter en benutten meer energie van het zonlicht. Zonnepanelen op de daken van verticale landbouwgebouwen kunnen al die energie omzetten naar elektriciteit en afgeven aan energiezuinige ledlampen die licht uitstralen met frequenties die het beste door planten worden opgenomen. Samengevat: met indoor, verticale landbouw kan men veel meer zonne-energie benutten. Vandaar dat er minder landoppervlakte nodig is.
Prof. Decuypere klaagt aan dat verticale landbouw losstaat van de natuur. Maar is een landbouw die niet losstaat van de natuur dan beter? Deze discussie begon met glyfosaat. Een landbouw die contact maakt met natuur, is natuurlijk vatbaar voor onkruiden afkomstig van die natuur. En dan wordt glyfosaat gebruikt om die te bestrijden. Bij verticale landbouw heb je geen last meer van onkruid, en heb je dus geen glyfosaat meer nodig.
Belangenconflict
In mijn opiniestuk over glyfosaat en veganistische, verticale landbouw kaartte ik het probleem van belangenconflicten aan. Zijn de studies rond glyfosaat wel betrouwbaar? Zijn de onderzoekers wel onpartijdig? Wat mijn belangenconflicten betreft: ik ben jarenlang zowel professioneel als vrijwillig actief geweest bij verschillende milieuorganisaties, waarbij ik veel werkte rond duurzame voeding en landbouw. Maar ik ben vooral bezorgd om het belangenconflict bij prof. Decuypere: hij deed namelijk onderzoek in de pluimveeteelt. Daardoor is hij mogelijks sneller een verdediger van veeteelt. In ieder geval: in plaats van onderzoek naar productieverbetering in de veeteelt, kan men beter onderzoek doen naar diervrije en grondloze voedingsproductiemethoden.
Daar zit de toekomst van duurzame voeding.
Stijn Bruers reageert met dit weerwoord op het artikel dat eerder deze week op Foodlog verscheen in contentsamenwerking met VILT.
Dit artikel afdrukken
Het benutten van graasland voor veeteelt heeft dus voor- en nadelen. Tegen dat we uit deze discussie zijn, hebben we misschien al een veel betere oplossing: het rechtstreeks omzetten van gras naar eiwitten geschikt voor menselijke consumptie, zonder de tussenstap van het dierGlyfosaat
Je zou nog wel kunnen opperen dat er voor het gebruik van dat graasland geen glyfosaat nodig is. We zouden dan een beetje veganistische producten, geteeld op akkerland, kunnen omruilen voor rundvlees en zuivel geproduceerd op dat graasland. Dan verminderen we dus het akkerland en bijgevolg het glyfosaatgebruik nog een beetje. Nadeel is dan weer wel dat de runderen op dat graasland methaan uitstoten en zo bijdragen aan de klimaatverandering. En ze hebben antibiotica nodig, waardoor bacteriën sneller resistent kunnen worden. En dan is er nog het dierenleed: koeien slachten, kalfjes wegnemen van de moederkoe, enzovoort. En is het beter voor de gezondheid? Volgens het IARC staat rundvlees naast glyfosaat onder de categorie ‘waarschijnlijk kankerverwekkend’.
Het benutten van graasland voor veeteelt heeft dus voor- en nadelen. Tegen dat we uit deze discussie zijn, hebben we misschien al een veel betere oplossing: het rechtstreeks omzetten van gras naar eiwitten geschikt voor menselijke consumptie, zonder de tussenstap van het dier. Bij dat diervrije productieproces hebben we geen antibiotica nodig, is er geen methaanuitstoot en geen dierenleed.
Mest
Prof. Decuypere maakte nog een opmerking over het gebruik van mest. Maar de toegenomen landbouwproductiviteit komt door het gebruik van kunstmest, niet dierlijke mest. De productie van dierlijke mest is niet zo ideaal, want dat vereist veeteelt en bijgevolg extra land.
Verticale landbouw
Over naar de verticale landbouw dan. Een veel gehoord argument, en prof. Decuypere herhaalt dat, is dat die verticale landbouw veel energie nodig heeft. Maar voor grondgeboden landbouw in de open lucht is er meer energie nodig. We moeten namelijk de zonne-energie meetellen. En veel van die zonne-energie gaat verloren op de akkers. Planten nemen slechts een deel van de zonne-energie op. Veel frequenties van het lichtspectrum worden niet door planten benut, vandaar dat planten groen zien. De akkers stralen veel energie de ruimte in. Zonnepanelen zijn efficiënter en benutten meer energie van het zonlicht. Zonnepanelen op de daken van verticale landbouwgebouwen kunnen al die energie omzetten naar elektriciteit en afgeven aan energiezuinige ledlampen die licht uitstralen met frequenties die het beste door planten worden opgenomen. Samengevat: met indoor, verticale landbouw kan men veel meer zonne-energie benutten. Vandaar dat er minder landoppervlakte nodig is.
Prof. Decuypere klaagt aan dat verticale landbouw losstaat van de natuur. Maar is een landbouw die niet losstaat van de natuur dan beter? Deze discussie begon met glyfosaat. Een landbouw die contact maakt met natuur, is natuurlijk vatbaar voor onkruiden afkomstig van die natuur. En dan wordt glyfosaat gebruikt om die te bestrijden. Bij verticale landbouw heb je geen last meer van onkruid, en heb je dus geen glyfosaat meer nodig.
Belangenconflict
In mijn opiniestuk over glyfosaat en veganistische, verticale landbouw kaartte ik het probleem van belangenconflicten aan. Zijn de studies rond glyfosaat wel betrouwbaar? Zijn de onderzoekers wel onpartijdig? Wat mijn belangenconflicten betreft: ik ben jarenlang zowel professioneel als vrijwillig actief geweest bij verschillende milieuorganisaties, waarbij ik veel werkte rond duurzame voeding en landbouw. Maar ik ben vooral bezorgd om het belangenconflict bij prof. Decuypere: hij deed namelijk onderzoek in de pluimveeteelt. Daardoor is hij mogelijks sneller een verdediger van veeteelt. In ieder geval: in plaats van onderzoek naar productieverbetering in de veeteelt, kan men beter onderzoek doen naar diervrije en grondloze voedingsproductiemethoden.
Daar zit de toekomst van duurzame voeding.
Stijn Bruers reageert met dit weerwoord op het artikel dat eerder deze week op Foodlog verscheen in contentsamenwerking met VILT.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 4 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 4 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Fijn en goed dat een reactie geschreven is.
Staan nodige punten in die een korreltje zout waardig zijn.
Bijv. Opperen dat graas landen glyfosaat vrij kunnen, euh dat kan toch gewoon. Glyfosaat wordt toch vooral ingezet bij 1 jarige teelten op 'zwarte grond'?
Interessant deelstuk waarin wordt betoogd dat akkers vol zonnepanelen met een verticale landbouwflat ernaast een heel goed idee is. Wellicht mag er nog een alinea over biodiversiteit bij voor dit deelstuk.
Alsook hoe ziekte druk binnen verticale landbouw geen issue is/wordt. Kassen zijn ook niet ziekte vrij voor zover mij bekend. En 100% chemische bestrijdingsmiddelenvrij ook (nog) niet.
Het belangenconflict is naar mijn inschatting groter, breder en complexer.
Het zou verstandig geweest zijn als de auteur zich eerst wat in de materie had verdiept voor hij zich een mening had gevormd over landbouw in het algemeen en verticale tuinbouw in het bijzonder. Vooral zijn verhaal over lichtbenutting is echt volslagen onzin.
#2 Helemaal eens.
Opinies mogen en kunnen discussies losmaken, maar dan moet er wel enige kern van realisme inzitten, de korreltjes zout die hier nodig zijn zorgen voor een forse bloeddrukverhoging.
Henric en Arend, kunnen jullie je bezwaren preciezer maken?
Het is een belangrijk gesprek, want Stijn is geen malloot met een mening maar iemand die kan rekenen (zoals ook Mark Soetman en Jos Hugense hun gesprekspartners graag zien).
Zelf had ik in juli een ontmoeting met Auke Hoekstra, een man die goed kan rekenen aan het nut van elektrische auto's. Hij is er nu van overtuigd dat vlees uit een reactorvat veel klimaat- en milieuefficienter is dan nu. We hebben besloten dat gesprek voort te zetten, maar ik weet nu al dat het erg complex wordt terwijl ik ook weet dat ik ervan overtuigd ben dat hij ongelijk heeft omdat hij geïsoleerde sommetjes maakt.
Alleen door het helemaal uit te vlooien ten aanzien van de modellen/variabelen waarmee we rekenen gaan we uit deze discussie komen.
Overigens: ook bioloog Midas Dekkers (toch geen malloot?) pleit al jaren voor voedselproductie buiten de natuur voor wie echt duurzaam wil (die laatste 5 woorden zijn een essentiële toevoeging).
"En veel van die zonne-energie gaat verloren op de akkers"
En ik maar steeds denken dat de schepping nagenoeg perfect was.