Hendrik Kaput maakt het steeds meedogenloos duidelijk: we zijn met teveel en doen alsof biologisch de wereld kan redden. Waar voedingsstoffen verdwijnen omdat wij ze door te eten afvoeren, verdwijnt uiteindelijk het leven. Biologisch kan die waarheid niet veranderen. Dat klopt zegt Huib Rijk, maar is het relevant?
Ga je voor dierenwelzijn? Voor wel of niet local? Voor ‘gangbaar’ of ‘biologisch’? Het zijn allemaal mensenkeuzes en kwesties van smaak. In de economie gaat het uiteindelijk altijd om keuzes hoe we de samenleving ordenen. Maar zelfs ecologie, onze manier van met omgaan met de natuurlijke omgeving, is een kwestie van kiezen. Zeker, de natuur volgt onverstoorbaar zijn wetten, maar wij kiezen hoe we daar mee omgaan en of we Romaanse of Gothische kerken bouwen of juist in het landschap geïntegreerde gebouwen.
Foodlogcommentator Hendrik J. Kaput brengt steeds naar voren dat we minder keuzevrijheid hebben dan we lijken te denken. Net zoals we de zwaartekracht niet kunnen ontkennen, zo kunnen we niet ontkennen dat landbouw extractie is. Het verarmt de bodem en put die uiteindelijk uit. De nutriënten die via het eten van planten en dieren die planten aten in ons terecht komen verdwijnen als we die niet terugbrengen op het land en in de bodem.
In de discussie rond Een lobby van prominente Nederlanders tegen bio maakt Hendrik zijn gelijk weer eens pijnlijk duidelijk. Volgens hem zijn het mineralen- en het energieprobleem geen sociale vraagstukken die we democratisch kunnen oplossen. Het gaat om keiharde natuurwetten. Mineralen die je afvoert, zijn weg. Voor energie geldt hetzelfde.
Wie dat ontkent maakt een denkfout. Toch doet vrijwel iedereen dat volgens Hendrik. Geregeld voelt hij zich een roepende in de woestijn bij het naar voren brengen van zijn ‘inconvenient truth’.
Biologisch is een leugen. Dat is waar voorzover we biologisch begrijpen als een prachtig ingeregeld perpetuum mobile. Zijn we daarmee uitgepraat en stevenen we af op een woestijn?
Volgens mij is de vraag wat het relevante probleem is. Kijk naar de manier waarop we met energie omgaan. Het peak-oil moment zou tussen nu en 2020 vallen. Inmiddels schijnen de USA weer olie en gas te gaan exporteren. Met dank aan fracking-oil, gas, teerzanden en steeds noordelijker boorputten. Peak-oil wordt uitgesteld. Is dat gunstig? Mij bezorgt het de koude bibbers. Vanaf peak-energy kan de druk zo enorm worden dat alle reserves worden aangesproken.
Niet de energievoorziening maar het klimaatprobleem wordt dan relevant, zo is mijn angst. De visie dat intensivering van de voedselproductie noodzakelijk is komt op mij te veel over als een oproep om alle reserves in te zetten. “Als we niet intensiveren lopen we het risico dat we over 20 jaar tekorten hebben” stelde onlangs een Wageningse geleerde. Correct, maar in welke positie brengt dat ons over 30 of 50 jaar?
Het mineralenprobleem is een fundamentele realiteit. Het is reden voor zorg, maar niet voor paniek. Als we de verliezen beperken door het percentage dat in de kringloop blijft flink te verhogen, stellen we het peak-mineralen moment uit.
Stel je voor de situatie dat de kunstmestbronnen op zijn. Dat antibiotica, herbiciden en andere pesticiden door resistentieontwikkeling niet meer werken. Hoe kunnen we dan onze positie afbouwen dan wel nog een tijdje volhouden? Biologisch lost geen fundamentele problemen op, het is wel een mooi laboratorium om de reële problemen op een voor ons relevante manier op te lossen.
Fotocredits: Mestkever, Amy loves Yah
Dit artikel afdrukken
Foodlogcommentator Hendrik J. Kaput brengt steeds naar voren dat we minder keuzevrijheid hebben dan we lijken te denken. Net zoals we de zwaartekracht niet kunnen ontkennen, zo kunnen we niet ontkennen dat landbouw extractie is. Het verarmt de bodem en put die uiteindelijk uit. De nutriënten die via het eten van planten en dieren die planten aten in ons terecht komen verdwijnen als we die niet terugbrengen op het land en in de bodem.
In de discussie rond Een lobby van prominente Nederlanders tegen bio maakt Hendrik zijn gelijk weer eens pijnlijk duidelijk. Volgens hem zijn het mineralen- en het energieprobleem geen sociale vraagstukken die we democratisch kunnen oplossen. Het gaat om keiharde natuurwetten. Mineralen die je afvoert, zijn weg. Voor energie geldt hetzelfde.
Wie dat ontkent maakt een denkfout. Toch doet vrijwel iedereen dat volgens Hendrik. Geregeld voelt hij zich een roepende in de woestijn bij het naar voren brengen van zijn ‘inconvenient truth’.
Biologisch is een leugen. Dat is waar voorzover we biologisch begrijpen als een prachtig ingeregeld perpetuum mobile. Zijn we daarmee uitgepraat en stevenen we af op een woestijn?
Volgens mij is de vraag wat het relevante probleem is. Kijk naar de manier waarop we met energie omgaan. Het peak-oil moment zou tussen nu en 2020 vallen. Inmiddels schijnen de USA weer olie en gas te gaan exporteren. Met dank aan fracking-oil, gas, teerzanden en steeds noordelijker boorputten. Peak-oil wordt uitgesteld. Is dat gunstig? Mij bezorgt het de koude bibbers. Vanaf peak-energy kan de druk zo enorm worden dat alle reserves worden aangesproken.
Niet de energievoorziening maar het klimaatprobleem wordt dan relevant, zo is mijn angst. De visie dat intensivering van de voedselproductie noodzakelijk is komt op mij te veel over als een oproep om alle reserves in te zetten. “Als we niet intensiveren lopen we het risico dat we over 20 jaar tekorten hebben” stelde onlangs een Wageningse geleerde. Correct, maar in welke positie brengt dat ons over 30 of 50 jaar?
Het mineralenprobleem is een fundamentele realiteit. Het is reden voor zorg, maar niet voor paniek. Als we de verliezen beperken door het percentage dat in de kringloop blijft flink te verhogen, stellen we het peak-mineralen moment uit.
Stel je voor de situatie dat de kunstmestbronnen op zijn. Dat antibiotica, herbiciden en andere pesticiden door resistentieontwikkeling niet meer werken. Hoe kunnen we dan onze positie afbouwen dan wel nog een tijdje volhouden? Biologisch lost geen fundamentele problemen op, het is wel een mooi laboratorium om de reële problemen op een voor ons relevante manier op te lossen.
Fotocredits: Mestkever, Amy loves Yah
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Er zitten een aantal weeffouten in de Nederlandse landbouwpraktijk. Die hebben alles te maken met het ontbreken van kringloopdenken. Er is bijvoorbeeld geen enkele connectie tussen de twee grootste sectoren: melkvee en glastuinbouw. De niet-grond gebonden glastuinbouw maakt daarnaast geen gebruik van oppervlaktewater en op die manier gebruik van mineralen die opgebouwd zijn in het systeem. Dit vanwege de angst voor organische vervuiling. Het gebruikt overwegend regenwater en 100% kunstmest geteeld op een stuk isolatiemateriaal. (steenwol)
De glastuinbouw in Nederland kan alleen overleven als ze een echte kringloopfunctie gaan vervullen: grotendeels (rest) energie gebruiken, zelf energie produceren als flexibele aanvulling op de piekvraag, overwegend nutriënten gaan gebruiken uit de dierlijke industrie en /of de riolering en als laatste een rol gaan spelen als werkplek voor de minder kansrijken in de NL samenleving. Er moet nog veel gebeuren ...
Hendrik verkondigt ideologie, geen wetenschap. De 'harde' feiten zijn helemaal niet zo hard. Fosfaten kunnen (terug)gewonnen worden uit heel andere bronnen dan erts. We barsten in de stikstof.
Het probleem zit eerder in de micro-nutriënten, die nodig zijn voor een volwaardig, sterk, gezond, product.
De biologische/ kringloop benaderingswijze kent dit probleem veel minder. Ook hier is echter te weinig innovatie:
toepassing van nieuwe inzichten die een beter alternatief vormen voor de milieu- en gezondheidsverwoestende productiewijze die nu gehanteerd wordt.
Iets waarvoor Huib ook veel te weinig oog heeft... anders zou bovenstaand verhaal anders zijn. Aan nitraat tekort is nog niemand doodgegaan - maar de huidige productiewijze gaat over lijken.
@Frank, dat is nogal een uitspraak die je doet m.b.t. Hendrik. Als er juist iemand zich netjes aan de feiten houdt dan is het Hendrik. Energie en mineralenbalansen zijn niet zo heel ingewikkeld. Maar als je het gaat zien, dan kom je uiteindelijk erachter dat de waarheid zeer ongemakkelijk is. In theorie kan je vrijwel alle mineralen weer in de kringkoop krijgen. Maar nu de praktijk ... peak-oil en peak-phosfate zijn echt. Niks geen ideologie.
Piet Keizer heeft gelijk, wij in Nederland hebben varkens+kippen+koeien teveel losgekoppeld van de glastuinbouw. De volgende zeer noodzakelijke verduurzamingsslag. Hiervoor zijn de volgende essentiële randvoorwaarden nodig: (1) een verbod op kunstmest voor de tuinbouw, (2) 50% meer groente productie in Nederland, (3) pasteuriseren van mest en digistaat (en deze vervolgens inzetten bij akkerbouw en tuinbouw). Kortom, Nederland gaan zien als 1 groot geïntegreerd agrobusinesspark. Hier ligt een schone taak voor LTO vind ik. En dan niet via 'meer onderzoek', maar 'gewoon gaan DOEN'. De technologie is er. Nu de politieke visie en moed nog.
Geweldige bijdrage, Huib, hulde. Ik kan het allen maar met je eens zijn. Volgens Nutrinorm wordt op meer dan 90 % van het akker-/tuinbouwgewassen meer dan 30 kg fosfaat per hectare afgevoerd. Die moet je linksom of rechtsom dus ook weer aanvoeren, ook bio, ook gangbaar. In Nederland lost de biologische sector dit op door het importeren van fosfaat via voer uit China (!) en Brazilië. En hoe ze het daar oplossen????
En ik vind het nog steeds schokkend dat op de BioVak, tijdens een presentatie over kringlopen binnen de biologische landbouw, de menselijke poep en pies direct buiten de eventuele oplossingsrichtingen geplaatst werden. Daar werd gemeld dat de de biologische sector niet het voortouw moet nemen. Compost uit natuurgebieden, dát was een oplossing. Nee dus.
Gangbaar is overigens geen haar beter, die verbranden mest en de daarbij beschikbaar komend fosfaat (25 % van de overblijvende as) gebruiken we niet omdat .... er teveel zink in zit. Een stof die misschien nog eerder op is dan fosfaat (levert wel écht echte groene stroom op, hoor).
Gewoon rustig door intensiveren, niets aan de hand.
@Frank, ik las nu pas de laatste regel van je bijdrage en moet een beetje moeite doen om fatsoenlijk te blijven. "Aan nitraat tekort is nog nooit iemand dood gegaan". Wat een geluk dat je in Nederland achter een computer zit en niet in een marginale Afrikaanse regio met je handen aan een hak. Dan zou je er namelijk heel anders over denken.