Biologische akkerbouwer Huib Rijk kijkt met wat afstand naar de heftige onenigheid en het ongeduld waarmee over de perfecte landbouw van de (nabije) toekomst wordt gedebatteerd. Hij komt tot de verrassende conclusie dat het prima gaat met de landbouw.
In de lijn over Fresco en die over Aalt Dijkhuizen is veel gediscussieerd over de koersdie de landbouw op moet en, in aansluiting daarop, in welke richting het landbouwonderwijs en –onderzoek zou moeten wijzen. Moet de focus liggen op één manier van landbouwen of moet er juist een veel breder perspectief zijn?
Een kleine systeemanalyse
Het lijkt me zinvol de vragen vanuit een systeembenadering aan te pakken.
Het biologische systeem verschilt fundamenteel van het sociaal-culturele. Het biologische is alleen te analyseren door van afstamming in de rechte lijn uit te gaan. Alle organismen zijn onderdeel van een stamboom. Dit betreft zowel de lijn vanaf het verleden als die naar de toekomst. Sociaal-culturele systemen zijn juist niet te analyseren volgens dat schema. Zo zijn muziekstromingen geen stamboom maar een netwerk. Natuurlijk zijn er wel afstammingen. Punk komt voort uit de rock& roll, die voortkomt uit de soul die op zijn beurt voortkomt uit de blues van de negro-spirituals. Naast de rechtlijnige zijn er echter ook kruisverbanden. Veelvuldig wordt inspiratie gevonden – rockmuziek met invloeden van klassieke muziek of country & western, en nog veel meer. Sociaal-culturele systemen worden met name gekenmerkt door deze zijdelingse beïnvloeding.
Onenigheid
Is landbouw als de biologie of als de muziek?
Er zijn in de landbouw diverse systemen. Biologisch, BD, Ot & Sien, gangbaar, high-tech en intensief bestaan net als rock, heavy metal en neo-Gregoriaans naast elkaar. De boodschap van zowel Dijkhuizen als Fresco was (in eerste instantie) dat alleen intensieve landbouwvormen voldoende in staat zijn om oplossingen te creëren.
Dat ontlokte veel commentaar van mensen die het daarmee oneens zijn. Zowel Dijkhuizen als Fresco nuanceerden hun mening vervolgens. Interessant is te zien waarin die nuancering bestond. Fresco (in “Fresco zegt sorry tegen bio”):
“Biologisch heeft ook goede kanten, net als verwante stromingen als Slow Food: zoals de aandacht voor bestrijdingsmiddelen, voor het centraal stellen van de hele voedselketen, voor het op de maatschappelijke agenda zetten van het thema voedsel.”
Daarmee zegt zij dat bio en alle andere alternatieven volwaardig mee mogen discussiëren. Kortom dat ze aan de wieg mogen staan van ons toekomstige voedselsysteem. Vervolgens zegt Fresco nog iets bijzonders:
“Maar ik wil niet dat we in een patstelling terechtkomen.”
Uit deze discussie moet kennelijk een nieuw systeem ontstaan dat mogelijke oplossingen niet uit- maar insluit. Kortom: ja, biologisch en de andere landbouwstijlen mogen volwaardig mede vormgeven aan de toekomst. Maar pas op, zegt Fresco, uiteindelijk moeten we samensmelten.
Waarom deze gevoelde noodzaak?
Ik lees in veel meningen op Foodlog en daarbuiten dat er gigantische problemen op de mensheid afkomen. Daarom moeten we met grote inzet “de Landbouw van de Toekomst” ontwikkelen. Maar waarom zou die maar één vorm hebben?
Ongeduld
Als we landbouw eens gingen denken als een sociaal-maatschappelijk netwerksysteem? Manieren van denken en doen hoeven niet te versmelten, maar kunnen elkaar prima beïnvloeden. De biologie van de stambonen leert ons bovendien dat systemen door diversiteit systemen stabieler worden. Ook door sommigen als ‘sub-optimaal’ beschouwde landbouw moet dan in stand worden gehouden om de ‘optimale’ optimaal te kunnen laten worden.
Daarom is het eigenaardig dat over dit onderwerp zo heftig gediscussieerd wordt. In alle bescheidenheid denk ik dat daar een psychologische reden voor is. Niet onenigheid – over de uitgangspunten – maar ongeduld bepaalt de discussie. Dit ongeduld zie ik bij veel betrokkenen. Fresco: “Ik wil niet dat we in een patstelling terechtkomen.” Er is helemaal geen patstelling. Ik zie juist een levendige discussie die gelukkig helemaal niet tot consensus leidt.
Het ongeduld is begrijpelijk, maar het leidt zelden tot een beter proces. Waarom zouden we trouwens zo ongeduldig zijn? Het einde der tijden is uitgesteld, we hebben weer zeeën van tijd. Ja, er komen grote problemen op ons af in rap tempo. Juist daarom moeten we daar geduldig mee om gaan en onderwijl ons stinkende best doen om te laten zien dat we het beter, leuker en overtuigender doen dan een ander. Die ander pikt er heus wel uit wat hem goeddunkt en wat werkt. Ook sociaal-Darwinistisch hebben we een uitstekend functionerend landbouwsysteem. Nu al.
Huib Rijk is biologisch akkerbouwer te Biddinghuizen
Fotocredits: yooperann
Dit artikel afdrukken
Een kleine systeemanalyse
Het lijkt me zinvol de vragen vanuit een systeembenadering aan te pakken.
Het biologische systeem verschilt fundamenteel van het sociaal-culturele. Het biologische is alleen te analyseren door van afstamming in de rechte lijn uit te gaan. Alle organismen zijn onderdeel van een stamboom. Dit betreft zowel de lijn vanaf het verleden als die naar de toekomst. Sociaal-culturele systemen zijn juist niet te analyseren volgens dat schema. Zo zijn muziekstromingen geen stamboom maar een netwerk. Natuurlijk zijn er wel afstammingen. Punk komt voort uit de rock& roll, die voortkomt uit de soul die op zijn beurt voortkomt uit de blues van de negro-spirituals. Naast de rechtlijnige zijn er echter ook kruisverbanden. Veelvuldig wordt inspiratie gevonden – rockmuziek met invloeden van klassieke muziek of country & western, en nog veel meer. Sociaal-culturele systemen worden met name gekenmerkt door deze zijdelingse beïnvloeding.
Onenigheid
Is landbouw als de biologie of als de muziek?
Er zijn in de landbouw diverse systemen. Biologisch, BD, Ot & Sien, gangbaar, high-tech en intensief bestaan net als rock, heavy metal en neo-Gregoriaans naast elkaar. De boodschap van zowel Dijkhuizen als Fresco was (in eerste instantie) dat alleen intensieve landbouwvormen voldoende in staat zijn om oplossingen te creëren.
Dat ontlokte veel commentaar van mensen die het daarmee oneens zijn. Zowel Dijkhuizen als Fresco nuanceerden hun mening vervolgens. Interessant is te zien waarin die nuancering bestond. Fresco (in “Fresco zegt sorry tegen bio”):
“Biologisch heeft ook goede kanten, net als verwante stromingen als Slow Food: zoals de aandacht voor bestrijdingsmiddelen, voor het centraal stellen van de hele voedselketen, voor het op de maatschappelijke agenda zetten van het thema voedsel.”
Daarmee zegt zij dat bio en alle andere alternatieven volwaardig mee mogen discussiëren. Kortom dat ze aan de wieg mogen staan van ons toekomstige voedselsysteem. Vervolgens zegt Fresco nog iets bijzonders:
“Maar ik wil niet dat we in een patstelling terechtkomen.”
Uit deze discussie moet kennelijk een nieuw systeem ontstaan dat mogelijke oplossingen niet uit- maar insluit. Kortom: ja, biologisch en de andere landbouwstijlen mogen volwaardig mede vormgeven aan de toekomst. Maar pas op, zegt Fresco, uiteindelijk moeten we samensmelten.
Waarom deze gevoelde noodzaak?
Ik lees in veel meningen op Foodlog en daarbuiten dat er gigantische problemen op de mensheid afkomen. Daarom moeten we met grote inzet “de Landbouw van de Toekomst” ontwikkelen. Maar waarom zou die maar één vorm hebben?
Ongeduld
Als we landbouw eens gingen denken als een sociaal-maatschappelijk netwerksysteem? Manieren van denken en doen hoeven niet te versmelten, maar kunnen elkaar prima beïnvloeden. De biologie van de stambonen leert ons bovendien dat systemen door diversiteit systemen stabieler worden. Ook door sommigen als ‘sub-optimaal’ beschouwde landbouw moet dan in stand worden gehouden om de ‘optimale’ optimaal te kunnen laten worden.
Daarom is het eigenaardig dat over dit onderwerp zo heftig gediscussieerd wordt. In alle bescheidenheid denk ik dat daar een psychologische reden voor is. Niet onenigheid – over de uitgangspunten – maar ongeduld bepaalt de discussie. Dit ongeduld zie ik bij veel betrokkenen. Fresco: “Ik wil niet dat we in een patstelling terechtkomen.” Er is helemaal geen patstelling. Ik zie juist een levendige discussie die gelukkig helemaal niet tot consensus leidt.
Het ongeduld is begrijpelijk, maar het leidt zelden tot een beter proces. Waarom zouden we trouwens zo ongeduldig zijn? Het einde der tijden is uitgesteld, we hebben weer zeeën van tijd. Ja, er komen grote problemen op ons af in rap tempo. Juist daarom moeten we daar geduldig mee om gaan en onderwijl ons stinkende best doen om te laten zien dat we het beter, leuker en overtuigender doen dan een ander. Die ander pikt er heus wel uit wat hem goeddunkt en wat werkt. Ook sociaal-Darwinistisch hebben we een uitstekend functionerend landbouwsysteem. Nu al.
Huib Rijk is biologisch akkerbouwer te Biddinghuizen
Fotocredits: yooperann
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Ik merk dat er wellicht een grote onduidelijkheid in zit. In de derde alinea heb ik het over 'het biologisch systeem". Daarmee bedoel ik biologisch als de algemene term, dus alle vormen van leven.
Onder het kopje Onenigheid zeg ik dat er in de landbouw diverse systemen zijn, met o.a. het biologische. Hier bedoel ik biologisch als in bio-landbouw.
Waarmee maar weer aangtoond is dat biologische landbouw een hoogst ongelukkige naam is.
Huib, daarom wordt het woord biologisch niet meer gebruikt binnen de EU. Sinds een paar jaar gebruikt onze regering in Brussel de naam 'organic'. Wordt tijd dat we die benaming in NL ook gaan gebruiken.
Huib, mooi verhaal. Landbouwsystemen zien als 'organismen' in een stamboom. (ook) Ik ben fan van Darwin; vooral van 'het best aangepaste organisme blijft bestaan'. In die denklijn zou het ook betekenen dat meerdere systemen naast elkaar kunnen blijven bestaan, we er wel achter gaan komen welk systeem 'overleefd'. Dus juist daarom ben ik voorlopig voor diversiteit en tegen geloofs-debatten. Overigens denk ik -net als Kevin Kelly- dat technologie ook een logische gevolg van evolutie is.
Uit mijn hart gegrepen, Huib. En een mooie, schier liefdevolle, afsluiting van Foodlog's Jaar van de Liefde.
Het huidige ideologisch gekleurde "I want it all, I want it like this and I want it now" zorgt vaak voor grotere -en veelal uiteindelijk ongewenste- systeemuitwijkingen dan bedachtzaamheid en hybride systemen.
Eens met Jack, en het verschil tussen "biologisch" en "organic" is meer dan een vertalingskwestie. Wouter, Kevin, technologie is absoluut een logisch gevolg van evolutie, zijn er mensen die daar anders over denken dan? ;-)
Wouter, je bent een fan van Darwin, zeg je. Fan zijn van is voor mij te veel. Wel deel ik zijn analyses.
Interessant in dit verband, de vergelijking tussen de natuurlijke vs de sociaalculturele systemen heb ik gelezen in een artikel dat ging over de tegenstelling Darwin/evolutieleer vs creationisme. Ong 5 jaar terug toen "Intelligent design" als theorie in de aandacht stond.
Als test werden alle systemen onderzocht die op intelligentie waren gebaseerd: op menselijke intelligentie dus (noodzakelijkerwijs). Waaruit dus de conclusie kwam dat pogingen om die sociaal-culturele systemen in het stamboommodel te persen mislukten. Terwijl bij alle natuurlijke systemen dit juist perfect ging.
Is daarmee het bewijs geleverd dat God niet bestaat? Nee, want voor een beetje intelligente almachtige designer moet het een peuleschil zijn een heelal in elkaar te scheppen. Inclusief een wereldbol met in de bodem allerlei fossielen die schijnbaar 100 miljoen jaar oud zijn ( ipv 6000 jaar) en die allemaal in een stamboommodel passen.
God is daarmee geen broodnodige verklaring. Maar dat lost geen enkel mysterie op. Waarom is er een universum? Waarom niet 1 grote leegte? Dat zou veel logischer zijn dan dit heelal met zijn krankzinnig onwaarschijnlijke combinatie van fundamentele waarden die het bestaan van massa en energie mogelijk maken. Maar ja, dan zouden wij er niet zijn om dit waar te nemen.
Merkwaardig dat de creationisten proberen evolutie te ontmaskeren. Een willekeurig ziekenhuis ingaan en de bewijzen kun je van de vloer afschrapen. MRSA bijv. Of EHEC, SARS, HIV. Allemaal organismen die zijn geëvolueerd.
Wouter, "Landbouwsystemen zien als 'organismen' in een stamboom."
Dat is juist wat ik niet beweer. Landbouwsystemen zijn juist voorbeelden van netwerken.
Netwerken vertonen wel afstamming. En ook evolutie. Maar onderlinge kruisbestuiving is juist het kenmerk.
"In die denklijn zou het ook betekenen dat meerdere systemen naast elkaar kunnen blijven bestaan, we er wel achter gaan komen welk systeem 'overleeft'."
Ook dat is niet mijn visie. Ik geloof juist in diversiteit in het verleden, in het heden en ook in de toekomst. En dus niet in 1 systeem dat overleeft.
Ik ben het zelfs niet eens met de noodzaak tot overleving. Overleving van een systeem is niet relevant. Overleving van die kruisbestuiving is wel relevant.
De opnieuw-geboorte tijdens de Re-naissance, van het Grieks-Romeinse gedachtengoed is een mooi voorbeeld. Na bijna 2000 jaar zijn de ideën van Plato en Socrates nog springlevend!
Omroepverenigingen, kerken, politieke partijen mogen dus onbekommerd zijn. Voortbestaan is volstrekt ontkoppeld van relevantie. Ook zonder kerken is onze cultuur bepaald door joods-christelijk-moslim-humanistische wortels.
Heeft deze discussie ook praktisch gevolg? Nou, bijv de opmerking die Dick een aantal keren heeft gemaakt dat BD zijn kabouter-imago moet verminderen. Met dat moeten ben ik het dus niet eens. Wel dat de sector er over moet nadenken.
Is er dan geen kans BD links en rechts wordt ingehaald en als een nachtkaars uitdooft. Ja. Maar is dat ernstig?
Bovendien is wel aanpassen ook niet risico-vrij. Bijv aanpassen, uitbundig bloeien, en vervolgens als een supernova uitdoven.