Dan is er natuurlijk maar 1 vraag: hoe komt dat en waar zou de doorbraak dan in moeten zitten?
Afgelopen vrijdag was het Wereldvoedseldag. Om deze dag luister bij te zetten organiseerden verschillende partijen een debat over de wereldvoedselproductie onder de titel ’Goed te eten in 2050’. Een van de vele debatten de laatste weken, trouwens. Een week eerder was ik bij een debat in Wageningen georganiseerd doorSchuttelaar en natuurlijk zijn er de debatten in De Rode Hoed over de toekomst van de landbouw en ons voedsel, die op internet tot boeiende discussies hebben geleid op Foodlog (debat 1, debat 2 en debat 3).
Wat me enorm opvalt en ook wel zorgen baart, is dat veel debatten nog steeds zo sterk vanuit hokjes en geharnaste posities worden gevoerd. Bij sommige discussies voel ik me weer in de collegebankjes zitten toen er felle debatten waren over biologisch versus gangbaar, kleinschalige versus grootschalige landbouw en tussen de aanhangers van de Appropriate Technology en de sociologen van het Imperialisme Kollektief.
In de debatten zijn grofweg vier wetenschappelijke stromingen te onderscheiden: de Technologen, de Biologen, de Sociologen en de Economen.
De Technologen hebben een grenzeloos vertrouwen in de technologie. Als we dat maar genoeg inzetten dan zullen de opbrengsten per hectare verveelvoudigen en kunnen we de 9 miljard mensen in 2050 met gemak voeden. De milieuproblemen kunnen we technisch oplossen door zonne-energie in te zetten, fosfaat terug te winnen, heel precies te bemesten en ziekten en plagen met moderne middelen onder controle te houden. Prof. Rabbinge en Prem Bindraban van de Wageningen Universiteit (WUR) zijn belangrijke vertegenwoordigers van deze stroming, maar ook Louise Fresco reken ik hiertoe.
De tweede groep zijn de Biologen. Die zijn voor het sluiten van kringlopen en voor het benutten van natuurlijke processen. Zij zien de oplossing van het voedselprobleem vooral in het promoten van biologische landbouw. Iets waar de Technologen helemaal niets in zien, vanwege de verwachte lage opbrengsten. De Biologen zijn van hun kant fel gekant tegen sommige technologische oplossingen, zoals genetisch gemodificeerde organismen. De Biologen zien we vooral veel in de hoek van de biologische landbouw, zoals Jan Juffermans van de Kleine Aarde, maar ook bij de natuur- en milieubeweging. Opvallend weinig van deze groep bij de WUR. Dat bleek ook wel bij het Schuttelaar-debat toen de zaal vol grijze Wageningers zat die biologische landbouw nog steeds een geloof noemden.
Dan zijn er de Sociologen. Die zitten vaak op één lijn met de Biologen, maar zien vooral het kwaad in het grootkapitaal en zetten zich af tegen de industrialisering van de landbouw, omdat dit uiteindelijk leidt tot de ondergang van de echte boerenlandbouw. Hier vooral een pleidooi voor kleinschalige landbouw waar boeren zeggenschap houden over de eigen productiemiddelen. Ook pleiten zij vaker voor marktregulering. Jan-Douwe van der Ploeg (ook WUR) is al jaren de grootste exponent van deze groep. Wat mij opviel in het debat was dat de analyses dezelfde zijn als 25 jaar geleden, maar dat er nauwelijks nieuwe oplossingen uit deze kring komen.
Ten slotte zijn er de Economen. Die geloven vooral in het heil van de markt. Als die maar optimaal en transparant functioneert dan komt het uiteindelijk allemaal goed. Vrijhandel tussen landen is nodig om te komen tot een toenemende welvaart in de wereld. In de ogen van Economen is schaalvergroting in de landbouw iets onvermijdelijks. Ze zijn het daarom vaker eens met de Technologen. Ook Economen vinden we bij de WUR, maar zij komen tot heel andere conclusies dan de Sociologen.
Wat me nu het meest verontrust is dat we na 25 jaar nog steeds dezelfde debatten met elkaar voeren en dat de verschillende meningen en opvattingen geen duimbreed dichter bij elkaar zijn gekomen. De WUR blijkt inderdaad het spreekwoordelijke veelkoppige monster te zijn, met dito meningen. Het lukt blijkbaar niet om tot een gemeenschappelijke probleemperceptie te komen, laat staan tot breedgedragen oplossingen. In mijn ogen moeten de muren van de hokjes nodig geslecht worden. Wat we nodig hebben zijn Nuchtere Denkers, Bruggenbouwers en Over Muren Kijkers, die niet vanuit vaste stellingen naar de huidige problemen kijken, maar intelligente combinaties kunnen maken en kennis kunnen combineren van verschillende wetenschappen om zo tot duurzame oplossingen te komen. Waarom is gentech per definitie slecht als gewassen daardoor beter tegen droogte kunnen? Wat is er mis om in Afrika biologische systemen de promoten die de kringlopen van mineralen zo veel mogelijk sluiten, zodat kleine boeren niet steeds de dure kunstmest hoeven te kopen? Toen ik nog studeerde propageerden we het Interdisciplinaire Werken. Blijkbaar is die stroming in Wageningen nog steeds niet echt van de grond gekomen.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Joost, bedankt voor je uitdagende overdenkingen. Ik ben bang dat je grotendeels gelijk hebt, zeker wat betreft het veelkoppige monster dat WUR heet. Als socioloog voel ik me natuurlijk ditrect aangesproken op je ´verwijt´ dat er geen oplossingen aangedragen zouden worden anders dan overheidsregulering. Ik vraag me echter af wat jouw eigen oplossing is. Toch niet het Interdisciplinair Werken? Joost, ik schat je echt hoger in.
Joost schrijft "De WUR blijkt inderdaad het spreekwoordelijke veelkoppige monster te zijn, met dito meningen. Het lukt blijkbaar niet om tot een gemeenschappelijke probleemperceptie te komen .... ".
LNV heeft boter op haar hoofd. Hoe kan je nu denken dat dat een universiteit met een algemene probleemperceptie komt van zo'n complex bijna politiek systeem? Het al 25 jaar praten in rondjes is uitgevonden bij LNV (oeps dit is een beetje ongenuanceerde uitspraak, verkeer en vrom kunnen er ook wat van). Met kennisprojectjes en discussie-avonden kom je er niet. De taak van een universiteit is het doen van onafhankelijk fundamenteel onderzoek. Het politieke debat hoort thuis in Den Haag. Scheiding der matchen. Ontkoppel dus beleidsadvies van het doen van onderzoeksprojecten. Nu loopt het teveel door elkaar. Ga eens buurten bij EZ zou ik zeggen, om te vragen hoe EZ dat doet.
WU(R) is gewoon een onderdeel van LNV gezien de grote hoeveelheid basisfinanciering die WUR krijgt. Joost beschrijft dus eigenlijk de situatie van zijn eigen miniserie. LNV is teveel verdeeld, teveel gericht op WU (ik noem de relatie LNV/WU bijna incestueus; lees het stuk van Joost nog maar eens na), geen formeel beleid, geen visie, en heeft een erg interne focus; zo zou ik het ministerie LNV willen bestempelen. Het ministerie van LNV zet nu in op duurzame voedsel. Prima thema, maar ik verwacht er helemaal niets van. Vergelijkbaar met de knuffelprojectjes van Marijke Vos in Amsterdam. Sympathiek maar niet echt met resultaat impact. Er zit gewoon teweing inhoudelijke kennis bij LNV, er zijn geen systeemdenkers en het schip is stuurloos (lees er is totaal leiderschap aanwezig).
Mijn advies aan het ministerie van LNV : (1) maak WU(R) helemaal onafhankelijk zoals alle andere universiteiten dat ook zijn en plaats de WU onder het ministerie van Onderwijs**. (2) Besteed vanaf nu onderzoeken openbaar aan (aan private partijen, aan andere kennisinstellingen, ...) ***, (3) hef jezelf op : de economische kan vh landbouwbeleid kan onder EZ gaan vallen. Landindeling en duurzaamheid bij VROM. Voedselveiligheid (VWA) kunnen we vast ook wel ergens anders plaatsen (bij Klink?).
Joost heeft overigens helemaal gelijk als hij zegt dat we nieuwe combinaties moeten gaan maken (dat is immers de essentie van innoveren). Hiervoor hebben we inderdaad nuchtere denkers en bruggenbouwers (en mensen met systeem kennis) nodig. Ook mee eens. Joost slaat alleen de plank mis als hij zegt dat we 'de wetenschap nodig hebben'. Neen, niet nog meer analyseren en onderzoeken. De kennis zit heden ten dagen in de maatschappij, universiteiten hebben al lang geen kennismonopoly meer. En om echt een duurzame maatschappij en economie te gaan bouwen is er maar een remedie : duurzaam ondernemerschap promoten. De werkgevers en de werknemers uit de private sector zullen het moeten gaan doen. Niet de overheid en al helemaal niet de arena "wetenschap". Ik noem dit op weg naar Nederland Innovatieland 3.0. link
@ Joost, ik weet dat je een privé blog schrijft. Ik respecteer het feit dat je meedoet in het publieke debat en zelfstandig nadenkt. Wat mij betreft ben je HET voorbeeld van een ambtenaar 2.0. Maar ik kan het niet laten om de discussie te gaan verbreden naar het gehele ministerie en naar de relatie WUR-LNV. Ik ben heel erg blij dat je met een dergelijke bijdrage de discussie opent.
** en voor iedereen die ook mijn mening wilt weten over TNO-EZ, zie alhier mijn opinie : link1, link2
*** ik weet best dat er een raamcontract is met WUR, ook weet ik dat formeel onderzoek ergens anders mag worden neergelegd. In de praktijk gebeurd dat niet zoveel, omdat het voor de ambtenaren lekker makkelijk is om naar de WUR te gaan (geen drie offertes nodig, geen prijsonderhandeling, geen vervelende inkoopcontracten, ....).
Ik ken Nederland niet genoeg om hierover verder veel te kunnen vertellen. Maar dit weet ik wel: iedereen preekt steeds weer voor zijn eigen parochie. De ene kerk heeft daarbij meer aanhang dan de andere. Geldt zo voor de gemiddelde onderzoeker als voor de gemiddelde NGO of politieker of ondernemer. Iedereen grabbelt naar eigen welvinden in de collectemand. En dan is het op.
Eigenlijk valt het in één zin samen te vatten: 25 jaar geleden leed Ethiopië honger en vandaag is het weer van dat.
En het is slechts een kwestie van tijd, dan is de honger ook terug bij ons in het land. Nederland en België stonden in de CIA Factbook van 2008 al in de top 10 van landen met hoogste buitenlandse schulden. De toon die China tav de USA aanslaat omtrent de dollar willen we wel horen, wat ze over ons vertellen wil de pers hier dan weer niet geweten hebben. De gevolgen laten zich niet eens raden.
Wat ik hierboven intikte is dus een volstrekt onwetenschappelijke bewering en bovendien ook nog politiek incorrect. Het bedrijfsleven komt er geen moer meer verder en de gemiddelde burger voelt zich niet aangesproken.
Het wordt heel hoog tijd dat we gaan zeggen waarop het echt staat, zonder achterhoedegevechten.
@ Steven, eens met je bijdrage. Natuurlijk predikt iedereen voor eigen parochie. Dus (1) diversiteit creëren, andere netwerk opzoeken en (2) bewust op zoek gaan naar tegengeluiden zeg ik altijd. Het individueel grabbelen in de collectemand is voorbij de uiterste houdbaarheidsdatum. Nu meer dan ooit zijn we - ik praat nu ff namens een collectief - op zoek naar maatschappelijke verandering (ik in ieder geval wel). Zeggen waar het op staat hoort daar inderdaad bij.
Maar daarnaast is echt authentiek leiderschap EN lef hebben op bestaande instituties af te breken zodat we nieuwe systemen kunnen opbouwen, ook meer dan ooit relevant. Banken maken er een zooitje van, boeren verdienen niets, teveel praten over innovatie en niet doen, teveel gegrabbel in de collectieve ton, hakken in het zand zetten, .... . Zo blijven doorleven kan niet.
We staan aan de vooravond van noodzakelijke maatschappelijke verandering. Goedschiks of kwaadschiks, we zullen (moeten) gaan veranderen. (ook het Romeinse rijk is ooit gevallen, IBM was vroeger de grootste, de macht van USA is aan het afnemen). Dominante partijen zijn er ook niet voor eeuwig. http://www.foodlog.nl/cafe/bericht/grote_en_kleine_druppels1/
Dit is het discussie-onderwerp van de LinkedIn groep "Innovatie 2.0 - Community of Talents". Bijna 3000 ondernemers en op verandering ingestelde personen delen daar hun inzichten. Meld je aan zou ik zeggen :-)
Wouter, die nieuwe media. Kruipt zoveel tijd in en mijn plaats is tussen de mensen ipv tussen de toetsen, maar ik heb me proberen vriend met jou te maken via LinkedIn, dus stuur me dan die groep is door.
Mijn uitval hierboven is een typisch vrijdagavondfenomeen bij mij. Ik zit in andere kringen als jij. Maak zoveel interessante ervaringen mee. Leer zoveel fantastische mensen kennen. Jij wellicht ook.
En dus maak ik me voor het eerst in 44 jaar echt wel zorgen over wat er met ons gaande is.
Mensen kijken me meestal schaapachtig aan, als ik hen dit vertel. Dus zet ik die schuldencijfers hier effe onder. Want wie zijn de arme landen??
Echt spooky. Vooral als je dan op de opiniepagina's van Aziatische kranten leest, wat men daar ginds over denkt.
Rank Country Debt – external - Date of information
1
World $ 51,780,000,000,000 2004 est.
2
United States $ 12,250,000,000,000 30 June 2007
3
United Kingdom $ 10,450,000,000,000 30 June 2007
4
Germany $ 4,489,000,000,000 30 June 2007
5
France $ 4,396,000,000,000 30 June 2007
6
Netherlands $ 2,277,000,000,000 30 June 2007
7
Ireland $ 1,841,000,000,000 30 June 2007
8
Japan $ 1,492,000,000,000 30 June 2007
9
Switzerland $ 1,340,000,000,000 30 June 2007
10
Belgium $ 1,313,000,000,000 30 June 2007