In de weg stond nog altijd May's intern diep verscheurde Tory-partij die nieuwe verkiezingen niet gemakkelijk zal overleven. Onderwijl is het kwaad van die onzekerheid erger geworden dan de kwaal van de binnenkort te verwachten economische en sociale ramp van een, na bijna drie jaar soebatten, nog altijd onopgeloste brexit-regeling.
De coup is niet alleen Buzzfeed-speculatie. Een politicus zegt het openlijk op twitter; de BBC sprak met de nodige andere.
In een normaal land zou de minister-president die na een kleine 1.000 dagen en slechts enkele dagen - met wat uitstel tot 12 april - voor de afgesproken brexit nog steeds geen enkel politiek begaanbare weg heeft gevonden om het besluit te realiseren, allang zijn afgetreden. Dat zei de eerste en wijze voorzitter van de Europese Raad, Herman van Rompuy.
I’m afraid it’s all over for the PM. She’s done her best. But across the country you can see the anger. Everyone feels betrayed. Government’s gridlocked. Trust in democracy collapsing. This cant go on. We need a new PM who can reach out & build some sort of coalition for a PlanB.
— George Freeman MP (@GeorgeFreemanMP) March 23, 2019
Van Rompuy heeft gelijk. Wie als premier na zo lange tijd geen politieke oplossing - het juiste compromis in alle verschil van mening - kan vinden, faalt en moet plaatsmaken voor iemand die het hopelijk wel kan. May houdt vast aan haar oplossing, ook al werkt die overduidelijk niet. De voorzitter van het Lagerhuis moest haar zelfs beleefd doch dringend waarschuwen dat ze haar autistische pad maar beter kon vergeten.
Is het vasteland wel normaal?
Holslag
Het VK wil de kool en de geit sparen, maar can't have its cake and eat it. Het wil niet los van de EU, maar er ook geen onderdeel van zijn omdat het land ging denken dat het door brexit van meerdere walletjes kon eten. Waarom op neoconservatisme, neonationalisme, neoprotectionisme en de VS gerichte politici dat de Britse kiezer konden laten willen, verklaart de Vlaamse politicoloog Jonathan Holslag, auteur van Vrede en Oorlog.
Europa is al een eindje over zijn hoogtepunt heen, betoogt Holslag in menig interview. De afzonderlijke landen werden aanvankelijk groot door protectionisme. Om nog groter te worden liberaliseerden ze hun markten en bracht ze die bijeen. Daarmee wilden ze verder groeien. Nu hen dat niet meer lukt en Azië heel duidelijk in het voordeel is met zijn kostprijzen, schaal en snelheid van nieuwe ontwikkeling, is de bloeitijd van de oude kapitalistische wereld voorbij en die van Europa in het bijzonder. Europese landen willen zich daarom economisch weer beschermen en zoveel mogelijk zelf aan de knoppen zitten.
Welk volk vraagt zich in de het licht van zulke grote bedreigingen nou niet af wat het wil om een zo krachtig mogelijk antwoord te kunnen formuleren met een zo groot mogelijke kritische massa vanuit de culturele familie Europa?Daar komt nog eens bij dat de wereldpolitieke verhoudingen Afrika een uitstoot van mensen naar het noorden laten veroorzaken, die nog maar amper begonnen is.
Europeanen zijn intuïtief terecht bang voor de veranderende context waarin ze leven. Ze trekken zich terug achter hun nationale grenzen in de hoop het tij te keren. Als ze dat echter willen, voegt Holslag aan die gedachte toe, zullen ze een sterke EU-defensiemacht moeten bouwen. Ons leger stelt - behalve het Franse en Britse - immers weinig voor. Toch wordt het weer een factor van betekenis in de wereldorde waarin Europa economisch geen dominante macht meer zal zijn en de VS allang voor zichzelf hebben gekozen. Het vasteland van de EU probeert zichzelf wat meer bij elkaar te houden, maar slaagt daar slechts ten dele in. En dan nog alleen in wat woorden maar niet in daden. Die conclusie laat Holslag het afgelopen jaar steeds vaker en harder horen.
Hij vindt het vasteland van de EU dus wat minder normaal als daarmee 'rationeel handelend' wordt bedoeld.
Van Middelaar
Luuk van Middelaar, destijds lid van Van Rompuy's kabinet (sinds 2015 hoogleraar politieke filosofie in Leiden en opiniemaker), analyseerde in zijn in 2017 verschenen De nieuwe politiek van Europa waar het in de EU aan schort. De EU is dichtgeregeld met formele procedures en trage lagen van besluitvorming.
Die EU maakt nu een front tegen het VK van de politiek incompetente May. Brussel dwingt haar land tot blijven of, in het licht van de heel nadelige economische feiten, heel bewust te kiezen voor gaan. Mocht de verloren zoon daarna spijt hebben, zo is overal tussen de regels door te horen, dan mag hij alsnog terugkeren. Uiteraard met de pet in de hand, dat goes without saying.
Van Middelaars oplossing voor die trage en zompige EU, is een EU die niet bestuurt maar zich weer politiek - in een open gesprek tussen verschillende beelden - de vraag stelt welke samenleving we willen. Europeanen in vele landen blijken niet alleen behoefte te hebben aan meer inhoudelijke invloed maar ook aan minder afstandelijke procedures nu we bovendien als wereldspeler moeten inleveren en bedreigd worden. Daar komt ook nog eens de verarming bovenop die burgers door klimaatverandering moeten accepteren.
Van Middelaar komt met een weg die politici nauwelijks bieden maar waar burgers weliswaar niet bewust, maar wellicht wel onbewust om vragen. Burgers kiezen nu voor antwoorden van politici, uiteraard met machtsaspiraties, op hun gevoelens van onveiligheid. In Italië, Frankrijk, Duitsland, Engeland, Hongarije, Polen en inmiddels ook in Nederland is het nationaal-populisme daarom een politiek feit. Dat stelt de vraag niet, maar geeft een even reactionair als begrijpelijk antwoord.
Ook de EU is niet normaal zegt Van Middelaars boek met zoveel woorden.
Welk volk vraagt zich in de het licht van zulke grote bedreigingen nou niet af wat het wil om een zo krachtig mogelijk antwoord te kunnen formuleren met een zo groot mogelijke kritische massa vanuit de culturele familie - de identiteit, zegt de Amerikaanse politiek filosoof Francis Fukuyama - Europa?
De vraag is waarom we de vraag wel kunnen benoemen, maar ons die niet kunnen of weten te stellen.
Op 4 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Zullen we een poging wagen?
Wat gaat er in de wereld mis en waarom?
Zijn we wel in staat om die machten en krachten te breken?
Gaat het om de mens of om het geld?
Hebben we regeringsleiders met kennis van zaken, of zijn het idealisten met gebrek aan inhoudelijke kennis? Schreeuwers?
Wordt de hele wereld niet gemanipuleerd?
Hoeveel discutabele voorbeelden wil u hebben waar geen duidelijke antwoorden op gegeven kunnen worden?
Goed artikel dat de juiste vragen stelt.
Het product 'angst & controle' verkoopt nu eenmaal beter dan het product 'verandering & vertrouwen'. Misschien moesten we Macron en Merkel wat harder steunen.
Is het werkelijk zo dat de mensen die nu op FvD hebben gestemd doodsbang zijn voor Afrikaanse immigratie? Volgens mij is de hekel aan alles-dat-niet-Hollands-is gericht. Polen, Syriërs, Turken en Roemenen; ze moeten het allemaal ontgelden. Hoewel de angst voor de immigratie vanuit continent Afrika terecht is (in de nabije toekomst), is dat niet doorgedrongen tot het cohort egocentristen dat al een paar decennia dwarrelt van LPF naar PVV en nu naar FvD. Angst voor alles dat onbekend is, maar niet voor geopolitieke feiten.
Wel is er een afkeer van de kosten die het Klimaatakkoord met zich meebrengt. Hoewel er al ruim 50 jaar wordt gewaarschuwd voor de effecten van onze consumptiemaatschappij op het klimaat en de natuur, zijn we in Nederland pas heel recent in actie gekomen. Er was nota bene een rechter voor nodig om die boodschap er politiek door te drukken. Maar we zijn op weg. Veel te laat en dat maakt de prijs nu hoog. Maar verrassend kan het toch eigenlijk voor niemand zijn. Europa is iets langer op weg.
Eens met JP, we zijn weer in een tijd van angst zaaien beland. Hullie en wullie. 'Ons' moet overleven. Dat is ook de basis geweest voor de Brexitbeslissing, hoezeer die nu ook betreurd wordt in het VK.
Het artikel stelt inderdaad de juiste vragen (zie #2), behalve een waar ik bijzonder graag het antwoord op zou weten. Nog afgezien van de wijze woorden van Van Rompuy over dat May in een normaal land allang weg zou zijn: wat beweegt iemand die zoveel, ook persoonlijke, kritiek over zich uitgestort krijgt om niet zélf te zeggen: "mensen, ik ben het zat. Zoek het maar uit, ik ben weg." Misplaatst eergevoel? Het "ik ben onmisbaar"-syndroom? Het premierssalaris? Ik heb werkelijk geen idee. Iemand?