3 min
Wat hebben suikerbieten gemeen met shampoo? Het antwoord is te vinden in Tienen waar suikermelasse, een bijproduct dat gecreëerd wordt van de suikerbietenproductie, gefermenteerd wordt naar citroenzuur. Dit laatste is op zijn beurt essentieel in allerlei voedings- en farmaceutische producten zoals shampoo, yoghurt, frisdrank en vaatwastabletten. België is het enige in heel de wereld waar citroenzuur van een nevenstroom gemaakt wordt. Maar wie dacht dat dit unicum gelijkstaat aan een sterke marktpositie, heeft het mis. De markt wordt ondertussen al tien jaar overspoeld door goedkoper Chinees citroenzuur.
Al sinds de jaren ’50 upcyclet Citribel in Tienen suikermelasse, de grootste zijstroom van suikeraffinaderijen, via fermentatie naar citroenzuur. Om het circulair verhaal helemaal rond te maken, worden ook de restproducten van de fermentatie er verwerkt en gebruikt. Zo worden ze onder meer afgezet als mest en voedingstoffen voor de land- en tuinbouw.
Circulariteit avant la lettre
Citribel is het enige bedrijf in heel de wereld dat citroenzuur maakt uit suikerbieten. Alle andere citroenzuurproducenten halen hun product niet uit een nevenstroom maar uit een voedselbron, zijnde maïs. “In de jaren ’90 waren er in Europa nog een tiental citroenzuurproducenten maar ondertussen zijn we maar met twee meer: wij en een producent in Oostenrijk”, zegt Brandaan Mombaers, bestuurder van Citribel. Naast de twee Europese producenten wordt er ook vanouds in Amerika citroenzuur geproduceerd. En sinds tien jaar zijn er nieuwe kapers op de kust.
“De laatste jaren worden we in Europa geconfronteerd met een dalende vraag naar citroenzuur en dat is niet omdat het niet meer gebruikt wordt in voeding en farmaproducten”, duidt Mombaers. “Chinese citroenzuurproducenten dumpen al enige tijd hun producten op onze markt. Het Chinese citroenzuur is substantieel veel goedkoper omdat ze enerzijds veel lagere loonkosten en grondstofprijzen hebben en anderzijds à volonté subsidies krijgen van de Chinese staat omdat citroenzuur er een strategische sector is.”
Op deze manier hebben de kapers op de kust in een stroomversnelling voet aan de grond kunnen krijgen op de Europese markt. Durf, de nieuwe lokale Tiense partij van VUB-professor en Chinaspecialist Jonathan Holslag, kaartte onlangs de Chinese marktovername van citroenzuur aan in een rapport. Daaruit blijkt dat China de voorbije tien jaar de productie van citroenzuur spectaculair heeft opgedreven waarbij het ondertussen 70 procent van de wereldwijde productiecapaciteit vertegenwoordigt. “De theoretische Chinese capaciteit is zelfs groter dan de volledige wereldvraag”, zegt Mombaers. “Als ze willen, kunnen ze de hele wereld bevoorraden. Maar de Verenigde Staten schermen alvast hun markt heel erg af met hoge invoerheffingen van 155 procent.”
Ook Europa legde een antidumpingmaatregel op, een invoerheffing van gemiddeld 33 procent. Een maatregel met een beperkte invloed, gezien de prijs van Chinees citroenzuur substantieel ruim 50 procent goedkoper is, volgens het Durf-rapport. De invoer van Chinees citroenzuur blijft hierdoor een constante op onze markt waardoor de twee laatste Europese producenten het moeilijk beginnen krijgen. “Het Chinees aanbod is zelfs zodanig hoog dat Chinese producenten elkaar op onze Europese markt bekampen”, aldus Mombaers.
“Net zoals zoveel sectoren werd in de coronaperiode duidelijk hoe belangrijk de Europese zelfvoorziening is”, laat Mombaers weten. “Citroenzuur is een mild organisch zuur en daardoor multi-inzetbaar. Het zuur is heel moeilijk te vervangen, alternatieven zijn vaak duur en hebben niet hetzelfde pakket aan eigenschappen als citroenzuur. Tijdens de COVID19-periode viel de productie in China stil en was er plots schaarste. Dat zijn de gevolgen als één land bijna de volledige markt overneemt. In die periode zagen we plots veel oude klanten terug op onze deur kloppen.”
Investeringen uitgesteld
“Terwijl concurrentie in een vrije markt kan leiden tot meer efficiëntie en innovatie, zet de Chinese concurrentie een rem op de innovatie in Europa”, staat te lezen in het rapport van Durf. Hierbij wordt verwezen naar de investering van Citribel die de fabriek moet verduurzamen. Een investering van 60 miljoen euro die nu on-hold staat. “Vooraleer we effectief de spade in de grond steken en de investering laten doorgaan, moeten de marktomstandigheden beter meezitten”, zegt Mombaers. Daarbij verwijst hij onder meer naar de hoge rente rentelasten en de Chinese concurrentie.
“De investering is bedoeld om de fermentatiekamers te moderniseren, zodat we een nog lagere ecologische voetafdruk bekomen”, stelt Mombaers die Citribel als voorbeeld van het Europees beleid aangeeft. “We worden onder druk gezet door de Europese Unie om versneld te vergroenen terwijl we eigenlijk al eersteklas efficiënt en duurzaam zijn in vergelijking met veel andere landen, waardoor we weggeconcurreerd worden door producenten met prijzen waar we onmogelijk onder kunnen gaan.”
Mombaers benadrukt dat uitstel geen afstel is. “We maken ons klaar om de investering door te laten gaan als de marktomstandigheden beter meezitten. We hopen dat de overheden ondertussen wakkerschieten en de citroenzuurproductie net al China ook beginnen zien als een strategisch belangrijke sector.”
Dit artikel maakt deel uit van de contentsamenwerking tussen Foodlog en VILT.
Dit artikel afdrukken
Circulariteit avant la lettre
Citribel is het enige bedrijf in heel de wereld dat citroenzuur maakt uit suikerbieten. Alle andere citroenzuurproducenten halen hun product niet uit een nevenstroom maar uit een voedselbron, zijnde maïs. “In de jaren ’90 waren er in Europa nog een tiental citroenzuurproducenten maar ondertussen zijn we maar met twee meer: wij en een producent in Oostenrijk”, zegt Brandaan Mombaers, bestuurder van Citribel. Naast de twee Europese producenten wordt er ook vanouds in Amerika citroenzuur geproduceerd. En sinds tien jaar zijn er nieuwe kapers op de kust.
De theoretische Chinese capaciteit is zelfs groter dan de volledige wereldvraagKapers
“De laatste jaren worden we in Europa geconfronteerd met een dalende vraag naar citroenzuur en dat is niet omdat het niet meer gebruikt wordt in voeding en farmaproducten”, duidt Mombaers. “Chinese citroenzuurproducenten dumpen al enige tijd hun producten op onze markt. Het Chinese citroenzuur is substantieel veel goedkoper omdat ze enerzijds veel lagere loonkosten en grondstofprijzen hebben en anderzijds à volonté subsidies krijgen van de Chinese staat omdat citroenzuur er een strategische sector is.”
Op deze manier hebben de kapers op de kust in een stroomversnelling voet aan de grond kunnen krijgen op de Europese markt. Durf, de nieuwe lokale Tiense partij van VUB-professor en Chinaspecialist Jonathan Holslag, kaartte onlangs de Chinese marktovername van citroenzuur aan in een rapport. Daaruit blijkt dat China de voorbije tien jaar de productie van citroenzuur spectaculair heeft opgedreven waarbij het ondertussen 70 procent van de wereldwijde productiecapaciteit vertegenwoordigt. “De theoretische Chinese capaciteit is zelfs groter dan de volledige wereldvraag”, zegt Mombaers. “Als ze willen, kunnen ze de hele wereld bevoorraden. Maar de Verenigde Staten schermen alvast hun markt heel erg af met hoge invoerheffingen van 155 procent.”
Ook Europa legde een antidumpingmaatregel op, een invoerheffing van gemiddeld 33 procent. Een maatregel met een beperkte invloed, gezien de prijs van Chinees citroenzuur substantieel ruim 50 procent goedkoper is, volgens het Durf-rapport. De invoer van Chinees citroenzuur blijft hierdoor een constante op onze markt waardoor de twee laatste Europese producenten het moeilijk beginnen krijgen. “Het Chinees aanbod is zelfs zodanig hoog dat Chinese producenten elkaar op onze Europese markt bekampen”, aldus Mombaers.
We worden onder druk gezet door de Europese Unie om versneld te vergroenen terwijl we eigenlijk al eersteklas efficiënt en duurzaam zijn in vergelijking met veel andere landen, waardoor we weggeconcurreerd worden door producenten met prijzen waar we onmogelijk onder kunnen gaan(Citroen)zure gevolgen
“Net zoals zoveel sectoren werd in de coronaperiode duidelijk hoe belangrijk de Europese zelfvoorziening is”, laat Mombaers weten. “Citroenzuur is een mild organisch zuur en daardoor multi-inzetbaar. Het zuur is heel moeilijk te vervangen, alternatieven zijn vaak duur en hebben niet hetzelfde pakket aan eigenschappen als citroenzuur. Tijdens de COVID19-periode viel de productie in China stil en was er plots schaarste. Dat zijn de gevolgen als één land bijna de volledige markt overneemt. In die periode zagen we plots veel oude klanten terug op onze deur kloppen.”
Investeringen uitgesteld
“Terwijl concurrentie in een vrije markt kan leiden tot meer efficiëntie en innovatie, zet de Chinese concurrentie een rem op de innovatie in Europa”, staat te lezen in het rapport van Durf. Hierbij wordt verwezen naar de investering van Citribel die de fabriek moet verduurzamen. Een investering van 60 miljoen euro die nu on-hold staat. “Vooraleer we effectief de spade in de grond steken en de investering laten doorgaan, moeten de marktomstandigheden beter meezitten”, zegt Mombaers. Daarbij verwijst hij onder meer naar de hoge rente rentelasten en de Chinese concurrentie.
“De investering is bedoeld om de fermentatiekamers te moderniseren, zodat we een nog lagere ecologische voetafdruk bekomen”, stelt Mombaers die Citribel als voorbeeld van het Europees beleid aangeeft. “We worden onder druk gezet door de Europese Unie om versneld te vergroenen terwijl we eigenlijk al eersteklas efficiënt en duurzaam zijn in vergelijking met veel andere landen, waardoor we weggeconcurreerd worden door producenten met prijzen waar we onmogelijk onder kunnen gaan.”
Mombaers benadrukt dat uitstel geen afstel is. “We maken ons klaar om de investering door te laten gaan als de marktomstandigheden beter meezitten. We hopen dat de overheden ondertussen wakkerschieten en de citroenzuurproductie net al China ook beginnen zien als een strategisch belangrijke sector.”
Dit artikel maakt deel uit van de contentsamenwerking tussen Foodlog en VILT.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Ik bedoel dat Europa een eigen zelfstandig China-beleid moet ontwikkelelen en dat niet samen met de USA moet doen. Om op lange termijn welvaart na te streven is het beter om met elkaar te handelen, te sporten en elkaar te bezoeken. Na de afgelopen 25 jaar is het wel duidelijk op welke gebieden je wel kunt samenwerken en ook op welke gebieden niet.
Enorm Piet. Als ik om mijn heen kijk wat ik allemaal in huis heb staan komt er niet veel meer uit Europa. Zit er in je opmerking over wenselijk een moreel, economisch of ander aspect? Het antwoord op die vraag is weer van invloed op wat voor zelfstandig China beleid je dan voorstaat.
Hoe afhankelijk is Europa van China ? En in welke mate is dat wenselijk ? Ik ben van mening dat Europa een zelfstandig China - beleid moet voeren.
Wat mij betreft is suiker (ontdaan van de meeste nutriënten) een restproduct van de melasse, en niet andersom.