Wat dat betreft: ga toch weg met die zeperige, steriele, sex-en-seizoensloze & depressiebevorderende broccoli die de Voedingscentrum-mevrouw meebracht naar Pauw en Witteman, vorige week maandagavond. (Zou ze trouwens weten te zeggen in welk verweggistan die in april wordt geoogst? En is dat dan op aardeloze-dus-futloze waterteelt?) Bravo voor de oprecht in winteraarde gegroeide pretentieloze prei, die Hiske Versprille meetroonde. Bestaat er een sprankelender groente-voorafje dan prei-vinaigrette? Nou eh… ex aequo dan, met een salade van aardse en lekker gronderig smakende biet. In die zo-min-mogelijk bewerkte gronderigheid, de smaak van aarde, zit denk ik wel een sleutel voor de oeverloze weten-we-nog-van-ons-gezond?-discussie. Is er, want deze duit in het zakje keerde ik deze week naar aanleiding van Pauw & Witteman om-en-om, niet een duidelijk verband tussen aarde, gezonde mest, gezonde darmflora, gezonde poep en dus immuunsysteem? Daar hadden Midas Dekkers en Maarten 't Hart me best graag méér over mogen vertellen - zei 't Hart trouwens niet ietwat besmuikt in 'Maartens moestuin' iets over de poep die zijn rode kolen nodig hadden? Hoe taboe is dat, hoor je niet rechtuit-hardop te zeggen dat een moestuin dierlijke (of menselijke) mest nodig heeft?
Aarde-mest-darmflora
Het verband aarde-mest-darmflora is mijn stokpaard sinds ik zelf varkens hou, en ik me alle weken verheug in hun pret - ze doen inderdaad niets en niets liever - om hun landje om te spitten met hun verbluffend beresterke stopcontact. Van horen-zeggen door dierenarts-varkenshouder Bert Waterval (www.panhof.nl), (Bert komt me vrijwel elke week anders-waardeloze varkenskoppen brengen waarvan ik mijn zéér kostbare varkensdelicatesse - preskop - maak, 5,50 per 100 gram) waren mijn compagnon en ik al veel eerder overtuigd dat aarde binnenkrijgen ze helemaal vanzelf voorziet van allerlei essentieels aan ijzer en mineralen, en bovendien geweldig goed werkt op hun darmflora, hun dikke drollen wijzen uit hoe gezond ze zijn.
Welvaartsziekten
Een gesprek met Huub Savelkoul, immunoloog te Wageningen, jaren geleden, is eveneens lang in mijn achterhoofd blijven zitten. Savelkoul schetste hoe bij plattelandskinderen uit het Oostblok, van vóór de Wende, welvaartsziekten zoals de met elkaar verwante immuunziekten (als ik 't goed heb begrepen zijn bijvoorbeeld én voedselintoleranties, én astma, én diabetes, én obesitas direct aan elkaar verwant) uiterst zeldzaam waren. Ik meen ook dat hij zei dat de voedingswetenschap (zo die al bestaat) aan dat complex nog weinig aandacht had besteed - of misschien zei hij: het hard had weggelachen? Savelkoul was toen óók al met poep bezig: hij mat bij koeien hoe gezond hun stront was - of beter: hij mat de stront van duidelijk (volgens de eigenaars) de blakend gezondste koeien - en net als bij ons of mijn varkens is diarree geen teken van 'gezond'. (Snelheid in een infectie overwinnen is dat wel.)
Ik was het zéér eens met Maarten 't Harts uitleg dat de 'gezondheid' van één geïsoleerd voedingsmiddel niet te onderzoeken valt. Een van de beste dogma's lijkt me Michael Pollans 'Schudt de hand die u voedt' (die nog beroemdere over zijn overgrootmoeder is ook niet gek bedacht, uiteraard).
Persoonlijke heilleer
En daarnaast hou ik me vast aan een fijne privé-heilleer: die van dagelijkse fikse inname van de rauwmelkse karnemelk die de botergodinnen Nell en Trees van Leeuwen, me uit Zoeterwoude bezorgen. Die bovenaardse karnemelk is in hun geval niet alleen rauwmelks, maar ook échte botermelk, geen zure ondermelk, het is het residu van hun écht-écht gekarnde boerenboter, niet vies 'aangezuurd' maar mooi van volle, niet in een koeltank verklotste melk die een nacht gerijpt en opgeroomd is tot de smaak en geur van crème fraîche in plaats van die van zuur stinkend kuilgras).
Rauwmelks is illegaal
En die hemelse verrukking, lieve mensen, mag van de Gezondheidsraad niet in Nederland worden verkocht - niet door 'derden', wil dat zeggen - er is in EG-reglement 299(2)-14.3.2000 een uitdrukkelijke uitzondering voor Nederland op gemaakt. Want huh, want griezelig. Échte ongesteriliseerde poepbacteriën, die vermoedelijk anders dan Yakult écht iets voor je immuunsysteem zouden kunnen betekenen, zijn hier illegaal - een bewijs dat de NL gediplomeerde gezondheidsexperts, althans die in die Raad zitten, niet goed bij hun hoofd zijn; kipvlees 'hygiënisch' met chloor behandelen mag weer wel van ze. Daar maakte ik me deze week maar weer eens gezellig kwaad over - een zeldzaam vrije konings-zaterdag was er heel welkom voor. Er zullen meer clandestiene wederverkopers zijn, maar geïnteresseerden kunnen voor rauwmelkse, niet-bacterievrije karnemelk in elk geval terecht in mijn winkel (vrijdags en zaterdags geopend), Hoendiepstraat 2, Amsterdam.
Fotocredits: 'Buttermilk under the force of gravity', uitsnede, David Quigley
Op 30 december krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Wat een fantatisch stuk proza!! roerendc mee eens
Pieter,
de eerste en laatse echte versapmakers.
Createur Vers Vloeibaar Fruit
geweldig verhaal en geweldig dat er nu echte botermelk te koop is! Alleen, die fantastische botermelk heeft het toch helemaal niet nodig om lelijk te doen over gewoon-goede zuivel? (vies 'aangezuurd', in een koeltank verklotst, met de geur van zuur stinkend kuilgras).
Zo zou beter de vijand van goed worden.
Over die essentie met je eens Dick, maar er gaan al zoveel "onwaarheden" rond die voor waar worden aangenomen, vandaar de opmerking.
Ik vrees dat je daar gelijk in hebt, Harold. Maar laten we dat Diny niet euvel duiden. Ze bepleit een oude manier van doen die ze zo dom nog niet vond. En misschien zit daar endocrien nog wel wat in ook.
"kipvlees 'hygiënisch' met chloor behandelen mag weer wel van ze", volgens mij mag dat in NL (EU) ook niet, wel in de USA.