“Ik heb een stukje boomgaard. Kom maar testen!” Dat riep Albert Schulp, van Schulp Vruchtensappen en 5e generatie fruitteler, 2 jaar geleden op de Proeftuin in Randwijk.

Schulp is sinds 1861 een familiebedrijf in Breukelen. “Tot 1995 hadden we 9 hectare aan appels en peren. Omdat daar nauwelijks droog brood aan te verdienen valt, hebben we het areaal verkleind en een kleine sapmakerij overgenomen. Zo zijn we, naast fruitteler ook sapmaker(s) geworden,” vertelt Schulp.

Toch gloort er nu een heus experiment in de boomgaard van Schulp, in samenwerking met Agrifirm, de grootste boereninkooporganisatie van Nederland. Naast veevoer, levert Agrifirm onder meer gewasbeschermingsmiddelen en advies.

Mycorrizha
Schulp kwam bij de proeftuin in contact met het groene-gewasbeschermingsmiddelenbedrijf Micosat Netherlands. Het bedrijf produceert een reeks middelen onder die merknaam. De actieve stof daarin ontleent zijn naam aan Mycorrizha – een samenlevingsvorm van schimmels en planten die via de wortels een symbiotische relatie aangaan met de planten en bomen om elkaars bestaan in hun wederzijds voordeel te versterken. Schimmels halen onder meer mineralen uit de bodem die ze aan een boom doorgeven.
Schulp heeft een kleine perenboomgaard van 1 ha waarvan hij niet hoeft te leven; een ideale plek om te experimenteren dus
In ruil daarvoor krijgen ze energie van de boom in de vorm van suikers. “Een kameraad van mij,” vertelt Schulp, “gebruikte het middel Micosat al voor TFI International, een boomverzorgingsbedrijf. Dat helpt om de wortels te versterken op minder ideale groeiplaatsen zoals bomen langs de grachten die het moeilijk hebben.” De Mycorrizha zou niet alleen de bomen ondergronds beschermen, maar ook bovengronds bescherming bieden tegen verschillende schimmelziektes. Dat klonk Schulp als muziek in de oren. Schimmels boven de grond zijn immers grote boosdoeners in de fruitteelt. “Schimmels als meeldauw, schurft en bewaarrot geven dikwijls problemen.”

“Ik gooide een balletje op bij onze leverancier Agrifirm om zo een soort fruitteelt 2.0 te helpen ontwikkelen.” Schulp heeft een kleine perenboomgaard van 1 ha waar hij niet van hoeft te leven; een ideale plek om te experimenteren dus.

De proef
De bomen in de proefgaard zullen wekelijks worden behandeld. De boomgaard is in drieën verdeeld. Een deel blijft onbehandeld. Een tweede deel wordt gangbaar chemisch behandeld. Het derde deel wordt behandeld met Micosat. Het chemische middel wordt steeds als laatste ingezet om te voorkomen dat het overwaait naar de andere twee delen en op die manier de resultaten beïnvloedt. Bovendien is het tussenliggende onbehandelde gedeelte groter gemaakt dan de andere twee om zo het effect van ‘vervuiling’ tot een minimum te beperken.

Schulp hoopt gek genoeg dat het onbehandelde perceel een besmetting zal krijgen, zodat het effect daarvan vergeleken kan worden met wat er gebeurt in de twee andere gedeelten. “Helaas, voor deze test, is de boomgaard goed beschermd en hebben we al jaren geen last van schimmelinfecties”, licht Schulp toe. Er wordt wekelijks gespoten tot en met de zetting van de peren – de periode waarin de bestoven bloesem zich ontwikkelt tot een vruchtje. Na deze periode is wekelijks spuiten niet meer nodig. Wel is het van belang het fruit vlak voor de oogst nog eens te behandelen om te voorkomen dat schimmels het in de opslag alsnog aantasten door zogenoemde bewaarrot.

Groene(re) Fruitteelt
Begonnen in 1861 als gangbare fruitteler, produceert de familie Schulp nu zowel biologisch als gangbaar sap. Schulp draagt graag zijn steentje bij om meer groene middelen op de markt te brengen. Waarom?

“Er is al veel veranderd in de fruitteelt in de afgelopen 50 jaar. Het was heel normaal om een paar dagen misselijk te zijn na het spuiten. Dan kwam je terug uit de boomgaard en zag je bijvoorbeeld geel. ‘Californische Pap’ heette zo’n middel van tientallen jaren terug bijvoorbeeld.”

Ook het controversiële chemische middel DDT, waarover Rachel Carson het beroemde boek Silent Spring schreef, had vroeger een hele andere reputatie in de fruitteelt. “Het was een wondermiddel. Een uitkomst voor fruittelers, want ze waren in een klap overal vanaf. Toentertijd hadden we niet in de gaten wat voor gif het eigenlijk was.” Het middel is nog steeds in het milieu terug te vinden hoewel het in Nederland al sinds 1973 verboden is.

“Mijn vader geloofde niet zo in biologisch fruit voor onze sappen. We hadden ook geen EKO keurmerk voor de teelt. Als fruitverwerker waren we er wel snel bij om ons te laten certificeren." Albert Schulp ontdekte verschillen tussen gangbaar en biologisch fruit. “Biologisch fruit is over het algemeen net iets kleiner. Ik merkte dat er net iets meer smaak aan zat en dat die terugkomt in het uiteindelijke sap. Een biologische appel heeft bovendien ook een vastere structuur dan de gangbare. Die vastere appels zijn makkelijker te verwerken bij het maken van sap.”

Het stoort me nogal dat we ons bewust zijn van de voordelen van biologische teelt, maar dat we niet in staat zijn om de wet- en regelgeving te realiseren om de boel vooruit te helpen.
Toelating groene middelen
“Biologische fruittelers klaagden 20 jaar geleden al dat er onvoldoende groene en natuurlijke middelen op de markt zijn om verantwoord biologische appels te kunnen telen”, vertelt Schulp. De chemische middelen, die toen nog ruimschoots op de markt waren, worden momenteel streng gereguleerd of helemaal verboden. De introductie van nieuwe, groene middelen houdt daar geen tred mee door de strenge wet- en regelgeving rondom de toelatingsprocedures. Schulp heeft daarom samen met de Nederlandse Fruittelers Organisatie (NFO) en Prisma (een club van Nederlandse biologische fruittelers), het voormalig Tweede Kamerlid Elbert Dijkgraaf (SGP) bereid gevonden om een motie in te dienen die de ontwikkeling van een adequaat aanbod van groene middelen moest bevorderen. “Die motie,” zegt Schulp gefrustreerd “is kamerbreed aangenomen. Maar het is nu 3 jaar geleden en er is helaas niet veel veranderd. Op punten is het zelfs nog verder verslechterd.”

“Het stoort me nogal,” zegt Schulp, “dat we ons bewust zijn van de voordelen van biologische teelt, maar dat we niet in staat zijn om de wet- en regelgeving te realiseren om de boel vooruit te helpen. Bovendien zou het de gangbare fruitteelt ontlasten als meer telers overschakelen naar met name biologische teelt van appels. Het mooie is dat zo’n verandering alleen maar winnaars oplevert; ons milieu, de gangbare en biologische fruitteeltsector, het landschap en noem maar op!”

Naar aanleiding van de vondst van gewasbeschermingsmiddelen in onder meer het huisstof van woonhuizen die naast boerenpercelen staan, werd deze week via het TV-programma Zembla bekend dat minister Carola Schouten de markt het liefst helemaal ziet overstappen op weerbaardere gewassen en groene gewasbescherming. Om die toekomstvisie te realiseren staan, volgens Schulp, wetten en regelgeving in de weg die daarom hoognodig versoepeld of aangepast moeten worden.



Op maandag 15 april 2019 organiseert Foodlog de tweede editie van het congres Landbouw zonder Chemie – Hoe dan? In Ommeren. Schulp Vruchtensappen is partner van dit congres waarin toelating en experimenteerruimte rondom groene gewasbeschermingsmiddelen een essentiële rol spelen. Bekijk hier het programma. Agrariërs en tuinders profiteren van €100,- korting op dit congres.
Dit artikel afdrukken