Bekende lijn
Kort samengevat komen de eerste gedachten neer op een aanscherping van de reeds bekende Brusselse lijn. Het boereninkomen moet minder gesubsidieerd worden. De boer moet minder in staat worden gesteld om zijn hang naar overproductie te volgen. Van Dam stelt dat de crisis in de varkenshouderij en de melkveehouderij de schuld is van boeren die teveel zijn gaan produceren door niet op de vraag te letten. Daarmee hebben ze hun eigen markt verziekt. GLB gelden mogen niet aan dergelijk doelen worden besteed. Van Dam wil de bestedingen van GLB-subsidies verder ombuigen naar het realiseren van maatschappelijke doelstellingen op het gebied van gezondheid, klimaat en dierenwelzijn.
Het ministerie formuleert daartoe enkele discussiepunten die deze reeds jaren geleden door Brussel ingezette lijn verder voortzetten. De NRC doet in een interview met staatssecretaris Van Dam of hij revolutie preekt. Wie iets meer van de achtergronden weet, ziet dat Van Dam net als zijn ambtsvoorganger Dijksma geen moeite meer doet om het Europese beleid voor Nederlandse boeren te verbloemen. Hij zegt dan ook dat hij er niet is voor boeren, maar voor de gehele samenleving.
Kalverhouderij
In praktische zin laat Van Dam in de NRC zien tot welke overgangen het nieuwe beleid gaat leiden. Het houden van stierkalveren - het restproduct van de zuivelindustrie - dient wat hem betreft geen maatschappelijke functie. Tot op heden kregen kalverhouders een interessante steun vanuit de EU die de Nederlandse kalfsvleesindustrie, de grootste ter wereld, in staat stelde tegen een goede kostprijs stiertjes tot vlees af te mesten zodat ze niet direct na geboorte hoeven te worden gedood zoals mannelijke legkuikens.
Verwacht: protest dierwelzijnsorganisaties
Zonder het hardop te zeggen stelt Van Dam voor de kosten daarvan te laten dragen door de grote Europese zuivelaars als Danone, FrieslandCampina, Savencia en Lactalis. Dat zal hen op achterstand zetten op de toch al goedkopere melkproductie in Nieuw-Zeeland en de VS. Die landen kunnen de wereld niet van melk voorzien, maar de wereldmarkt bepaalt via de poedermarkt wel wat de overproductie waard is en zet daarmee druk op alle geproduceerd liters. Derhalve is een overgangsperiode van het door Van Dam voorgestelde marktbeleid te verwachten, waarin Wakker Dier en de Dierenbescherming ernstig zullen protesteren tegen de dierenwelzijnsgevolgen van zijn beleid. Er zullen immers de nodige kalveren als baby direct door de boer moeten worden gedood omdat ze economisch nutteloos zijn geworden door het mogelijk nieuwe GLB.
Op 11 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
een goede analyse is inderdaad zeldzaam, niet omdat analyseren zo moeilijk is, maar omdat de realiteit volgens mij ontzettend pijnlijk is. Ik probeer voor mezelf het grotere plaatje te maken en ik wordt er niet blij van:
1. de overheid kan en wil steeds minder ingrijpen in de economie. Dat willen we ook graag: een kleine (goedkope) overheid, die zich niet zoveel bemoeit met wat wij als burgers en bedrijven doen. Als voorbeeld: De landbouw lobbyt al jaren voor minder regels, zie ook hier weer het pleidooi voor een Europees level playing field. Kortom: we hebben de overheid de handen op de rug gebonden, dus verwacht dan ook niet dat hij nog iets voor je kan betekenen. Dit wordt voorlopig niet anders: de nadelen van neo-liberalisering worden best wel zichtbaar, maar zodra men daar iets tegen zou willen doen, zal men het middel erger vinden dan de kwaal.
2. de overheid grijpt alleen nog in als de samenleving er last van heeft. En in onze democratie is de landbouw een volstrekte minderheid geworden, dus daar wordt nauwelijks of geen rekening mee gehouden. Of Van Dam het nu wel of niet gezegd of bedoeld heeft, hij zit er inderdaad niet voor de boeren, maar voor iedereen. Hij komt dus inderdaad in beweging op thema's die veel kiezers aanspreken (kijk zijn lijstje maar na) en waarom zou hij die kiezersbelangen opofferen voor het belang van een kleine minderheid?
3. de landbouw wordt gezien als economische sector, sterk exportgericht en technologisch modern, maar net zo toevallig in Nederland gevestigd als een chemiereus in Rotterdam. Je hebt er weinig aan en je hebt er weinig mee en waarom zou je ze vertrouwen?
4. de landbouw kan bovengenoemde punten maar niet accepteren als de (inmiddels niet meer zo) nieuwe realiteit. Daardoor verspillen ze tijd en energie in de lobby richting EZ en EU en vergeten te werken aan hun eigen toekomst.
Zie ik het niet goed, ben ik te somber? Ik hoop het, dus zeg het maar.
Leiders in NL!! hebben het wel moeilijk natuurlijk, want mikten steeds op het liberale Angelsaksische marktmodel (en dat heeft ze al eeuwen geen windeieren gelegd, te beginnen met de graanhandel uit de Oostzee), maar zitten nu in een klein dichtbevolkt landje met veel teveel verwende stedelingen. Bieleman schreef in zijn prachtboek over 5 eeuwen landbouw dat de boeren vaak uitstekend wisten welke vaandels ze moesten wisselen om nog toontje mee te kunnen blijven zingen (de lucratieve meekrapteelt direct verlaten als er een chemische kleurstof op de markt kwam, of gras scheuren als de zuivelprijzen omlaag gingen). Maar nu? Van Dam lijkt op een ander paard te willen wedden, maar och, het grote schip van staat is nog lang niet zo ver! Veerman al wel, maar die gaat lekker van zijn pensioen genieten, roerganger af, heeft hij ook verdiend trouwens! Ik doe het al jaren (dat genieten dan).
Bingo! Elk volk krijgt de leiders die het verdient.
(En dus roeien we met de riemen die we hebben. Maar we roeien nog. Kan erger.)
Zo goed, Dirk? Gaat het zo goed dan?
Maar ik begrijp je wel: je zegt eigenlijk dat de kwaliteit van de bestuurlijke omgeving bepaald niet best of stabiel is.
Dick: misschien zijn de nederlandse boeren wel zo goed OMDAT ze naar hun eigen dingetje kijken en daar hun uiterste best voor doen. Als je naar het algemene plaatje gaat kijken (wat ook moet gebeuren, maar door anderen, produktschappen of hun opvolgers bijv., of de stas) blijf je nergens en verlies je nog meer.