Nutricia deed met het Juliana Kinderziekenhuis/HagaZiekenhuis in Den Haag, het Emma Kinderziekenhuis in Amsterdam en het VU Medisch Centrum in Amsterdam, onderzoek. Daarin moest worden vastgesteld of het langer geven van peutermelk met extra ijzer en vitamine D in Nederland, Duitsland en Engeland kinderen helpt de gesignaleerde tekorten te voorkomen. De resultaten verschenen recent in het gerespecteerde vakblad AJCN.
Jonge kinderen die over een periode van 20 weken dagelijks verrijkte peutermelk drinken, houden hun ijzerwaarden op peil en krijgen verbeterde Vitamine D-waarden. De kinderen hadden, volgens het onderzoek, 58 procent minder kans op een tekort aan ijzer en 78 procent minder kans op een tekort aan Vitamine D. Drinken dus dat spul?
Brus is een praktisch man, die nu klem zit omdat zijn critici te laf waren om te zeggen hoe een wetenschapper aan zijn centen moet komen om het onderzoek te doen dat hij belangrijk vindtGroenten eten
Een schijnoplossing, reageerde het Voedingscentrum onmiddellijk en scherp. Je moet ouders er op wijzen dat ze hun kinderen gezond moeten leren eten, dan los je dit probleem beter op, zei woordvoerder en voedingsdeskundige Astrid Postma-Smeets. Ook de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde (NVK) wijst erop dat kinderen gezond moeten eten, met meer groenten voor het ijzer dat het kind nodig heeft. Daarmee lag het onderzoek dodelijk gewond op zijn rug.
Zinnetje
In de Volkskrant laat journalist Ronald Veldhuizen duidelijk uitkomen dat hoofdonderzoeker en kinderarts Frank Brus van het Juliana Kinderziekenhuis pal achter de conclusies van zijn onderzoek voor Nutricia blijft staan. Voedselverrijking helpt écht tegen ijzertekorten en een gebrek aan vitamine D. Hield hij maar vol wat niemand meer geloofde? Nee, hij zei dit: "of er een peutermelkadvies moet komen, laat ik in het midden."
Wat betekent dat zinnetje?
Nutricia financierde een wetenschapper die ijzer- en vitamine D-tekorten serieus neemt. Het bedrijf verknoopte die zaak met zijn kindermelk. Samen brachten de wetenschapper en het bedrijf hun onderzoeksresultaten via het Algemeen Dagblad naar het publiek. Alles wat de wetenschapper echter beweert, is dat kinderen suppletie van ijzer en vitamine D nodig hebben. Of dat met een pilletje, poedertje, via spinazie of gemixed in de kindermelk moet, zal hem worst wezen. Dat mag Brus alleen niet zo vertellen. Hij is immers afhankelijk van de financiering van bedrijven om zijn werk te kunnen doen.
Gehaspel
Dat had het Voedingscentrum best mogen opmerken. Want uiteraard heeft Brus gelijk dat kinderen suppletie nodig hebben als duidelijke tekorten zijn vastgesteld. Kinderen gaan niet meer groenten eten omdat het Voedingscentrum of kinderartsen zeggen dat het moet. Brus is een praktisch man, die nu klem zit omdat zijn critici te laf waren om te zeggen hoe een wetenschapper aan zijn centen moet komen om het onderzoek te doen dat hij belangrijk vindt.
Recent vroeg de KNAW zich af waarom de samenleving de wetenschap is gaan wantrouwen. Door dit soort gehaspel dus.
Op 5 januari krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Voeding verrijken lijkt me an sich geen probleem. En Brus heeft wel gelijk dat kinderen in de VS veel minder vaak ijzertekort hebben. Iets van vijf keer minder vaak.
Het grote probleem lijkt me dat deze onderzoekers niet de meest effectieve weg hebben gekozen om hun pleidooi voor verrijking goed te communiceren en te onderbouwen. Ze lieten zich verleiden tot onverifieerbare uitspraken (kinderen die geen peutermelk krijgen zouden risico op hersenschade lopen, ammehoela) en komen met één studie met een ietwat rare opzet, ook nog gefinancierd door Nutricia. Dat is vragen om controverse.
Kinderen hebben dagelijks 8 milligram ijzer nodig, staat op de site van het voedingscentrum te lezen. Afhankelijk van of het heemijzer of non-heem is, wordt de opname geschat op max 25 en 10 procent.
Broccoli en speciebonen zijn volgens het VC goede plantaardige bronnen van (in dit geval non-heem) ijzer. De voedingsmiddelentabel geeft ze in gekookte vorm 1 en 0,9 mg per ons. Iedereen mag het zelf uitrekenen maar het betekent op z'n minst stevig doorknagen. Zelfs voor heel willige kindjes. Waarom trouwens spinazie niet genoemd? Daar zit tenminste nog 2,4 mg in.
Promotie van groenten ben ik helemaal voor. Maar als het om ijzer gaat moet je bij rood vlees vlees zijn. Toch, kinderartsen? "Ook de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde (NVK) wijst erop dat kinderen gezond moeten eten, met meer groenten voor het ijzer dat het kind nodig heeft."
Hoewel... biefstuk per ons 2,8 mg waarvan 1,8 heemijzer
Toch maar een supplementje er bij?
Dennis, ik ben vanavond - na die radiouitzending - wat somber. Ik kan op dit moment dan ook slechts antwoorden: tegen zulke al te menselijke onhebbelijkheden is nog geen pil ontwikkeld.
Helder Dick. Zoals je bovendien al schreef kijken het VC en behandelaars vanuit twee verschillende oogpunten, waarbij behandelaars logischerwijs aangrijpen wat er voor handen is. Roeien met de riemen die ze hebben, zoals Theo terecht noemt.
Maar idd, doordat het VC zo ad hoc op bepaalde zaken reageert, valt het grote plaatje weg en lijkt het alsof in dit geval de arts-onderzoeker Brus als individu iets heel merkwaardigs doet. Maar zijn roep is het kind van een pervers systeem. Pervers omdat onderzoeksgelden alleen nog door commerciële partijen worden opgehoest, en pervers omdat het iets poogt te bestrijden dat het resultaat is van een leefstijl die mede ontstaan is door een reductionistische benadering van wat voor het volk gezond werd geacht. En die is uitgedragen door datzelfde VC.
Dat een meer open benadering van bedrijfs-gefinancieerd onderzoek wellicht leidt tot zinvollere onderzoeksrichtingen wil ik nog wel - schoorvoetend - aannemen. Maar hoe lost dat die tweede perverse factor op, dat reductionisme?
#8 We begrijpen Astrid, denk ik, allemaal. Feit is dat het daar helaas niet overgaat. Ze spreekt niet over een pervers systeem en pakt de verkeerde. Dat is mijn punt.
Ik hoorde vanavond op de radio een staatssecretaris die volgens een SP-politica WC Eendwetenschap aan bedrijven cadeau geeft. De discussie was zo verward dat je als gewone luisteraar nog dacht dat de staats gelijk had ook. Toch zei hij gewoon: wetenschap moet een toepassing in een bedrijf dienen. Ik heb daar geen bezwaar tegen. Zei hier recent al: maar dan wil ik het wel hebben over die toepassing, want hetzelfde cadeaugeld (en dus hetzelfde onderzoek) kan ook op een andere manier met een andere conclusie worden uitgevoerd.