Eet jij ook graag op zijn tijd een lekker stukje kip dat je met een gerust geweten kunt consumeren omdat het diervriendelijk is geproduceerd? Dat wordt helaas lastiger als we het associatieverdrag met de Oekraïne ondertekenen.
Althans, dat zeggen de pluimveehouders in Nederland...
Als er behalve het associatieverdrag niets veranderd, hebben ze inderdaad gelijk. Nu al exporteert een groot Oekraïens bedrijf - dat nota bene met steun van Nederlandse banken is opgericht en in zijn eentje straks heel Nederland van heel betaalbare kip kan voorzien – vlees naar Europa van plofkippen waar wij juist vanaf willen.
Dus?
Het associatieverdrag gaat natuurlijk over veel meer dan over kip alleen, en ik wil hiermee dan ook geen stemadvies geven. Het verdrag is echter wel een extra aanleiding om te pleiten voor duurzaamheidswetgeving.
Huh?
Dat is een wet die bepaalt dat Nederlandse winkeliers alleen producten mogen verkopen als ze voldoen aan duurzaamheidscriteria op het gebied van milieu, arbeidsomstandigheden en dierenwelzijn.
Waarom zo'n wet?
Omdat die goed is voor de Nederlandse consument, voor de Nederlandse kip (in dit geval) en voor de Nederlandse pluimveehouders.
Doen we dat niet, dan rakend we al onze kippenboeren kwijt. Dat lijkt me niet in ons belang omdat we dan helemaal afhankelijk zijn van de manier waarop andere landen en culturen met ons voedsel omgaan1. De pluimveehouders
Nederlandse kippenboeren krijgen het steeds moeilijker. Enerzijds staan ze onder grote maatschappelijke druk om het dierenwelzijn te verbeteren. Anderzijds moeten ze meedoen aan de vrije wereldmarkt. Europa geeft op het gebied van zijn dierlijke productie zijn beschermende maatregelen op. Zowel het associatievraag met Oekraïne als bijvoorbeeld TTIP zorgt ervoor dat we straks veel goedkopere kip met lagere welzijnseisen bij de super kunnen kopen. Veel mensen denken dat wetgeving om dat te voorkomen niet kan. Maar volgens Hans Vedder, professor Europese Economie en Recht aan de universiteit van Groningen, mag het wel degelijk als het in het belang van de consument is.
Moordende concurrentie
Pluimveehouders ontkomen inmiddels niet meer aan de druk van landen, zoals de Oekraine, de VS en Brazilië, die veel goedkoper – en dieronvriendelijker – produceren. Met moordende concurrentie als gevolg. Hoewel ze op dit moment niet klagen, komen Nederlandse pluimveehouders zoetjes aan steeds meer in de knel
Met duurzaamheidswetgeving zijn Nederlandse kippenboeren in ieder geval verzekerd van een vaste binnenlandse afzetmarkt. De opkomende belangstelling voor dierenwelzijn in andere landen geeft onze boeren straks bovendien een voorsprong als het gaat om export. Zo blijft (een deel van) de pluimveehouderij voor Nederland behouden en kunnen we voor- in plaats van achteruit met het welzijn van ons lekkere stukje kip. Doen we dat niet, dan rakend we al onze kippenboeren kwijt. Dat lijkt me niet in ons belang omdat we dan helemaal afhankelijk zijn van de manier waarop andere landen en culturen met ons voedsel omgaan.
2. De kip
Volgens Wakker Dier en de Dierenbescherming betekent een kip-waardig leven: een langzaam groeiende, sterke kip die genoeg leefruimte krijgt om te scharrelen, zowel binnen, als in een beschutte buitenruimte. Zulke kippen krijgen drie sterren, het ultieme kippenwelzijn. Nu hebben onze kippen inderdaad door toedoen van consumenten en maatschappelijke organisaties door de jaren al een beter leven gekregen.
Het begint ergens op te lijken, maar we zijn er nog niet. Supermarkten wringen zich in allerlei bochten, uit angst voor een slechte naam. Het blijft echter bij een niche-markt. Soms worden ze zelfs teruggefloten omdat ze concurrentievervalsend bezig zijn, wat dan weer 'onweer in het kippenhok' veroorzaakt.
Voor de wet is iedere kip gelijk
Dat de keuze van de consument voor de ultieme duurzaamheid gaat zorgen, is inmiddels een mythe gebleken. Natuurlijk is het prima dat er consumenten zijn die zich druk maken om dierenleed. Een voorhoede is altijd nodig om bewustwording te scheppen. Maar doorslaggevend is altijd de wetgever. Een wet geldt namelijk voor ieder mens en ieder dier. Alleen met een duurzaamheidswet zijn alle kippen die in Nederland geconsumeerd worden, verzekerd van een drie-sterren bestaan.
Is dit betutteling en moeten consumenten meer vrije keuze voor plofkip uit de VS, Brazilië en de Oekraïne hebben? Als je dat vindt, leg me dan uit waarom dat in ons belang is.3. De consument
Een toenemend aantal consumenten heeft de buik vol van keurmerken en nietszeggende 'vinkjes', zo blijkt uit de krant. Op twitter kwam ik zelfs een poll tegen waarin een meerderheid aangaf voorstander te zijn van algemene duurzaamheidsregels. Dat was geen representatieve poll, maar toch....
Met een duurzaamheidswet hoeven consumenten zich nooit meer af te vragen of 'hun' kip –van welke prijs dan ook – wel een goed leven heeft gehad. Zoals we ons nu ook niet hoeven af te vragen of er paardenvlees in ons rundvlees zit. Als dat namelijk wel zo blijkt te zijn, dan krijgt de betreffende ondernemer een boete of verdwijnt achter de tralies. Dat vleesverwerkers of etenswarenverkopers altijd tegen wetgeving zijn is overigens een sprookje. Het zorgt juist voor een gelijk speelveld waar zulke ondernemers baat bij hebben.
Dat wordt toch onbetaalbaar?
Misschien gaat de prijs van kip in de winkel door mijn voorstel wel 40% omhoog. Maar hoe erg is dat en zal dat überhaupt wel zo'n vaart lopen? Supermarkten en slagers zijn inventief en innovatief. Ze willen echt geen omzet verliezen. En komt het niet uit de lengte, dan wel uit de breedte. Dat kunnen we met een gerust hart aan hen overlaten.
Intussen kunnen de kippenboeren vast op zoek gaan naar internationale nichemarkten met consumenten die grif willen betalen voor duurzaam kippenvlees. Zoals ook Hollandse melkpoeder voor baby’s gretig aftrek vindt onder rijke Chinezen vanwege de goede naam van onze melkveehouderij en zuivelfabrieken.
Duurzame kiloknaller
Een wet die supermarkten en slagers verplicht om minimaal aan de wettelijke welzijnseisen van 3-sterren te voldoen, verzekert onze boeren van een gegarandeerde afzetmarkt en biedt de consument de zekerheid van duurzaam en betaalbaar vlees. Zo krijg je dus een duurzame kiloknaller nieuwe stijl en maakt het zelfs niet meer uit of we al dan niet een associatieverdrag met de Oekraïne sluiten!
Is dit betutteling en moeten consumenten meer vrije keuze voor plofkip uit de VS, Brazilië en de Oekraïne hebben? Als je dat vindt, leg me dan uit waarom dat in ons belang is.
Fotocredits: Buitenkip, Martin de Witte
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Hans Pollemans Goede samenvatting; "pseudo-ethisch protectionisme", dat is het inderdaad.
Overigens kun je ook vanuit de mensen 'nee' stemmen op 6 april, maar dat gesprek hoort hier niet thuis. Jammer dat we niet in een hoekje van een virtuele kroeg samen een digitaal biertje kunnen pakken om dit onder ons verder te bediscussieren.
Janneke, je haalt twee soorten controle door de war.
Controles die met voedselveiligheid te maken hebben, zijn eenvoudig hier uit te voeren. Steekproefgewijs een etensding door het lab heen halen en je weet of de partij aan de normen voldoet.
Controles die te maken hebben met dierenwelzijn, milieu en arbeidsomstandigheden zijn daarentegen zeer ingewikkeld. Je bent afhankelijk van de kwaliteit van de lokale inspecteurs. Dat correleert zowat 100% met de mate van corruptie.
Jouw oplossing: "laat er dan af en toe een journalist heen gaan, dan weet je het vanzelf" getuigt van een enorme naïviteit. Onze winkels liggen nu al vol met spullen die geproduceerd zijn met leed van dieren en mensen. Dat weet ik van inkopers bij internationale bedrijven met wie ik samenwerkte. Hardop zullen ze het nooit zeggen, maar de productieketen is zelden onder controle en stempels worden in veel landen structureel vervalst. Ik heb inkopers van tientallen producten die wij dagelijks gebruiken in vertrouwen horen zeggen dat ze geproduceerd zijn met kinderarbeid, gif, dierenleed, krijgsgevangenen of onder barre omstandigheden. Maar publiek zal die informatie niet worden, dan ben je je baan kwijt. En je kan het toch niet bewijzen.
Het gaat er hier niet om hoe je zou willen dat de wereld is, maar om hoe je objectief, liefst zonder tussenkomst van anderen, ziet dat hij is. Ik heb zelfstandig gereisd door landen als Marokko, Hongarije, China, Tibet, Nepal en India, spreek mijn talen en ging vooral om met locals. Na verloop van tijd ga je dan een andere kant van zo'n land zien. Vooral ben ik mijn "Holland-centrisme" kwijtgeraakt. Ik heb geleerd om niet mijn Hollandse normen & waarden op andere culturen te projecteren. In Spanje zag ik de meest gastvrije en vriendelijke locals een straathond halfdood schoppen (ze dachten mij een plezier te doen). In Marokko waren ze reuze trots op hun tapijtknoperij, waar de kinderen tijdens het werk op dezelfde bank mochten zitten als hun moeders en iedere dag een paar uur naar school mochten. In Hongarije wilden ze zo graag bij de EU dat ze de uitkeringen omlaag trokken om de inflatie te beteugelen; als ik de hoek omliep zag ik letterlijk de oma's en opa's doodvriezen (afschuwelijk!). Het jochie dat ik in Nepal meenam naar de bioscoop omdat hij lange dagen in de spoelkeuken van een eethuisje werkte, was ontzettend trots op zijn zelfstandigheid en peinsde er niet over om naar school te gaan. Enzovoorts.
Dit heeft mijn mening gevormd dat je cultuurverschillen eerst moet zien en begrijpen voor je besluit of ze overbrugbaar zijn. Cultuurverschillen zijn niet erg, juist door verschillen te accepteren, hebben we als mensheid de meeste flexibiliteit. Een globale monocultuur zal ons nog eens doen uitsterven.
Hoe kijkt een Oekraïner aan tegen dierenleed en kinderarbeid? Willen ze daarin echt naar onze 3-sterren-norm groeien? Zo ja, waarom hebben wij hier nog nooit Oekraiense protesten tegen gehoord? En zo ja, zijn Oekrainers bereid om hun eigen leven en welzijn te riskeren om corrupte inspecteurs aan te klagen? Want het kan alleen stoppen als de locals, die het stiekume ervaren, er tegen willen strijden; van buitenaf lukt dat nooit. En als ze daartoe bereid zijn, hoe kan het dan dat het land zo'n corrupte bende is geworden en gebleven als het is?
Janneke (en Jarno), wat in mijn stukje van vorig jaar in Vork staat is dit: detaillisten kunnen het probleem oplossen. En als ze dat niet doen, dan krijg je het scenario Van Dam, waar niet vreselijk over na is gedacht omdat er geen Boa-strategie (zie #33) achter zit maar slechts luisteren naar maatschappelijke gevoelens tot in de eerste afgeleide. Die leidt juist tot kip uit de MHP-fabriek. Misschien is dat ook wel niet erg, omdat het dan eindelijk duidelijk wordt, wat de echte trends in Europa zijn en zijn we eindelijk af van dat malle voedselbeleid en het gepraat van boeren vanuit niet-marketing georiënteerde werkelijkheden.
Ook boerenorganisaties zouden samen met detaillisten een gezamenlijke Boa constrictor politiek kunnen voeren. Eenvoudiger zijn de oplossingen voor de boerenstand die wat wil eigenlijk niet. Wel moet worden aangetekend dat het steeds denkbaarder wordt dat de detaillisten in Nederland die strategie niet langer bereid zijn te voeren omdat hen steeds kartelcases voor de voeten worden geworpen.
Janneke#div.
“Wie tenslotte nooit een stok in het hoenderhok gooit, komt nooit iets nieuws te weten.”, zegt Janneke..
Bij deze dan de knuppel..:
Dat is ordinair protectionisme op pseudo-ethische gronden. First we take de kippen, then we take.. ja wat ?
Hoe weren we niet duurzame, niet-biologische en niet-gelukkige dieren en groenten, mensen (*) en producten uit ons mooie , progressieve en exclusief duurzame Nederland. .. ?
Simpel:
“Het gaat niet om een EU wet of een INTERNATIONALE wet, maar een NEDERLANDSE wet. De kippen die WIJ in Nederland consumeren moeten (!) dan voldoen aan het 3-sterren criterium”.
Dus protectionisme van Nederlandse kippen en forcering naar 5 sterren en een gold-label onder de Thiemiaanse vlag ?
Linda#18
“Ik schrijf dat je juist NEE moet stemmen op 6 april, anders gebeurt er zeker niets goeds voor de kippen & kinders”
Ik ga ja stemmen.
Om de simpele reden dat mensen me meer interesseren en waard zijn, verdorie, dan kippengedinges.
(* inderdaad, tenzij ze naar Nederlandse pijpen willen dansen..)
Oei, Jarno, ik schrik (bijna) van je reactie. In Brussel zijn er allerlei manieren om wishful thinking tot beleid om te zetten.
I know, I know, jouw belangenbehartigers zijn er niet zo goed in (of kunnen de tijd er niet voor nemen-), maar het spel is te vergelijken met het aanzetten van een velg met vijf bouten, of, met een natuurlijk voorbeeld, hoe een boa constrictor haar prooi verschalkt. In het autoverhaal draai je telkens een bout een beetje aan tot het goed voelt, (of met een momentsleutel voor de preciezen) volgens een 1, 3, 5, 2, 4 systeem. De boa knijpt telkens na een hartslag van de prooi een beetje steviger totdat de hersenen van het prooidier geen zuurstof meer krijgen.
De dierenrechtorganisaties zijn hierbij in het voordeel. "We" hebben alle tijd om een goede (beleidsvoorbereidende-) bout aan te draaien met precies het juiste moment en op het juiste moment, of "we" weten wanneer we een tegenstrever een beetje zuurstof kunnen ontnemen. Klinkt vast niet leuk, maar het is de harde realiteit. (En er LIGT nu eenmaal een beleidsvoorbereidend artikel 13, over de voelende wezens die dieren nu eenmaal wettelijk zijn)
Het simpele feit is dat wanneer we in Europa nu de consumptie van dierlijk eiwit zouden halveren, we nog steeds 50% teveel consumeren, en steeds meer mensen begrijpen de consequenties van die vaststelling.
Je schrijft ook dat consumenten de maatschappij niet zijn. Klopt, desondanks, de BEUC, de Europese Consumentenorganisatie, is zeeeerrrr invloedrijk.
Je kunt Martijn van Dam's woordgebruik cq speech als wartaal betitelen. Ik denk toch dat je het als een teken aan de wand moet zien. Je kunt het ook negeren net als Belshazzar tijdens zijn feestje een tijdje terug.