2 min
Naar aanleiding van een bericht van Dier&Recht, voerden Foodlog-commentatoren een discussie over kalveren met aandoeningen aan de luchtwegen. Die zouden het gevolg zijn van een ongewenst houderijsysteem. Zijdelings kwam aan de orde dat de vloeren in de stallen waarin de dieren verblijven al flink verbeterd zijn. Volgens Frederieke Schouten van Dier&Recht doet het ministerie van LNV al 10 jaar onderzoek naar welzijnsvloeren, maar laat het kalveren en kalverhouders in de kou staan bij het doorvoeren van betere vloeren.
Vleeskalveren leven op houten of betonnen roostervloeren zonder stro of andere bodembedekking. Dat deze vloeren schadelijk zijn voor de dieren, is al bekend sinds 2007. Toen brachten Wageningse onderzoekers de eerste ongeriefanalyse uit, in opdracht van het ministerie van LNV. Harde en gladde vloeren werden getypeerd als een ernstig ongerief waar nog weinig aandacht aan was besteed:
"Er is een groot aantal vormen van ongerief, die in dit rapport als zeer ernstig worden getypeerd, maar die maatschappelijk tot nog toe geen rol hebben gespeeld. Denk bijvoorbeeld aan […] de harde en gladde vloeren bij melkvee en kalveren".
"Het uitvoeren van aangeboren en aangeleerd gedrag wordt beperkt (bijvoorbeeld speelgedrag). Door het gebrek aan grip glijden de dieren uit en verwonden zich. Voor het verminderen van de gezondheids- en gedragsproblemen als gevolg van de natte en gladde vloeren is het wenselijk dat er voor vleeskalveren nieuwe vloerconcepten worden ontwikkeld".
Dit structurele ongerief kreeg de slechtste score van 8 uit 8. Als oplossing gaven de onderzoekers de ontwikkeling van nieuwe stal- en vloertypen.
2007: verplichting tot rubber matten
Naar aanleiding van deze analyse gaf toenmalig minister van LNV, Gerda Verburg, in haar Nota Dierenwelzijn van 2007 aan dat harde en gladde vloeren het welzijn van kalveren aantasten. Zij besloot daarom om met ingang van 2009 rubber matten op de harde roosters verplicht te stellen.
Helaas kwam er direct commentaar vanuit de kalversector, en in 2008 werd in de Tweede Kamer een motie van Kamerlid Van der Vlies (SGP) aangenomen, waarmee dit besluit werd opgeschort. Voordat een ander vloertype verplicht zou worden gesteld, moest er eerst grootschalig onderzoek verricht worden naar alternatieve vloeren.
Let wel: het bleef onbetwist dat harde en gladde vloeren het welzijn van kalveren aantasten, en dat er een alternatief gezocht moest worden voor de houten lattenbodems in de blankvleeshouderij en de betonnen roostervloeren in de rosékalverenhouderij, om aan de wettelijke eisen te voldoen.
2017: onderzoeksuitkomsten
Het ministerie gaf opdracht tot een grootschalig onderzoek, dat dus in 2017 (bijna tien jaar later) afgerond en gepubliceerd is. Uit dit onderzoek komt duidelijk naar voren dat vloeren met rubbermatten veiliger en comfortabeler zijn voor kalveren. Zo krijgen ze significant minder ‘dikke knieën’. Dat zijn ontstekingen aan de buitenkant van het gewricht van de voorknie (de pols van het kalf), die ontstaan door het vele liggen en het landen op de harde vloeren. Bedenk dat een kalf dat gaat liggen, met het volle gewicht op zijn voorknieën landt.
Uit het onderzoek bleek ook dat de kalveren op de nieuwe vloeren veel actiever zijn dan op de huidige harde glibbervloeren. Dat is goed voor te stellen als je kijkt naar deze of deze video. De kalfjes spelen en dartelen als ze voor het eerst los mogen, maar glijden daarbij steeds uit en gaan tegen de vlakte. Vrij bewegen is onmogelijk.
Een laatste duidelijke uitkomst: toen kalveren in het onderzoek de keus kregen, kozen ze massaal voor de welzijnsvloer.
2018: streep door verplichte rubbermatten
Worden welzijnsvloeren nu dus verplicht na 10 jaar onderzoek op kosten van het ministerie? Nee, vreemd genoeg niet. Minister Schouten heeft afgelopen februari een streep gezet door de in 2007 aangekondigde maatregel om het gebruik van rubbermatten in kalverstallen te verplichten.
Recent voerden we hier een interessante discussie over de longproblemen die bij veel vleeskalfjes voorkomen. Merel Langelaar, voorzitter van dierenartsvereniging KNMvD, gaf aan dat het onderzoek waaruit bleek dat veel kalveren longproblemen hebben, in feite gericht was op alternatieve vloeren voor vleeskalveren. Jammer dat dat mooie onderzoek nu ondersneeuwde in de discussie.
Inderdaad verdient dit onderzoek veel meer aandacht dan het tot nu toe gekregen heeft. Wat had moeten leiden tot een betere leefsituatie voor de 1,5 miljoen Nederlandse vleeskalveren, heeft helaas nauwelijks effect gehad.
Ik nodig Merel Langelaar graag uit om ook hier vanuit de KNMvD op te reageren. Met deze voorgeschiedenis in beeld willen dierenartsen zich misschien, samen met Dier&Recht, inzetten om nu eindelijk alle Nederlandse vleeskalveren van een fatsoenlijke vloer te voorzien.
Wie meer wil weten over kalvervloeren, lees ons rapport.
Tijdlijn kalvervloeren
Dit artikel afdrukken
"Er is een groot aantal vormen van ongerief, die in dit rapport als zeer ernstig worden getypeerd, maar die maatschappelijk tot nog toe geen rol hebben gespeeld. Denk bijvoorbeeld aan […] de harde en gladde vloeren bij melkvee en kalveren".
"Het uitvoeren van aangeboren en aangeleerd gedrag wordt beperkt (bijvoorbeeld speelgedrag). Door het gebrek aan grip glijden de dieren uit en verwonden zich. Voor het verminderen van de gezondheids- en gedragsproblemen als gevolg van de natte en gladde vloeren is het wenselijk dat er voor vleeskalveren nieuwe vloerconcepten worden ontwikkeld".
Dit structurele ongerief kreeg de slechtste score van 8 uit 8. Als oplossing gaven de onderzoekers de ontwikkeling van nieuwe stal- en vloertypen.
2007: verplichting tot rubber matten
Naar aanleiding van deze analyse gaf toenmalig minister van LNV, Gerda Verburg, in haar Nota Dierenwelzijn van 2007 aan dat harde en gladde vloeren het welzijn van kalveren aantasten. Zij besloot daarom om met ingang van 2009 rubber matten op de harde roosters verplicht te stellen.
Helaas kwam er direct commentaar vanuit de kalversector, en in 2008 werd in de Tweede Kamer een motie van Kamerlid Van der Vlies (SGP) aangenomen, waarmee dit besluit werd opgeschort. Voordat een ander vloertype verplicht zou worden gesteld, moest er eerst grootschalig onderzoek verricht worden naar alternatieve vloeren.
Let wel: het bleef onbetwist dat harde en gladde vloeren het welzijn van kalveren aantasten, en dat er een alternatief gezocht moest worden voor de houten lattenbodems in de blankvleeshouderij en de betonnen roostervloeren in de rosékalverenhouderij, om aan de wettelijke eisen te voldoen.
2017: onderzoeksuitkomsten
Het ministerie gaf opdracht tot een grootschalig onderzoek, dat dus in 2017 (bijna tien jaar later) afgerond en gepubliceerd is. Uit dit onderzoek komt duidelijk naar voren dat vloeren met rubbermatten veiliger en comfortabeler zijn voor kalveren. Zo krijgen ze significant minder ‘dikke knieën’. Dat zijn ontstekingen aan de buitenkant van het gewricht van de voorknie (de pols van het kalf), die ontstaan door het vele liggen en het landen op de harde vloeren. Bedenk dat een kalf dat gaat liggen, met het volle gewicht op zijn voorknieën landt.
Uit het onderzoek bleek ook dat de kalveren op de nieuwe vloeren veel actiever zijn dan op de huidige harde glibbervloeren. Dat is goed voor te stellen als je kijkt naar deze of deze video. De kalfjes spelen en dartelen als ze voor het eerst los mogen, maar glijden daarbij steeds uit en gaan tegen de vlakte. Vrij bewegen is onmogelijk.
Een laatste duidelijke uitkomst: toen kalveren in het onderzoek de keus kregen, kozen ze massaal voor de welzijnsvloer.
2018: streep door verplichte rubbermatten
Worden welzijnsvloeren nu dus verplicht na 10 jaar onderzoek op kosten van het ministerie? Nee, vreemd genoeg niet. Minister Schouten heeft afgelopen februari een streep gezet door de in 2007 aangekondigde maatregel om het gebruik van rubbermatten in kalverstallen te verplichten.
Recent voerden we hier een interessante discussie over de longproblemen die bij veel vleeskalfjes voorkomen. Merel Langelaar, voorzitter van dierenartsvereniging KNMvD, gaf aan dat het onderzoek waaruit bleek dat veel kalveren longproblemen hebben, in feite gericht was op alternatieve vloeren voor vleeskalveren. Jammer dat dat mooie onderzoek nu ondersneeuwde in de discussie.
Inderdaad verdient dit onderzoek veel meer aandacht dan het tot nu toe gekregen heeft. Wat had moeten leiden tot een betere leefsituatie voor de 1,5 miljoen Nederlandse vleeskalveren, heeft helaas nauwelijks effect gehad.
Ik nodig Merel Langelaar graag uit om ook hier vanuit de KNMvD op te reageren. Met deze voorgeschiedenis in beeld willen dierenartsen zich misschien, samen met Dier&Recht, inzetten om nu eindelijk alle Nederlandse vleeskalveren van een fatsoenlijke vloer te voorzien.
Wie meer wil weten over kalvervloeren, lees ons rapport.
Nog 5
Je hebt 0 van de 5 kado-artikelen gelezen.
Op 10 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 10 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
#3 Beste Marco, inderdaad is er een subsidie beloofd door de minister. Maar als je het uitrekent kan daar met geluk maximaal 10% van de kalverhouders gebruik van maken. Dat zet geen zoden aan de dijk natuurlijk. Lijkt me meer een signaal dat het ministerie niet weg kwam met helemaal niets doen...
Er is toch een subsidieregeling voor vloeraanpassing in een bestaande stal, google: "Nieuwe subsidieregeling voor kalverhouders 23 augustus 2018"?
Voor nieuwe stallen is er ook subsidie. MDV.
#[#1](comment:239074) Beste Merel, dank voor je reactie en uitnodiging. Daar maak ik graag gebruik van.
Mijn vraag is vooral of KNMvD bereid is druk te zetten op de minister om het onderwerp belangrijker te maken. Want uit een kleine (comment:239074)](comment:239074)]enquête onder kalverhouders lijkt het erop dat de helft van kalverhouders wel zou willen investeren in een welzijnsvloer. Maar daar is bij lange na niet genoeg geld voor beschikbaar vanuit het ministerie. Dat is toch zonde! Daarbij zou het dus eigenlijk al jaren verplicht moeten zijn. De resultaten uit het recente rapport laten zien dat de alternatieve vloeren goed bevallen, zowel voor de dieren als voor de kalverhouders, dus waar wachten we dan nog op?
Beste Frederieke, het is een wat retorische vraag, of dierenartsen mee willen doen met het verbeteren van welzijn en de stalvloeren voor kalveren. De meeste dierenartsen zullen daar al iets aan doen: de vloer meenemen in de welzijnsscore op het bedrijf, adviseren, onderzoeken en overtuigen om een prettige vloer te gebruiken. De kip met het gouden ei is helaas nog niet geheel gevonden wat het stalvloeren betreft. Misschien weet jij meer en heb je ideeen over het hoe dit te bereiken. Met alle betrokken partijen want de dierenarts op het bedrijf maakt niet de dienst uit. Die is adviseur. Je hebt m'n telefoonnummer en dat van de KNMvD, bel gerust dan maken we een afspraak met de vakgroep kalverdierenartsen.
Vriendelijke groet,
Merel