"Meer dan de helft van de ruim 1 miljoen vleeskalveren in Nederland heeft een longaandoening. Honderdduizenden kalveren hebben een longontsteking of pijnlijke borstvliesontsteking. Die conclusie trekt dierenwelzijnsorganisatie Dier&Recht op basis van resultaten uit een wetenschappelijk onderzoek van Wageningen Lifestock Research", meldde het AD deze week.

Onderzoek
De uitspraken zijn gebaseerd op een wetenschappelijke studie met de titel 'Alternatieve vloeren voor vleeskalveren'. Het betreft een grootschalige en langlopende studie bij 14 kalverhouders naar verschillende vloertypes en de effecten daarvan op "loop- en ligcomfort, diergezondheid en stalklimaat." Met andere woorden: uitglijden, blessures en de mate van vervuiling. De onderzoekers keken naar gedrag (uitglijden), gezondheid (blessures, kreupelheid), afwijkingen aan klauwen en gewrichten, mate van bevuiling en groei. Het onderzoek concludeerde dat het type stalvloer weinig tot geen verschil maakt voor de diergezondheid, maar dat een zachtere vloer het welzijn van het kalf verhoogt.

Het onderzoek gaat niet over longproblemen. Hoe komt Dier&Recht dan toch aan die longproblematiek? Dat vroegen we na bij de onderzoekers. Het onderzoek bekeek de invloed van de vloer op onder meer diergezondheid. Als onderdeel van het onderzoeksprotocol zijn bij de slacht ook de longen bekeken (zie p. 78 in bijlage 6 van het rapport). Die werden ingedeeld in 4 klassen: gave longen, minimale beschadiging, licht tot mild beschadigd en zwaar beschadigd. Die classificaties wijzen op een aandoening die het dier ooit heeft gehad, maar hoeven niet te wijzen op ziekte van het geslachte dier. Gemiddeld heeft zo'n 48% van de onderzochte longen geen enkele beschadiging, blijkt uit het onderzoek. Ruim 33% heeft een licht spoor van een aandoening die het dier gedurende zijn leven heeft gehad. Een kleine 6% heeft sporen van een ernstige longaandoening. De gevolgtrekking van Dier&Recht, dat meer dan de helft van de Nederlandse kalverpopulatie ziek is, komt volgens WUR-onderzoeker Kees van Reenen geheel voor rekening van Dier&Recht. Het staatje mag zo niet gelezen worden, zegt van Reenen.

tabel long aantastingen

Dier&Recht ziet in het onderzoek aanleiding om een petitie voor structurele aanpassingen in de kalversector kracht bij te zetten; de NGO wil de herkomst en opfok van de dieren beperken. Jonge (stier)kalveren uit heel Europa komen naar Nederland en worden na circa 8 maanden geslacht. Door het samenvoegen van dieren van verschillende herkomst zijn ze vatbaar voor ziektekiemen die ze vanuit verschillende bronnen bij elkaar brengen. Dat brengt inderdaad een verhoogd ziekterisico met zich mee. Dier&Recht lijkt een kwantitatieve aanwijzing voor luchtweginfecties in de praktijk te hebben willen lezen in het staatje over longkwaliteit.

Niet ziek, maar gevolg luchtweginfectie
We vroegen ook de VanDrie Group, de grootste kalvermester van ons land, om een reactie op het bericht van Dier&Recht. Henny Swinkels van VanDrie wijst er op dat de afwijkingen op de longen niet betekenen dat dieren klinisch ziek zijn. "Als luchtweginfecties optreden, denk aan snotneuzen, oor-, long-of keelontsteking, bronchitis, dan kunnen die - hoe klein ook - pathologische sporen achterlaten", volgens Swinkels; "zulke beschadigingen zijn het gevolg van een natuurlijk afweerproces van de kalveren." Het wil zelfs niet zeggen dat de dieren er daadwerkelijk ziek van worden; het aantal echte ziektegevallen is volgens Swinkels afhankelijk van de samenstelling van de groep dieren en de agressiviteit van de ziekteverwekker.

Swinkels durft precies te zijn.

"Het hoge percentage genoemd door Dier en Recht komt op geen enkele manier overeen met het percentage afkeuringen van longen dat op onze kalverslachterijen wordt geconstateerd", zegt hij. Volgens hem is dat het bewijs dat pathologische sporen en ziekte twee verschillende dingen zijn. Kan dat ook met cijfers worden geïllustreerd? Swinkels: "het percentage afgekeurde longen bij de slacht ligt bij VanDrie Group doorgaans tussen de 3 en 5,5 procent". Dat feitelijke percentage wijkt nogal af van het beeld dat Dier&Recht deze week heeft gecreëerd.
Dit artikel afdrukken