Dure eieren slecht voor armere mensen

Historisch gezien lopen de eierprijzen in grote lijnen in de pas met de FAO Food Price Index. Maar sinds twee jaar is er sprake van een grote verschuiving. Nadat in 2021 de prijzen van veevoer gingen stijgen en die stijging nog eens versnelde als gevolg van de inval van Rusland in Oekraïne, stegen de eierprijzen mee. Met gevolgen voor consumenten met een laag inkomen, voor wie eieren een belangrijk en betaalbaar voedingsrijk basisvoedsel zijn.

Eieren zijn een belangrijke bron van eiwitten en voedingsstoffen zoals vitamine B6, B12 en D, en ze kunnen gemakkelijke wereldwijd worden gedistribueerd omdat ze geen koeling nodig hebben. Dure of minder eieren kunnen voor armere consumenten, aanzienlijke sociale en gezondheidsrisico's met zich meebrengen.



En duurder werden de eieren. Zes factoren die daaraan bijdragen beschrijft RaboResearch in het rapport 'Strategic Changes Needed in the Egg Industry'.

1. Hoge prijzen voor voer: sinds 2020 stegen de voerprijzen met 50 tot 100%
2. Vogelgriepuitbraken: al twee jaar raast een vogelgriepepidemie over de wereld. Miljoenen kippen - en dus ook legkippen - werden geruimd: in de VS 9% van de legkippen (daar gaat het over 40 miljoen kippen), in Europa naar schatting 5%, in Japan 9% (17 miljoen kippen), Zuid-Afrika 10% (2,8 miljoen kippen) van de legkippen. Ook in Zuid-Amerika verspreidt de vogelgriep zich snel. Dat is extra zorgwekkend omdat daar geen goede compensatieregelingen zijn om geruimde kippen te vervangen
3. De marktverstoringen die naijlen sinds de Covid-19-pandemie
4. Hogere vraag doordat consumenten voor goedkopere producten kiezen
5. Onzekere verkoopcontracten waardoor producenten minder nieuwe leghennen opzetten
6. Regelgeving en overheidsingrijpen: de belangrijkste daarvan is het verbod op haantjesdoden in Duitsland en straks ook Frankrijk. Die regelgeving maakt het voor producenten veel duurder om eieren te produceren. Als gevolg daarvan kromp het aantal leghennen in Duitsland met meer dan 20%. Aangezien Duitsland de grootste importmarkt van Europa is (45% van de Europese eierimport), heeft deze regelgeving grote impact op de hele Europese eiermarkt.

Hoewel de prijzen in sommige markten - zoals de Amerikaanse - inmiddels gedaald zijn, verwacht de Rabobank dat de eierprijzen "vooral hoog blijven en steeds volatieler worden in markten die zwaar getroffen worden door de vogelgriep, hoge kosten en veranderingen in de regelgeving. Op andere markten zullen de prijzen dalen, maar niet tot het niveau van vóór 2021, omdat de aanhoudend hoge inputkosten de prijzen hoog zullen houden," zegt Nan-Dirk Mulder, Senior Analist - Animal Protein bij Rabobank.

De huidige situatie van hoge prijzen en blijvende volatiliteit zijn een 'wake-up call' voor de hele eierketen, van producenten tot afnemers en consumenten. Het is daarom belangrijk na te denken over hoe de marktvolatiliteit 'genormaliseerd' kan worden. Mulder pleit voor een "gerichte en weloverwogen aanpak om vraag en aanbod, prijsstelling en risico's in de waardeketen beter op elkaar af te stemmen."

Volgens Rabobank moeten er vier dingen gebeuren om de markten meer in balans te brengen: meer samenwerking in de waardeketen met een sterkere rol voor klanten, maatregelen die de impact van vogelgriep verder verminderen, een evenwichtigere benadering van marktinterventies door de overheid en betere toegang tot financiering, vooral in opkomende markten maar ook in het geval van door de overheid gestuurde veranderingen. Mulder: "de eierindustrie, klanten, overheden en andere belanghebbenden moeten hun krachten bundelen om de waardeketens te optimaliseren en deze inspanningen koppelen aan bedrijfsmodellen voor de sector."