Spa Rood drinken en dan toch dik worden. Indirect. Het zou blijken uit onderzoek van de Universiteit van Birzeit, bij Ramallah. Kan het kloppen?
Van frisdrank word je dikker, stelde een Nederlands onderzoek vast. Ook light frisdrank zou de kans op diabetes verhogen. Voor alle mensen die denken het dan wél goed te doen door over te stappen op bruiswater, hebben onderzoekers van de Palestijnse Birzeit Universiteit slecht nieuws: hun onderzoek lijkt aan te tonen dat alle drankjes met prik - ook water - ervoor zorgen dat je meer eet.
Rattenstudie
Voor de studie werden ratten in 4 groepen ingedeeld. Naast hun standaardvoeding kregen ze verschillende drankjes: kraanwater, frisdrank zonder prik, frisdrank met prik en light frisdrank met prik. Dagelijks noteerden de onderzoekers van iedere rat het gewicht en de voedselconsumptie. Na 110 dagen was het gemiddelde gewicht van de ratten die kraanwater en frisdrank zonder prik kregen significant lager dan dat van ratten die (light) frisdrank met prik hadden gekregen. Het hogere lichaamsgewicht bleek te komen door een hogere concentratie ghreline, het regulerende ‘hongerhormoon’, in het bloedserum van de ratten.
Omdat rattenstudies niet 1 op 1 te vertalen zijn naar mensen, deden de wetenschappers ook een testje onder 20 mannen. De mannen dronken dezelfde drankjes als de ratten. De resultaten waren in lijn met de rattenstudie: mannen die drankjes met prik dronken hadden een uur na een maaltijd een hogere ghrelineconcentratie in hun bloed.
'Netjes'
De onderzoekers suggereren dat het koolzuurgas uit prikdrankjes ervoor zorgt dat de maag oprekt wat ervoor zou kunnen zorgen dat de maagwand ghreline gaat afscheiden. In de Volkskrant betwijfelt Aart Jan van der Lelij, internist endocrinoloog bij het Erasmus Medisch Centrum en erkend ghreline-expert, deze redenatie. Volgens hem zou het oprekken van de maag eerder zorgen voor een remming in ghreline-afgifte. Zijn alternatieve theorie is dat de afgifte van ghreline wordt veroorzaakt doordat het koolzuur zorgt voor een daling van de zuurgraad in de maagwand. Dat ghreline een rol speelt acht hij niettemin plausibel. De opzet van het onderzoek vindt hij 'netjes'; tevens is hij blij met de aandacht voor ghreline als belangrijke zelfstandige factor in de gewichtsregulatie van ons lichaam. Verstoring van die factor kan een belangrijker factor voor overeten zijn dan we denken.
Kan het kloppen?
De Palestijnse onderzoekers deden het onderzoek om uit te sluiten dat prik geen rol speelt in de dikmaker frisdrank. De prikdrank lijkt namelijk zowel met als zonder suiker dik te maken. Hoe dat kan, is nog altijd de vraag. Mogelijk kunnen ook suikervervangers iets in werking stellen dat dik maakt, maar het zou aan de prik kunnen liggen. Nu blijkt dat het hongerregulerende ghreline-mechanisme zowel bij ratten als bij mensen lijkt te worden beïnvloed door prik alleen zitten we opeens met een serieuze hypothese: zou prik ons meer eten laten? Teveel suiker blijft natuurlijk ook een dikmaker. Niettemin: hier is nader onderzoek nu eens echt op z'n plaats. We kunnen ons nogal vergissen als we dikke frisbuiken aan suiker alleen toeschrijven en daarom massaal op prikwater overgaan.
Het bovenstaande onderzoek suggereert iets. Wat de waarde ervan is, blijft voorlopig onduidelijk (zie de discussie hieronder: het onderzoek staaft de opgeworpen hypothese niet omdat de opzet er niets feitelijks over kan zeggen). Hoe stel je vast of het vervolgonderzoek verdient? Om over dergelijke vragen na te denken ontwikkelde Foodlog met 15 wetenschappers (in- en outsiders) de cursus PHILOSOPHY OF NUTRITION. Voor iedereen die zich professioneel een oordeel moet vormen over voedingsonderzoek.
Dit artikel afdrukken
Rattenstudie
Voor de studie werden ratten in 4 groepen ingedeeld. Naast hun standaardvoeding kregen ze verschillende drankjes: kraanwater, frisdrank zonder prik, frisdrank met prik en light frisdrank met prik. Dagelijks noteerden de onderzoekers van iedere rat het gewicht en de voedselconsumptie. Na 110 dagen was het gemiddelde gewicht van de ratten die kraanwater en frisdrank zonder prik kregen significant lager dan dat van ratten die (light) frisdrank met prik hadden gekregen. Het hogere lichaamsgewicht bleek te komen door een hogere concentratie ghreline, het regulerende ‘hongerhormoon’, in het bloedserum van de ratten.
Nu blijkt dat het honger regulerende mechanisme ghreline zowel bij ratten als bij mensen wordt beïnvloed door prik zitten we opeens met een serieuze hypothese: ook prik maakt mogelijk dikker. Teveel suiker natuurlijk ook. Niettemin: hier is nader onderzoek nu eens echt op z'n plaatsMensen
Omdat rattenstudies niet 1 op 1 te vertalen zijn naar mensen, deden de wetenschappers ook een testje onder 20 mannen. De mannen dronken dezelfde drankjes als de ratten. De resultaten waren in lijn met de rattenstudie: mannen die drankjes met prik dronken hadden een uur na een maaltijd een hogere ghrelineconcentratie in hun bloed.
'Netjes'
De onderzoekers suggereren dat het koolzuurgas uit prikdrankjes ervoor zorgt dat de maag oprekt wat ervoor zou kunnen zorgen dat de maagwand ghreline gaat afscheiden. In de Volkskrant betwijfelt Aart Jan van der Lelij, internist endocrinoloog bij het Erasmus Medisch Centrum en erkend ghreline-expert, deze redenatie. Volgens hem zou het oprekken van de maag eerder zorgen voor een remming in ghreline-afgifte. Zijn alternatieve theorie is dat de afgifte van ghreline wordt veroorzaakt doordat het koolzuur zorgt voor een daling van de zuurgraad in de maagwand. Dat ghreline een rol speelt acht hij niettemin plausibel. De opzet van het onderzoek vindt hij 'netjes'; tevens is hij blij met de aandacht voor ghreline als belangrijke zelfstandige factor in de gewichtsregulatie van ons lichaam. Verstoring van die factor kan een belangrijker factor voor overeten zijn dan we denken.
Kan het kloppen?
De Palestijnse onderzoekers deden het onderzoek om uit te sluiten dat prik geen rol speelt in de dikmaker frisdrank. De prikdrank lijkt namelijk zowel met als zonder suiker dik te maken. Hoe dat kan, is nog altijd de vraag. Mogelijk kunnen ook suikervervangers iets in werking stellen dat dik maakt, maar het zou aan de prik kunnen liggen. Nu blijkt dat het hongerregulerende ghreline-mechanisme zowel bij ratten als bij mensen lijkt te worden beïnvloed door prik alleen zitten we opeens met een serieuze hypothese: zou prik ons meer eten laten? Teveel suiker blijft natuurlijk ook een dikmaker. Niettemin: hier is nader onderzoek nu eens echt op z'n plaats. We kunnen ons nogal vergissen als we dikke frisbuiken aan suiker alleen toeschrijven en daarom massaal op prikwater overgaan.
Het bovenstaande onderzoek suggereert iets. Wat de waarde ervan is, blijft voorlopig onduidelijk (zie de discussie hieronder: het onderzoek staaft de opgeworpen hypothese niet omdat de opzet er niets feitelijks over kan zeggen). Hoe stel je vast of het vervolgonderzoek verdient? Om over dergelijke vragen na te denken ontwikkelde Foodlog met 15 wetenschappers (in- en outsiders) de cursus PHILOSOPHY OF NUTRITION. Voor iedereen die zich professioneel een oordeel moet vormen over voedingsonderzoek.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Pepijn, dank!
De studie stelt nog minder voor dan de meesten hier in de reacties al dachten. Ik keek er nog in iets meer detail naar: Dikmakende bubbels
Dick Veerman #15
Volgens mij is dat wat bezijden het punt. Onderzoek dat media-geniek is, is niet noodzakelijkerwijs het beste of meestbetekenende onderzoek. Onderzoek dat breed wordt uitgemeten, is vaak veelbelovend maar nog niet grondig uitgezocht ('mogelijke nieuwe kuur tegen kanker'); of het gaat om factoids met veel amusementswaarde.
Martijn, dan een gewetensvraag: hoeveel onderzoek dat in de media komt, is wat jou betreft de moeite waard?
Ik meen dat jouw voornaamgenoot Katan het percentage nieuwswaardig nogal gering noemt. Daar heeft hij - met heel wat cijfers ondersteunt door John Ioannides - natuurlijk een belangrijk punt te pakken. Het cruciale punt is natuurlijk: wat voor onderzoek willen we eigenlijk, want: wat willen we weten? Dat er te weinig nieuws uit onderzoek komt, kan inderdaad het probleem niet zijn.
Dick Veerman #9
Met je uitspraak 'Dan moeten we een ferm besluit nemen en het gewoon zeggen: vrijwel alle onderzoek is zinloos', gooi je (vind ik) het kind met het badwater weg.
Er is veel onderzoek, er is ook veel bruikbaar onderzoek. Maar je moet altijd kritisch blijven.