1 min
"Mensen moeten leren van hun fouten." Ze moeten leren door over hun grenzen heen te gaan en te ervaren wat dat betekent, zegt Edith Lammerts van Bueren. Ze is een van de grote figuren uit de hedendaagse biologische landbouw en plantverdeling. Centraal voor staat het besef cruciaal dat we niet heersen over het leven, maar ermee samenwerken als een partner. Daarom moeten we respect hebben voor dat grotere geheel en andere vormen van leven.
CRISPR-Cas is een revolutionair 'cleane' bewerkingstechniek om de genen van organismen net een beetje bij te punten, zoals we ze graag willen hebben. Dat is een grens over, vindt ze. "Een plant is een samenhangend, levend organisme. Zodra je de celwand oplost, ontdoe je de plant van zijn eigenheid." Die eigenheid is nou juist de kern waarmee de biologische landbouw wil samenwerken. Genbewerking negeert de complexiteit van natuurlijke systemen en economische relaties.
Lees meer in de longread die Frank Mulder maakte voor de Groene Amsterdammer in samenwerking met Foodlog. Luister ook naar de podcast waarin de hoogleraren John van der Oost en Michel Haring over CRISPR-Cas te horen zijn in gesprek met Dick Veerman.
CRISPR-Cas is een revolutionair 'cleane' bewerkingstechniek om de genen van organismen net een beetje bij te punten, zoals we ze graag willen hebben. Dat is een grens over, vindt ze. "Een plant is een samenhangend, levend organisme. Zodra je de celwand oplost, ontdoe je de plant van zijn eigenheid." Die eigenheid is nou juist de kern waarmee de biologische landbouw wil samenwerken. Genbewerking negeert de complexiteit van natuurlijke systemen en economische relaties.
Lees meer in de longread die Frank Mulder maakte voor de Groene Amsterdammer in samenwerking met Foodlog. Luister ook naar de podcast waarin de hoogleraren John van der Oost en Michel Haring over CRISPR-Cas te horen zijn in gesprek met Dick Veerman.
Het lijkt me toch duidelijk dat we voor het overgrote deel dezelfde appels, bananen, aardappels etc zijn gaan eten, waar vrijwel elke streek ooit echte streekproducten verbouwde.
En ik gaf ook direct aan dat ook de bio-sector natuurlijk ver is meegegaan in de ontwikkeling van standaardisering etc. Ondertussen wordt wereldwijd steeds meer dezelfde mais en soya gebouwd en kleine boeren verdrongen voor dit soort monoculturen. Voordat alle kennis van lokale gewassen en eetculturen worden overgenomen (gisteren was ik bij de tentoonstelling Food for Thought in het Scheepvaartmuseum waar nu ook op TV aandacht voor is. Nergens vrolijke gezichten, alles gericht op eendimensionale efficiëntie, volledig financieel gestuurd....) lijkt het me goed dat er een tegenbeweging blijft bestaan die strijdt voor agro-biodidiversiteit, voor zaadvaste rassen, voor verbinding met een lokale eetcultuur.
Het is de keerzijde van het voorzorgsbeginsel Dick. Die kun je op twee manieren inzetten
We kozen een uitspraak van Edith om middenin het gesprek te vallen: mensen leren van hun fouten door over hun grenzen heen te gaan. Dat is een heel natuurlijke en liberale gedachte, toch? Tegelijk moraliseert die gedachte weer.
Eens met Henric. Zoals we in een ander draadje hier al zagen, is het inmiddels ondoenlijk voor retail om aardappelrassen bij naam te noemen. Ze volgen elkaar in hoog tempo op. Steeds beter.
Bert, realiseer je dat niets wat wij eten nog natuur of natuurlijk is. Geen BD kip noch biowaspeen, regeneratieve tomaat of kringlooprund. Het lijkt al ruim honderd jaar in niets meer op natuur of zoiets ongrijpbaars als ‘oorspronkelijk’. Dat is de holste frase van extensief
Dick, ik snap best wat Bert bedoelt. In het verleden hielden veel bedrijven hun eigen zaaizaad aan. Dat leidde tot bedrijfsspecifieke 'rassen ', omdat iedereen de beste planten voor zijn omstandigheden selecteert. Maar die rassen verschillen onderling heel weinig, omdat ze meestal uit dezelfde bron komen.
Wat de laatste honderd jaar gebeurt is dat zaadbedrijven, ook door de komst van hybriden, veel geld kunnen verdienen met veredeling. Daarom wordt actief materiaal gezocht en uitgewisseld over de hele wereld, wat weer door iedereen gebruikt wordt. Ook resistenties uit wild materiaal worden volop gezocht en gebruikt. Daarom durf ik de stelling aan dat de variaties groter zijn dan 50 jaar geleden. En dat de weerbaarheid daardoor ook groter is.