Vandaag publiceert de Commissie-Sorgdrager het eindrapport 'Onderzoek naar fipronil in eieren'. Het rapport is opgesteld als een feitenrelaas. Van dag tot dag wordt in kaart gebracht hoe het incident verlopen is. Het handelen van alle betrokkenen, de eiersector, het private toezicht, de NVWA, de verantwoordelijke ministeries komt in detail aan de orde. "Niet met het doel schuldigen aan te wijzen, maar om betrokkenen en verantwoordelijke instanties de mogelijkheid te bieden lessen te trekken voor de toekomst, vanuit de wetenschap echter dat 100 procent voedselveiligheid niet verwacht kan worden," klinkt het in de inleiding.
Het rapport behandelt achtereenvolgens de waarborgen van de voedselveiligheid in de Nederlandse eiersector, waarbij zowel het private toezicht - zoals de kwaliteitsketen IKB-ei - als publieke toezicht - de NVWA - aan de orde komen. Na de uitgebreide reconstructie en analyse komt het rapport vervolgens met aanbevelingen voor ieder van de betrokken partijen: de bedrijven, brancheorganisaties en belangenvertegenwoordigers in de eiersector, de NVWA, de politiek en bestuur en over de samenwerking tussen private en publieke toezichthouders. Dat gaat er hard aan toe: "Alle partijen zouden het boetekleed aan moeten trekken,", schrijft RTL. "Economische belangen mogen nooit voorrang krijgen op het belang van voedselveiligheid. De eiersector worstelde al jaren met het probleem van bloedluis. Ineens was er een wondermiddel. Er hadden toen bij de sector zelf alarmbellen moeten gaan rinkelen. Het duurde ook veel te lang voordat er actie kwam na de meldingen en er was te lang onduidelijkheid over de risico’s voor de volksgezondheid", aldus commissievoorzitter Winnie Sorgdrager.
Tijdens de korte persconferentie gaf Winnie Sorgdrager afgemeten en duidelijk aan dat alle betrokken partijen - ministeries, eiersector en NVWA - tekort zijn geschoten bij het managen van de fipronilcrisis, zodat die grote afmetingen kon aannemen. Het rapport laakt het ontbreken van goede controles op verboden middelen, het gebrek aan kennis bij pluimveehouders en brancheorganisaties over voedselveiligheid, belangenverstrengeling bij het keurmerk IKB-ei, de beperkte capaciteit bij de NVWA, het niet doorkomen van informatie en meldingen naar de juiste plekken, het onderschatten van de gevolgen het fipronilschandaal door de ministeries van LNV en VWS, gebrekkige communicatie en de politiek zelf.
Kijk hieronder de uitzending (vanaf minuut 3.13 begint de uitzending) en het commentaar van Dick Veerman in de uitzending van RTL Z terug. Ook op Twitter laten commentatoren zich niet onbetuigd.
Op 8 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Je kunt er van alles over zeggen maar het punt blijft dat de bedrijven die dit product hebben gebruikt zich geen fuck aantrekken van voedselveiligheid. Ze moeten beter geweten hebben als er een wondermiddel verschijnt. BOER PAS OP JE KIPPEN. Toen ik er voor waarschuwde half 2017 was ik een muggezifter.
En de factor tijd bij de NVWA? Welke criteria hanteert de NVWA om binnen hoeveel tijd een scheefgroei in voedselproductie/verwerking te kunnen ontdekken? Je zou zeggen dat de NVWA eigenlijk binnen 2 maanden een scheefgroei ondekt zou moeten hebben. Het lijkt me geen geloofwaardig criterium/werkwijze dat de NVWA een scheefgroei pas na een jaar ontdekt.
Wanneer ik de uitspraak van van Zoeren op TV daarmee vergelijk, dan trek ik de conclusie dat van Zoeren deed voorkomen dat de NVWA met de vinger aan de pols werkt en een/de trage werking van de NVWA naar de achtergrond drukte.
In mijn reactie #28 , heb ik ook een vraag gesteld rond snelheid van ontdekken.
Of mag snelheid van ontdekken geen discussiepunt zijn?
Jan-peter van Doorn,
Jammer dat je de boerencommunicatie niet van commentaar voorziet, maar ik heb daar begrip voor.
Zou bij de NVWA topman op dat bewuste moment ook niet meegespeelt hebben "we weten momenteel niet welk ander (eventueel nog veel schadelijker en gevaarlijker dan friponil) middel we de komende tijd nog meer aantreffen?".
Ik zie zijn optreden daarom als zeer voorzichtig, tenminste zo komt het op mij over.
Jan Peter, ik kom een beetje langszij liggen.
Freek van Zoeren leerde ik kennen door de paardenvleesaffaire. Een open man die durft te twijfelen en tegelijk weet dat een autoriteit wel een eigen oordeel moet blijven hebben. Daarmee heeft hij mijn sympathie gewonnen, want zo moet het. Een Autoriteit is geen afdeling van een ministerie, maar dat stiekem toch een beetje.
Waarom vind ik Sorgdrager terecht hard? Omdat het crisismanagement slecht gedaan is.
Fipronil hoort niet in een ei, dus alle eieren zijn fout. Punt aan de lijn. Gewoon strak communiceren. Zo doet ieder groot merk dat (als ze een goed crisismngt hebben tenminste).
De NVWA hield die scherpe lijn niet en dus fluctueerden de meningen voortdurend. Er moest gaandeweg beleid ontwikkeld worden. Ik heb uit goede bron begrepen dat er kort voor de uitzending nog een vrees was gerezen over mogelijk schadelijke effecten voor kinderen. Een betrokken toxicoloog vertelde me dat er veel te weinig kennis aan overheidszijde aanwezig was.
In die situatie liet de NVWA Van Zoeren naar Hilversum gaan, cq. stemde hij daar zelf mee in, zonder strak communicatiedoel. Dat had moeten luiden:
1. fipronil hoort er niet in, dus alle eieren met zijn fout
2. we hebben nog niet alle eieren na kunnen lopen, dus wij kunnen in deze situatie wettelijk maar 1 ding doen: de consumptie van alle eieren afraden
3. op de vraag of de eieren nu echt een gevaar zijn, had hij kunnen (en moeten) zeggen dat de geleerden daarover nog steeds strijdden, maar dat de NVWA staat voor handhaving van de wet
Blijf ik het valletje van Tweebeeke flauw vinden? Ja. Wat hierboven in drie puntjes staat, is echt niets bijzonders en een ABC-tje crisismngt in food. Tweebeeke ging dankbaar mee in die heerlijke surfgolven van emotie en bemoeienis van iedereen met de zaak en stookte die nog even verder op ipv een uitzending over het echte onderwerp te proberen te maken (slechte productie dus; van twee kanten overigens, want de NVWA had ook beter moeten weten).
Het is een historische uitzending geworden die liet zien hoezeer aan alle kanten alles uit de hand was gelopen:
- eerst proberen eieren toch verkoopbaar te houden
- daarvan terug moeten komen
- bemoeienis van geleerden in de pers
- een verwarde NVWA die in die context niet meer wist hoe zijn rol te kiezen
Van Zoeren moest kort voor zijn pensioen toch vervroegd eruit. Eea terwijl er over de rol van de NVWA geen enkele discussie zou moeten kunnen zijn.
Marco, ik becommentarieer de de communicatie vanuit de sector of boeren niet. Dat is onbegonnen werk.
Ik vind "ik neem momenteel geen verantwoording voor de eieren die in omloop zijn" (wat ik hem niet zo heb horen zeggen, behoorlijk anders klinken dan:"Eet voorlopig geen eieren tot ik zeg dat u weer eieren mag gaan eten". Wat hij als NVWA had moeten zeggen, nadat was geconstateerd dat er een acuut gevaar voor de volksgezondheid was ontstaan. Tenzij hij bang was voor claims uit de industrie.
Maar goed, ik sta hierin een beetje in mijn eentje, dus laat het hier maar bij.