Zelfgenoegzaamheid kan inhoudelijk terecht zijn, maar sluit anderen - vooral nieuwsgierige nieuwkomers - uit. Die anderen hebben op zijn minst het recht om te ontdekken dat er ook andere perspectieven zijn dan de vooronderstellingen van waaruit mensen in het dagelijks verkeer communiceren zonder hun wereldbeeld te benoemen. Je kunt hen voor gek zetten of agressief benaderen omdat 'ze het niet begrijpen', maar hen ook nieuwsgierig tegemoet treden: hoe denken zij en hoe verklaren ze van daaruit feiten die jij ziet?
Help een ander en jezelf de wereld te zien door elkaars ogen. Je hoeft het niet eens te worden, maar hebt wel de plicht om te proberen elkaar te begrijpen.
Jopie Duijnhouwer beschreef die wijsheid in het draadje met de Utrechtse onderzoekers.
Foodlog is een prachtig discussieplatform, waar over de jaren ontzettend veel kennis en ervaring bij elkaar gekomen is. Een unieke plek, waar deskundigen, mensen uit de praktijk en geïnteresseerden meningen en ideeën uitwisselen over uiteenlopende onderwerpen, wat over de jaren tot prachtige discussies geleid heeft.
Aan de andere kant (zie hieronder) constateer ik de laatste tijd een verharding. Buitenstaanders die hier hun reacties plaatsen zullen dat zelden als een warm bad ervaren. Er zijn teveel Statlers en Waldorfs die bijdrages/meningen/mensen afbranden. Misschien is dat soms terecht, en even vaak niet. Het gevolg is dat nieuwkomers te vaak afhaken of bang zijn zich uit te spreken.
Ik wil even bij deze draad blijven. George Kowalchuk en Yann Hautier slaan de spijker op zijn kop. Foodlog zou verhelderen en verbinden, maar dat is zeker niet af te leiden uit de primaire reacties. Verbinding is zeer zeker de intentie van Dick Veerman en de redactie, maar er lijkt zich een community/stam te vormen die daar duidelijk anders over denkt.
Onze stam weet hoe de wereld (en zeker de landbouw) in elkaar zit, een afwijkende mening wordt niet geproefd en bevraagd, maar in de meeste gevallen neergesabeld in een paar oneliners die alleen door geharnaste stamleden te begrijpen zijn. Daardoor ontwikkelt zich weinig tegengeluid.
Om een oordeel over het perspectief van de ander en de daaruit volgende logica en getallen te kunnen vellen, moet je er eerst naar vragen. Dat ben je verplicht in goed intermenselijk verkeerEen poging om deze alomvattende kijk van de stam op de landbouw samen te vatten:
• de Nederlandse landbouw anno nu is de allerbeste van de hele wereld en is op dit moment beter dan die ooit geweest is. Dat geldt voor het landbouwsysteem als geheel, maar ook op aspecten als milieubelasting, vee dichtheid, energie intensiteit
• er zijn geen problemen met natuur, milieu, water, dierenwelzijn of biodiversiteit. Er zijn alleen foute (te lage) normen, foute meetmethodes, foute modellen, ongelijk speelveld en het grootste Kwaad van allen: de overheid met al die onwetende ambtenaren
• burgers die zich kritisch uitspreken over één van bovenstaande onderwerpen weten niets van landbouw zoals die door de stam gedefinieerd is
Ik chargeer hier bewust, er zijn nog steeds een voldoende bijdrages die het lezen van Foodlog de moeite waard blijven maken.
De redactie spant zich zeker in om openheid en inhoud voorop te stellen.
Tegelijk wil ik pleiten voor meer openheid, mildheid en nieuwsgierigheid in de reacties. Dat zoiets werkt laat deze draad óók zien. Na de eerste gestrekte benen is er na een uitgebreide en open reactie Mark Soetman op een commentaar van George of Yann die laat zien dat de partijen veel dichter bij elkaar zitten dan ze aan het begin van deze draad dachten.
Vandaag richten we doelbewust alle aandacht op die gedachte.
Ook Foodlog is niet bestand tegen zelfingenomenheid. Met het onderzoek naar de vooronderstellingen waarop die gebaseerd zijn, kan Foodlog meer dan prima uit de voeten. Een mooi voorbeeld was het draadje van Marijn Raeven over de klimaatvriendelijkheid van echte en havermelk. Hetzelfde voorbeeld in een lelijke uitvoering is de uitstootcase tegen de halfkip-om-halfvarken-case van varkenshoudersvereniging POV tegen Albert Heijn. Zoek het perspectief van de ander en kijk of zijn of haar logica en de getallen van daaruit misschien wel kloppen. Om daar een oordeel over te kunnen vellen, moet je er eerst naar vragen. Dat ben je verplicht in goed intermenselijk verkeer.
Volg die ethiek en verniel Foodlog niet.
Op 4 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Dit fenomeen is op grote schaal gemeengoed geworden tijdens de coronajaren.
Mensen met kritiek werden openlijk, ook hier, weggezet als wappies. Critici werden geweerd van social media, posts werden verwijderd, radio, tv, en kranten lieten critici (ook al waren dat mensen met grote kennis van zaken, zoals hoogleraren) niet aan het woord, etc.
Omgekeerd werd er ook onder critici in wij/zij termen gedacht. Mensen van wie gedacht werd dat ze niet goed zelf nadachten, werden weggezet als schapen.
Deze polarisatie is actief door politici en media aangewakkerd. Ik ben niet verbaasd dat deze ervaring van bewust aangewakkerde polarisatie en de openlijke uitingsvormen daarvan door media en politiek, ertoe geleid hebben dat nu op allerlei onderwerpen een sterk wij/zij denken is ontstaan cq. als normaal wordt ervaren.
Ik kan Foodlog's oproep om naar de ander te luisteren dan ook alleen maar toejuichen. Hoe fijn zou het zijn als we in staat zijn om simpelweg een gesprek te voeren met elkaar, gewoon te luisteren naar de ander, en allereerst je eigen oordeel in twijfel te trekken?
Ik zit graag in het balkon. Naast die twee oude mannetjes. Verschil van perspectief daar heb ik geen moeite mee. Kennis en overwegingen van anderen meekrijgen is leerzaam en soms inspirerend.
Maar nu de maar. Teveel (jonge) nieuwkomers hebben hun inhoudelijke verhaal niet op orde. Ze missen elementaire (bijvoorbeeld biologische of natuurkundige) kennis en gaan er wel “vanuit een goed hart” vol in. Tja, ik voel me niet geroepen om keer op keer de natuurkunde-, geschiedenis- of biologieleraar uit te hangen. Daarvoor is mijn tijd te kostbaar.
Dan een tweede punt. Ik vind het mooi om te zien dat er regelmatig nieuwe schrijvers zijn. Maar verplicht ze wel om actief in discussies mee te doen!
Foodlog is geen Donald Duck, Telegraaf of leerboek HAVO. Je mag verwachten dat basiskennis inhoudelijk op orde is, en dat er op niveau wordt gediscussieerd. Wie deze regels volgt heeft niks te vrezen van de oude mannen op het balkon.
#2 "Je mag verwachten dat basiskennis inhoudelijk op orde is, en dat er op niveau wordt gediscussieerd. Wie deze regels volgt heeft niks te vrezen van de oude mannen op het balkon."
en
#1 "Hoe fijn zou het zijn als we in staat zijn om simpelweg een gesprek te voeren met elkaar, gewoon te luisteren naar de ander, en allereerst je eigen oordeel in twijfel te trekken?"
#1 en #2 zijn hier in tegenspraak. Ik denk dat dat het euvel is.
'eerst uw papieren graag!'
Het draait om een mix van factoren (mijn mening, inzicht na 60 jaar leven en interactie met veel mensen uit verschillende hoeken en opleidingsniveau):
1. beleefdheid
2. respect voor verschil in voorkennis
3. wil om te leren en nieuwsgierig zijn naar wat je nog niet weet (hoeveel je ook weet of meent te weten)
4. wil om mensen op te leiden waar ze lacunes in voorkennis hebben
5. willen luisteren naar andere vooronderstelling en die expliciet willen maken
Daarnaast speelt de tijdgeest een rol.
Nadat 'op de hoogte blijven' via meer kanalen ging lopen dan Nederland 1 & 2 en Hilversum 1, 2 & 3 (wie jonger is dan 35 weet al niet eens meer waar ik het over heb) en wat kranten en weekbladen, konden vele bubbels ontstaan. Die eenvoudige wereld bestond tot - zeg maar - eind jaren '90 van de vorige eeuw. Voordien waren er maar een paar bubbels die elkaar vanaf de verschillende kanten en hoogtes van de sloot nog zagen ook; daardoor waren ze permeabel.
De huidige (heel vele) bubbels (denkwerelden) zijn veel minder en soms niet of nauwelijks zichtbaar voor elkaar. Door 'generally impactful events' (zoals Covid, zie Dennis #1 ) ontmoeten ze elkaar af en toe heftig en ontdekken ze hun andersheid. Die mondt echter niet uit in gesprek, maar in een stammenoorlog omdat de bubbels (hoewel ze allemaal Nederlandse spreken) elkaars mores, houdingen en 'normaal' niet verstaan. Het zijn verschillend denkende inboorlingen die op basis van 'dezelfde basiskennis' niet bijeen te brengen zijn.
Dat laatste (minimaal Gymnasium B met een 8 gemiddeld om mee te kunnen doen, zie Wouters #2) is weer een andere kwestie: wie is qua opleidingsniveau gezien de doelgroep? Dat onderwerp zit nog wat ingewikkelder in elkaar.
Zelfs in academische kringen bestaat een kloof tussen mensen die voldoende kennis hebben en mensen die nog veel moeten leren. Omdat ook 'wetenschappers' in heel beperkte bubbels worden opgeleid, weten ze veel van weinig. Ze worden nl. 'tegenwoordig' opgeleid in subsubsubonderdelen van een slechts een vijftal grote disciplines: natuurkunde, chemie, biologie, psychologie/antropologie/sociologie/geschiedenis (de sociale wetenschappen) en wiskunde.
Zeker de komende generatie wetenschappers (ik noem hen 'onderzoekers') hebben nauwelijks integrale kennis van de hoofddisciplines waarin ze werken (laat staan van de raakvlakken tussen de hoofddisciplines) zodat zelfs de jongere generaties hoogleraar geen vinkje 'basiskennis' halen in de ogen van de oudere generatie. Toeval (of niet): ik sprak van de week een wetenschapper die ik nog wel zo durf te noemen over een hoogleraar die volgens hem onzin uitkraamde en zich afvroeg waarom zijn academie geen debat aangaat over de redenen waarom dat gebeurt.
Over dat laatste meen ik zojuist wat redenen te hebben aangedragen.
Nog even kort om duidelijk te zijn: zonder beleefdheid en nieuwsgierigheid gaat ook Foodlog stuk en heeft het geen zin voor ons om er verder geld in te blijven steken. Zo simpel is het.