Door de verkeerde etikettering krijgen consumenten die er bewust voor kiezen geen dierlijke producten te eten, onbewust toch iets van dierlijke producten binnen. Verkeerd etiketteren is onethisch, maar het kan bovendien gevaarlijk zijn voor mensen met een voedselallergie voor dierlijke producten.
Een survey van de Chartered Trading Standards Institute onder 2.000 Britten toonde aan dat 76% van de respondenten denkt dat vegan betekent ‘zonder enige dierlijke toevoeging’ en dat 85% van de mensen met een melkallergie denkt dat ze veilig vegan voedsel kunnen eten, ondanks dat er tot nu toe geen wettelijke definitie voor ‘vegan’ bestaat.
In het VK en de EU zijn er wel drempelwaardes voor sporen van gluten, maar niet voor ingrediënten afkomstig van dieren. Op dit moment moeten fabrikanten maar bij 14 stoffen of producten die allergieën kunnen veroorzaken, de aanwezigheid op het etiket vermelden met vetgedrukte tekst of andere indicatoren.
Dat kan beter. Het gebrek aan regelgeving kan een aanzienlijk risico vormen voor mensen die last hebben van een melk- of schaaldierallergie. Dat zijn 1 op de 6 mensen in het VK volgens Forbes (onterecht, 1 op de 6 Britten heeft een vorm van voedselallergie). Als dat niet gebeurt, kan het zelfs fataal aflopen.
Maar ook in Nederland is de allergeneninformatie nog niet altijd perfect. Uit eerder onderzoek bleek dat dat 46% van de 157 mensen met een allergie die keurig rekening hielden met allergenenlijstjes, toch last kregen van allergische reacties.
In VK 1 op de 6 mensen een melk of schaaldierallergie? Welke journalist heeft die onzin op geschreven? In heel Europa heeft 2,5% een voedselallergie en dan zou in Engeland al 16,7% van de mensen een allergie hebben van een melk of schaaldierallergie? De eerste hulp zal daar wel dagelijks volstromen met mensen met allergische reacties. Dan hebben we hooikoorts, noten, wespensteken en pinda's niet eens meegenomen.
Gelukkig heeft in de UK ook maar 3% een serieuze voedselallergie.
Ik heb onlangs een vegan product (vleeswaren-kopie) laten analyseren op dierlijke sporen. Geen melk, ei of dierlijk dna in te vinden.
Geen goedkoop onderzoek, dus ik vraag me af of de hippe start-ups met vegan chocolade dat kunnen betalen.
In de chocolade keten is er wel een issue met kruisbesmetting van met name melkchocolade en vegan.
Lekkere kop natuurlijk, maar volgens alle gangbare definities zijn deze producten wel degelijk vegan. Het gaat hier enkel om sporen van dierlijke stoffen die niet als ingrediënt of hulpstof zijn toegevoegd, maar onbedoeld aanwezig zijn als gevolg van kruisbesmetting. En dat is vegan.
Het klopt dat er geen wettelijk vastgelegde definitie is. Maar er is wel een definitie van de European Vegetarian Union (EVU), en er is een ISO standaard. Beide staan kruisbesmetting met dierlijke ingrediënten toe, mits redelijke stappen zijn genomen om de kans hierop te verkleinen. EVU is het meest expliciet: "Een claim dat een levensmiddel veganistisch of vegetarisch is wordt niet uitgesloten door onbedoelde aanwezigheid in het voedsel van producten die niet voldoen aan de eisen van de leden 1 of 2, indien en voor zover dit technisch niet te voorkomen is in alle stadia van
productie, verwerking en distributie, ondanks dat de nodige voorzorgsmaatregelen zijn
genomen in overeenstemming met de good manufacturing practices."
Er zijn verschillende motivaties waarom mensen veganistisch eten (milieu, gezondheid, terugdringen van dierenleed), maar in geen van deze motivaties is de aanwezigheid van onbedoelde sporen relevant.
Dit betekent dat mensen die een (ernstige) voedselallergie hebben inderdaad niet blind kunnen vertrouwen op een veganistische verpakkingsclaim, maar de allergenendeclaratie (inclusief PAL) op de verpakking zullen moeten consulteren die voor deze doelgroep bedoeld is.
Misschien houden die dierlijke resten de veganisten nog net op de been.
#1 Sander, dank! 1/6, dat schreef een journalist van Forbes. Maar dat klopt inderdaad niet, zoals je aangeeft. Het VK is wel een land waar allergieën een zorg zijn.
Voorts ontvingen we mail over deze tekst van Floris de Graad van De vegetariersbond:
Ik zie bij het recente artikel op Foodlog ‘vegan vaak helemaal niet vegan’ een foto van het V-Label staan.
Dat valt bij ons natuurlijk in verkeerde aarde. Het wekt de suggestie dat producten met het V-Label vaak niet vegan zijn.
Dat blijkt op geen enkele manier uit het aangehaalde artikel. In het artikel wordt in algemene termen gesproken over vegan gelabelde producten. Het woord ‘labeled’ heeft in het Engels überhaupt een bredere betekenis dan in Nederland gangbaar is, en mag hier opgevat worden als ‘producten waarop een vegan claim staat’.
Kop en foto suggereren dat er gerommeld wordt met vegan labels. Dat is zeker voor het V-Label niet het geval. Het is ook niet de strekking van het artikel. Wie het artikel leest leert dat het predicaat vegan geen garantie geeft voor mensen met voedselallergie of intolerantie. Deze claim wordt ook nergens door het V-Label gemaakt. Wij hanteren een drempel van 0,01% kruisbesmetting. Ik vind het populistisch om te stellen dat een product met kruisbesmetting onder die drempel ‘helemaal niet vegan is'.
Ik verzoek je daarom dan ook de foto, en liefst ook de kop aan te passen.
We vonden het terecht om het beeldmateriaal met het V-logo te vervangen. In de kop kunnen we geen kwaad zien: motvrije chocolade bestaat niet en diervrije gesneden groenten (vers, diepvries of en stazak) kan zeker ook niet worden gegarandeerd.
#2, Pablo, dank voor je verhelderingen die je genuanceerd neerzet! Ik kan iedereen aanbevelen die te lezen.