Stel je koopt voor €2 aardappelen. Hoeveel krijgt de boer daar nou van?
Hoeveel gaat er naar de tussenhandel? Hoeveel naar de winkelier? In welke kosten zit het verschil tussen wat de boer krijgt en jij betaalt?
Die antwoorden zou je wel eens willen horen, maar je vindt ze niet zo makkelijk. Dat is het geheim van de handel.
Omdat zelfs die geen zicht heeft op alle ins en outs en het ministerie van LNV en Wageningen het ook wel eens wilden weten, is er onderzoek naar gedaan. Deze week verscheen het rapport 'Visie op de aardappelkolom' van het LEI. Als ik nou niet alles verklap, dan ga je tenminste even zelf bladeren! Er gaat een hele wereld van transport, verpakking, de kosten van de winkelvloer en marketing voor je open. Ben je toch een beetje lui, kijk dan even zo rond pagina 61 en verder ;-)
Zo zie je tenminste wat er allemaal komt kijken om die aardappel die je per kilo gemiddeld voor €1,05 in dat netje bij de supermarkt koopt. Of bij de portie frites van de snackbar of die zak ovenfrites in je diepvries.
Eén ding is duidelijk: de boer krijgt het meeste voor die gewone aardappelen uit een netje. Dat komt allemaal door ons als consumenten. Die bewerkte aardappelen (van koelverse, geschilde en gewassen aardappelpartjes en ovenfrites, via de frites van de patatboer tot de aardappelen die in zoutjes worden verwerkt) zorgen voor zoveel meer kosten dat die onvoldoende aan de consument worden doorberekend omdat de fabrikant verwacht dat die de eigenlijk gewenste verkoopprijs niet wil betalen. En ddus worden die afgewenteld op de boer. Knijp je die uit, dan heb je minder van de consument nodig om toch op een acceptabele marge te komen.
En de boer, tsja, die zit dan opeens zonder zijn marge.
Ironisch genoeg, krijgt hij voor aardappelen waaraan 'waarde wordt toegevoegd' maar 25% van wat hij krijgt voor een 'rauw' aan de consument te verkopen aardappel.
Hij doet dus hetzelfde werk, maar verdient ineens 75% minder!
Omdat de trend naar gemaksvoeding doorzet en de 'rauwe' aardappel 'uit' raakt, is dat voor de aardappeltelers geen best nieuws.
Nederland zou te klein zijn als alle bazen hun werknemers een loonsverlaging van 75% zouden voorstellen 'omdat de markt nu eenmaal verandert'. De boer heeft geen keus.
Je zou willen zeggen, start de campagne: koop 'wilde' aardappelen, daar kun je veel meer mee kanten mee uit. Zoiets als die geinige 'spruitjes, maak ze wild' van een aantal jaren geleden (de campagne is in Google overigens al niet meer te vinden - ook al geen best teken).
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Vandaag in het Agrarisch Dagblad: foto's van de aardappel-demo-dag. (wat een woord als je het zonder die streepjes schrijft!)
Feitelijk is bovenstaand relaas van toepassing op alle producten die van het land komen of uit/van het dier komen.
Dit is blijkbaar inherent aan de productie van voedingsmiddelen in de landbouw. De handel verdient er uiteindelijk het meeste aan. Het toevoegen van waarde aan bijvoorbeeld melk is lastig. Alle melk is hetzelfde op vet/eiwit en een aantal andere eigenschappen hetzelfde. Kortom, je kan moeilijk onderscheiden van anderen.
Dat boeren voor hun producten te weinig krijgen is wel duidelijk.
Toch 'ns een aardige suggestie om melk wèl te differentiëren:
- rauwe volle melk van Lakenvelders uit Zuthpen (met houtwal)
- room van Jersey-koeien uit Lunteren (met houtwal, grasland op zandgrond)
- volle melk van Jersey's uit Walcheren (grasland met kruideninzaaiing op kleigrond)
- halfvolle melk van Blaarkoppen uit de uiterwaarden van Tull in 't Waal
Tuurlijk is er melkboerenmarketing ;-) (en ze smaken echt allemaal anders!)
@Dick
Je hebt gelijk. Zo zou het ook aangepakt moeten worden. Probleem is echter de afzet. Rauwe melk is beperkt houdbaar zoals je weet. Melkfabrieken verwerken geen kleine hoeveelheden. Dit is weer te duur. Het volume is te klein. Alhoewel ik wel weet dat deze niches interessant zouden kunnen zijn.
@Robert-J. klopt uiteraard! Warenwettechnisch is rauwe melk een ingewikkeld, zoniet onmogelijk product (lokaal zou het wel moeten kunnen). Maar ook verduurzaamde melk kan prima net zoals wijn naar dierenras en 'terroir' worden gemarket. Die andere voorbeelden bedoelde ik als pimpings van 'gewone' melk.
Het schijnt dat een van de grote melkjongens aan een dergelijk concept werkt. Ik ben heel benieuwd hoever zo gaan!