Afgelopen zondag bood VPRO-radio presentator Anton de Goede me een rat aan. Hij had die gekregen van Pek van Andel, de man die de Ig Nobelprijs kreeg voor het filmen van mannelijke en vrouwelijke geslachtsdelen tijdens de daad. Op dit moment promoveert hij op het onderwerp serendipiteit, het vinden van gedachten en ideeën waar je niet naar op zoek bent. Hoe ga je daar toch naar op zoek?
Ik verzoek de goden altijd door te gaan wandelen. Het brengt me de wildste en soms heel handige maar altijd onverwachte 'gratis ideeën', zoals ik ze noem. Ik heb dus een bewuste serendipiteitsstrategie, zo leerde ik van Van Andel.
Van Andel bracht een gevangen, verzopen, gevilde en bevroren muskusrat mee. Jaarlijks worden in Nederland ruim honderdvijftigduizend muskusratten per jaar gevangen. Dat gebeurt in kooien onder water. Daarin stikken ze uiteindelijk omdat ze boven water moeten ademhalen, maar ze vastzitten in de kooi. Dat is minder plezierig voor het dier. Niettemin worden ze gevangen omdat ze schadelijk zijn en rest ons het vlees.
Net als de gans tot voor enige jaren, zie je ze niet bij de vleesjuwelier, zoals de culi zijn poelier liefkozend noemt. Niet bij de super, niet bij de top- en niet bij de keurslager. En vermoedelijk zelfs niet in de dierentuin bij de leeuwen en de tijgers. Dat laatste is niet helemaal zeker. Maar dat was het rond de ganzen ook niet. De cadavers verdwijnen.
Ganzen zijn van oudsher een delicatesse. We moesten het dier alleen weer leren waarderen. Als wild dan, want we aten de tamme altijd al. Logisch, want die is lekker vet.
Ratten zijn eng. Voor Van Andel is de rat in Nederland een teken van serendipiteit, een verrassende trouvaille en een teken van onze stupiditeit tegelijk. Terwijl 'biologisch' en 'natuurlijk' helemaal hip zijn, gaan deze grote schadelijke ratten als ze geluk hebben naar de destructie. In een aantal gevallen belanden ze vermoedelijk vanuit het huisvuil in de gemeentelijke verbrandingsoven.
Ik had nog een afspraak en wilde niet met ontdooiend waterwild in mijn rugzakje de trein in terug naar huis.
Het exemplaar dat me werd aangeboden was gevild en zag er prachtig mager uit. Zoals een gevilde haas of een konijn, maar zo mogelijk nog magerder van vlees. Oerdieetprofessor Frits Muskiet zou het een dier noemen dat gejogged heeft. Zeer gezond en geschikt voor iedere dag. Op de foto zijn de muskusrat en vlnr De Goede, Van Andel en Hugo Brandt Corstius te zien. De laatste is vegetariër maar kijkt vol bewondering naar het cadaver.
Serendipiteit krijg je per definitie op een presenteerblad aangereikt. Je zoekt het niet, maar je vindt het. Als dat te makkelijk gaat, laat je het kennelijk liggen. Dat zorgt voor spijt.
Daarom zoek ik nu heel bewust een bisamrat. Wie heeft er eentje voor me? Of zitten we nu buiten het seizoen? Later mag ook.
Onderwijl denk ik na, stoven of toch een boutje op de plancha? Ik moet bekennen dat de gedachte aan grillen door me heen ging toen ik het dier weigerde. Het was zo onweerstaanbaar mooi rood dat ik wist dat ik dat zou willen en me ervan zou moeten weerhouden. Het was tenslotte een rat. Je moet weten waar hij vandaan kwam, hoe hij werd gevangen, wanneer en door wie. Dat wil ik dus wel weten. Zo hoort dat bij echt eten.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 4 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 4 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Twee mythes doorprikken: muskusrat is geen rat en muskusrat op de menukaart is alweer tien jaar verboden in België
Ik heb éénmaal in mijn leven waterkonijn gegeten in het Gentse restaurant "De 4 Tafels". Dat moet in het begin van de jaren tachtig zijn geweest. Het was vooral een specialiteit geworden van het schilderachtige dorpje Vlassenbroek bij Dendermonde (O-Vlaanderen, langs de Schelde). Waarom dat zo een toeristische trekpleister werd, leest u hier.
Muskusrat is verboden in België in de handel (iedereen mag er uiteraard zelf klaarmaken). De reden is het stachanovisme van de verschilllende voormalige keuringsdiensten die, na het debacle van de kippendioxinecrisis in 1999, gereorganiseerd werden tot een eenvormig "Federaal Voedingsagentschap" dat Europese en andere regels altijd heel letterlijk is gaan toepassingen. Er bestaan geen normen en verordeningen voor muskusrat, dus is het veel makkelijker de consumptie ervan te verbieden, dan er zelf normen voor op te stellen. Zoeiets heet "denken als een ambtenaar". De grond voor het verbod werd gevonden in het gebrek aan tracabiliteit van de voeding van die diertjes. Een argument dat overigens opgaat voor alle wild.
DE URL lijkt niet te werken. Ik kopieer hier dus even dit artikeltje van de website van de krant "Het Nieuwsblad" (een krant gespecialiseerd in goed nieuws)
NB: "Echo" met Bob Van Bael was in de jaren '60 en '70 een zeer populair televisieprogramma op BRT op zaterdagavond. het legendarische programma leverde de inspiratie voor het huidige "Man bijt hond".:::
Delphine Lambrecht schonk kunstenaarsdorp Vlassenbroek zijn officieel gerecht
,,Ik maakte van muskusrat een heerlijk waterkonijn''
zaterdag 20 december 2003
Auteur:
VLASSENBROEK - Het VRT-programma En Nu serveert op maandag 22 december nog eens het ongeëvenaarde Vlassenbroekse waterkonijn. In 1971 verraste Delphine Lambrecht kijkend Vlaanderen toen zij in een spraakmakende reportage in Echo Bob Van Bael en zijn gezellen liet proeven van haar muskusratten. Het waterkonijn werd het officieel gerecht van Vlassenbroek. Meer dan dertig jaar later maakt Delphine zich graag nog eens boos omdat muskusratten klaarmaken in Vlaanderen verboden werd.
Voor Delphine Lambrecht (75) is de muskusrat het lange leven. Niet alleen leefde zij net als het dier altijd in het waterrijke gebied van de Vlassenbroekse polder, zij was het ook die het tot de familie van de hamsters en woelmuizen behorende waterkonijn op de kaart van 't Vissershof zette. Delphine koestert met weemoed de dertig jaar dat zij vrienden en klanten een heerlijke schotel muskusrat aanbood. Muskusrat of waterkonijn werd in de regio blijkbaar al langer gegeten.
Waar haalde je het idee?
Delphine Lambrecht: ,,In Mespelare leefde Sooi Steeman, een eenzaat, een dorpsfiguur. Hij vertelde aan Knepper, de Vlassenbroekse rattenvanger, hoe lekker muskusrat wel was. De dag nadien stond Knepper in 't Vissershof met een zak vol rattenbillen. Ik maakte ze klaar en liet ze aan de klanten proeven. Iedereen vond het lekker. Dat vroeg om meer.''
En er kwam meer. Vooral nadat Echo het gerecht aan Vlaanderen toonde.
Canadese televisie
Er wordt gezegd dat Delphine Vlassenbroek weer op de landkaart plaatste.
,,Nadat Bob Van Bael en zijn gezellen hier aan de tafel zaten, kreeg ik bezoek uit heel Vlaanderen. Net als de mannen van Echo gingen velen hier uit de bol. En toen de Nederlandse, Engelse en Canadese televisie hier hadden gefilmd, werd het waterkonijn tot ver buiten de grenzen bekend. Elk weekend voerden bussen de liefhebbers aan. Het waterkonijn gaf het oude kunstenaarsdorp Vlassenbroek een nieuw leven.''
Het waterkonijn zal ongetwijfeld ook Delphine beter gemaakt hebben. 't Vissershof werd the place to be.
,,Voor niks deed ik het, dertig jaar lang. Ik werd er dus niet rijk van. Ik deed het voor de mensen, uit vriendschap. En ik genoot van de belangstelling. Dat is ook de reden waarom ik zo ontgoocheld ben dat de Vlaamse regering drie jaar geleden verbood de muskusrat nog langer op het menu te zetten. Niemand kon daar een verstandige reden voor vinden. Maar ik heb geen taverne meer en voor de vrienden wil ik graag nog eens een portie waterkonijn klaarmaken.''
Nick@
Je 'link' werkt niet.. Kun je hem opnieuw plaatsen ?
ps.
Zou het gebrek aan tracabiliteit van oppervlaktewater-kwaliteit ook niet een beetje meespelen ? Helaas loopt Vlaanderen nog altijd een beetje achter op dat gebied.
De link is gerepareerd. Nick kopieerde de tekst onder de link in zijn 2e reactie.
De site waarnaar verwezen wordt laadt soms traag, merk ik.
Uiteraard Guillaume, ook van het water. Er is bij mijn weten geen onderzoek gebeurd naar contaminatie. Een bot verbod was eenvoudiger.