Wie in Zwitserland meer dan 100.000 handtekeningen weet te verzamelen over een onderwerp waarover het volk zich zou moeten uitspreken, dwingt een referendum af. In 2018 haalde een voorstel om het gebruik van pesticiden in de landbouw totaal te verbieden die drempel. Op 13 juni aanstaande is het zover. Dan staat het referendum 'Voor een Zwitserland zonder synthetische pesticiden' op de rol.
Nadat het initiatief de drempel haalde, kreeg de federale overheid een jaar de tijd om zich erover uit te spreken. Het werd een negatief advies omdat de overheid verwacht dat de voedselprijzen sterk zullen stijgen en Zwitserland nog afhankelijker zou worden van voedselimporten dan het nu al is. Het land importeert zo'n 500 kilo voedsel per persoon per jaar volgens de BBC, die de gegevens uit Zwitserse douanegegevens destilleerde.
Dit jaar wordt het menens. Op 13 juni aanstaande stemt Zwitserland over het referendum 'Voor een Zwitserland zonder synthetische pesticiden'.
Risicovol verbod
De Zwitserse overheid wijst erop dat in de landbouw alleen goedgekeurde producten mogen worden gebruikt die aan strenge eisen en controles moeten voldoen omdat zij de gezondheid en het milieu niet in gevaar mogen brengen. De actiegroep Future3 vindt dat echter niet voldoende. Zij willen binnen nu en 10 jaar een volledig verbod op synthetische bestrijdingsmiddelen én een importverbod op voedsel dat met dergelijke pesticiden is behandeld.
De Zwitserse Bondsraad en het Parlement zeggen sympathie te hebben voor het idee, maar wijzen het initiatief af. De overheidsinstanties zeggen dat het voorgestelde verbod het risico met zich meebrengt dat planten en landbouwproducten onvoldoende kunnen worden beschermd tegen bacteriën, virussen en andere plagen. Het zou leiden tot minder keuze in de winkels, legere schappen en dus hogere prijzen "met alle negatieve gevolgen van dien voor zowel consumenten als producenten". Bovendien wijzen de Zwitserse overheden er op dat het verbod in strijd is met de huidige internationale handelsovereenkomsten; het weigeren van niet-biologische producten aan de grens is een belemmering die tot juridische procedures kan leiden.
Ook het Zwitsers-Chinese Syngenta, op dit moment het grootste agrochemische bedrijf ter wereld, waarschuwt voor de gevolgen van een verbod op het gebruik van pesticiden in de landbouw. Topman Erik Fyrwald erkent de noodzaak van een schoon milieu, maar is voorzichtig. Hij denkt niet dat je zomaar even alle bestrijdingsmiddelen over boord kunt zetten. "Als je pesticiden wegneemt bij boeren, daalt de voedselproductie met minstens 40 procent", zegt Fyrwald.
Landbouwchemie als probleemoplossing
Fyrwald ziet landbouwchemie niet als probleem, maar juist als een oplossing om de natuur te sparen door hogere opbrengsten en daardoor een lagere landdruk die leidt tot een lagere druk op natuurgebieden. Dat is een klassieke visie die ook wordt onderschreven door de Amerikaanse tak van het WWF. In Europa komt die visie meer en meer onder druk te staan. Dat neemt niet weg dat agronomen veelal zeer kritisch zijn op de houding tegen landbouwchemie die onder het publiek is ontstaan.
Op dit moment bedraagt het marktaandeel van biologisch producten in Zwitserland ruim 10% (gemeten in omzet levensmiddelen), terwijl het biologische landbouwareaal 16,3% bedraagt. Daarmee behoren de biologische consumptie en productie in het land tot de hoogste van de EU. In Nederland ligt de consumptie op 3,2% en maakt het areaal 3,7% van het totaal uit.
Door het hoge consumptie-aandeel, is denkbaar dat Zwitserland het eerste experiment in Europa kan worden om te laten zien of een landbouw zonder chemie haalbaar is. Dat biedt de kans om de eeuwige meningenstrijd over de voor- en nadelen van geheel natuurlijke landbouw te testen in de praktijk. Er zijn immers geluiden dat een chemieloze landbouw aanmerkelijk minder dan 40% van zijn productiviteit zou verliezen. Zo gaat de mare dat 20% - en zelfs nog minder - verlies op een aantal gewassen haalbaar moet worden geacht. Dat verlies zou geen probleem zijn omdat het zal worden gecompenseerd door minder verspilling van voedsel omdat het duurder wordt.
Syngenta nam in oktober vorig jaar de Italiaanse producent van biologische middelen Valagra over. Het bedrijf geldt als de wereldwijde marktleider op het gebied van microbiologische producten die het gebruik van synthetische gewasbeschermingsmiddelen overbodig maken. Dat doet het door natuurlijke processen in de bodem een zodanig robuuste wieg te laten bieden aan gewassen dat 'de spuit' in de schuur kan blijven.
Dit artikel afdrukken
Dit jaar wordt het menens. Op 13 juni aanstaande stemt Zwitserland over het referendum 'Voor een Zwitserland zonder synthetische pesticiden'.
Risicovol verbod
De Zwitserse overheid wijst erop dat in de landbouw alleen goedgekeurde producten mogen worden gebruikt die aan strenge eisen en controles moeten voldoen omdat zij de gezondheid en het milieu niet in gevaar mogen brengen. De actiegroep Future3 vindt dat echter niet voldoende. Zij willen binnen nu en 10 jaar een volledig verbod op synthetische bestrijdingsmiddelen én een importverbod op voedsel dat met dergelijke pesticiden is behandeld.
De Zwitserse Bondsraad en het Parlement zeggen sympathie te hebben voor het idee, maar wijzen het initiatief af. De overheidsinstanties zeggen dat het voorgestelde verbod het risico met zich meebrengt dat planten en landbouwproducten onvoldoende kunnen worden beschermd tegen bacteriën, virussen en andere plagen. Het zou leiden tot minder keuze in de winkels, legere schappen en dus hogere prijzen "met alle negatieve gevolgen van dien voor zowel consumenten als producenten". Bovendien wijzen de Zwitserse overheden er op dat het verbod in strijd is met de huidige internationale handelsovereenkomsten; het weigeren van niet-biologische producten aan de grens is een belemmering die tot juridische procedures kan leiden.
Ook het Zwitsers-Chinese Syngenta, op dit moment het grootste agrochemische bedrijf ter wereld, waarschuwt voor de gevolgen van een verbod op het gebruik van pesticiden in de landbouw. Topman Erik Fyrwald erkent de noodzaak van een schoon milieu, maar is voorzichtig. Hij denkt niet dat je zomaar even alle bestrijdingsmiddelen over boord kunt zetten. "Als je pesticiden wegneemt bij boeren, daalt de voedselproductie met minstens 40 procent", zegt Fyrwald.
Landbouwchemie als probleemoplossing
Fyrwald ziet landbouwchemie niet als probleem, maar juist als een oplossing om de natuur te sparen door hogere opbrengsten en daardoor een lagere landdruk die leidt tot een lagere druk op natuurgebieden. Dat is een klassieke visie die ook wordt onderschreven door de Amerikaanse tak van het WWF. In Europa komt die visie meer en meer onder druk te staan. Dat neemt niet weg dat agronomen veelal zeer kritisch zijn op de houding tegen landbouwchemie die onder het publiek is ontstaan.
Op dit moment bedraagt het marktaandeel van biologisch producten in Zwitserland ruim 10% (gemeten in omzet levensmiddelen), terwijl het biologische landbouwareaal 16,3% bedraagt. Daarmee behoren de biologische consumptie en productie in het land tot de hoogste van de EU. In Nederland ligt de consumptie op 3,2% en maakt het areaal 3,7% van het totaal uit.
Door het hoge consumptie-aandeel, is denkbaar dat Zwitserland het eerste experiment in Europa kan worden om te laten zien of een landbouw zonder chemie haalbaar is. Dat biedt de kans om de eeuwige meningenstrijd over de voor- en nadelen van geheel natuurlijke landbouw te testen in de praktijk. Er zijn immers geluiden dat een chemieloze landbouw aanmerkelijk minder dan 40% van zijn productiviteit zou verliezen. Zo gaat de mare dat 20% - en zelfs nog minder - verlies op een aantal gewassen haalbaar moet worden geacht. Dat verlies zou geen probleem zijn omdat het zal worden gecompenseerd door minder verspilling van voedsel omdat het duurder wordt.
Syngenta nam in oktober vorig jaar de Italiaanse producent van biologische middelen Valagra over. Het bedrijf geldt als de wereldwijde marktleider op het gebied van microbiologische producten die het gebruik van synthetische gewasbeschermingsmiddelen overbodig maken. Dat doet het door natuurlijke processen in de bodem een zodanig robuuste wieg te laten bieden aan gewassen dat 'de spuit' in de schuur kan blijven.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 2 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 2 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Zelfs de kop in de nieuwsbrief is negatief suggestief. "'Prijs van voedsel zal enorm stijgen”
Hoe komt het toch dat de suggestie gewekt moet worden dat het fout gaat met de landbouw als er gesproken wordt over verandering van richting. Niet alleen in Foodlog, maar ook in bladen als “De Boerderij” en “Nieuwe Oogst” Veranderingen zijn nooit zonder struggle. Dan helpt het niet om op voorhand negatieve suggesties mee te geven.
Er zijn een aantal mogelijkheden over wat er in Zwitserland kan gaan gebeuren. Bij een ban op alle chemie in de landbouw worden boeren verplicht om andere productiemethoden te gaan proberen. Dat kan een voorbeeldfunctie geven. Dat experiment kan mislukken maar kan ook lukken. Het is opvallend dat er consequent gedacht en geschreven wordt dat de biologische teelten 20% minder produceren. Dat klopt maar gedeeltelijk en is primair gericht op oud onderzoek. De kern van de lagere productie in biologische teelten schuilt mijns inziens in het gegeven dat zowel gangbare als biologische boeren en proefstations voor zowel organische bemesting als synthetische bemesting uitgaan van het 160 jaar oude idee dat planten "slechts" 20 elementen nodig hebben om te kunnen groeien. Er zijn en worden duizenden onderzoeken uitgevoerd met planten die feitelijk ondervoed zijn. Zelfs de nieuwe Crispr Cas ontwikkelingen worden uitgevoerd met en op chronisch ondervoede planten. Stel nou dat planten, net als mensen en dieren veel meer elementen nodig hebben dan via meststoffen op basis van bestaande analysemethoden worden aangeboden? De medische literatuur stelt dat ongeveer 15 elementen in het zoogdier lichaam minder dan 1% van het geheel uitmaakt. Waarbij het "sterke vermoeden" bestaat dat deze elementen van cruciaal belang zijn voor de vorming van vele metabolieten die mens en dier een mate van weerbaarheid bieden. Zou het kunnen dat er veel meer moet worden gekeken naar wat planten werkelijk opnemen? En zijn die mineralen dan (nog) wel aanwezig in de grond waarop de dieren grazen of planten groeien?
Syngenta heeft een grafiek (die ik kan doorsturen) waarop zij stellen dat met alle bemesting en bestrijding toch nog een gat van ruim 25% bestaat tussen wat werkelijk geproduceerd wordt en de genetische capaciteit van de onderzochte gewassen. Maar linksom of rechtsom, De landbouwgewassen worden systematisch en chronisch ondervoed. Dat blijkt uit de vele proeven met toevoegingen van steenmeel waardoor een groot aantal “onbekende” mineralen worden toegevoegd op verarmde landbouwgrond waar deze mineralen mogelijk al lang aan onttrokken zijn.
Het is en blijft een bewezen feit dat planten die groeien op de mineralen die worden aangeboden volgens de huidige oeroude bemestingsleer altijd ziek worden en dus ten prooi vallen aan de opruimers die vervolgens te vuur en te zwaard worden bestreden. (vandaar de naam bestrijdingsmiddel) Hoe zou de toekomst er uit zien als de landbouw een hoge prioriteit geeft aan het menu dat planten voorgeschoteld krijgen? Melkveehouders over de hele wereld weten al heel lang dat de gewaskwaliteit van het voer bepalend is voor de gezondheid en productie van koeien, schapen, kamelen en geiten. Zou het niet eens tijd worden om naar optimale plantenvoeding te gaan omzien om de inzet van bestrijdingsmiddelen terug te dringen? Zou het niet eens tijd worden om het idee dat planten simpele organismen zijn te laten varen? Misschien komen we dan wel tot hogere oogsten op minder grond dan er in de afgelopen 70 jaar is bereikt. Tot slot wil ik met betrekking tot het gebruik van giftige stoffen een parallel trekken met roken. Op 30 juni 2011 (nog maar 10 jaar geleden) werd onder veel protest het roken in de horeca verboden. Pas in 2019 werden de speciale rookruimten in de horeca ook verboden. Tot die tijd was het normaal en “gezellig” als er gerookt werd. Nu is het ondenkbaar dat er in openbare ruimtes wordt gerookt. En nog steeds zijn er hele volksstammen die roken en absoluut ontkennen dat er een verband is tussen roken en kanker. Hoe zou het zijn als de maatschappij over een aantal jaren zegt dat het niet langer acceptabel is dat er chemie wordt gebruikt op planten? Hoe zou het zijn als mensen hardop gaan zeggen dat zij niet langer voedsel willen dat bespoten is met middelen die ontwikkeld zijn om iets te doden? Het gaat er mij niet om dat er gekozen moet worden tussen teelt met of zonder chemie. Een wereld zonder chemie lijkt mij net zo onwaarschijnlijk als een wereld zonder medicijnen. Maar we mogen ons wel afvragen hoeveel van de medicijnen er geslikt worden omdat het voedingspatroon niet is wat het zijn kan of wat het zijn moet? Niet voor niets geeft de slogan “De boer is de dokter van de toekomst” te denken.
Dat is een goed verhaal Pius. Ik krijg beelden van Bodemisch door. Kunstmest ook zo iets: heb eens gelezen dat ½ deel grasland wel en ½ deel niet bemest was. De koeien aten alleen het gras van het niet bemeste deel...
Ben je ook van de bomen?
Interessant geluid wat hier wel vaker gehoord mag worden Pius, al zal er nog een lange weg afgelegd moeten worden om een daadwerkelijke ommezwaai te maken. Producenten, banken, WUR, overheid en voedingsindustrie. houden elkaar in een verstikkende omhelzing. De financiële belangen zijn enorm immers.
<edit> Grappig dat de Zwitsers dit dan blijkbaar graag willen terwijl hun chemische industrie vrolijk doordraait. Het neutrale land waar iedere dictator een bankkluis heeft.
Vanaf de zijlijn is mijn 1ste reactie: Zou mooi zijn als deze testcase er komt.
Vooral de én voor import maakt het een net(ter) voorstel.
Anderzijds hoop ik wel dat iedere Zwitser voldoende geld heeft en houdt om voedsel te kopen. Mocht dit niet zijn dat daar dan een vangnet voor is / komt.
Voor Syngenta is een prachtige afzetmarkt ontwikkeling voor de aangekochte Valagra. Kop omhoog en gas erop zou ik tegen de Zwitsers binnen het concern willen zeggen.
De reactie van Fyrwald laat denk ik zien waar binnen Syngenta de beste cash cows rondlopen van het bedrijf.
Persoonlijk geloof ik niet in de scheiding tussen landbouw en natuur. In the end of the day is alles met elkaar gekoppeld. De wereldwijde bodemdegradatie is te ernstig om in te blijven zetten op intensieve teelten. Die route is in the end (ook) doodlopend. En die End meldt zich binnen de komende 2 generaties om even te linken met Er bestaat een andere route dan die naar de afgrond .
Of het zonder bestrijdingsmiddel kan is de vraag. Net zoals dat het niet, zonder grote gevolgen, zonder stikstof kunstmest kan. Echter laat dat niet weg dat we tot nu eigenlijk te lui zijn en veel teveel op onze lauweren rusten. Grootschalig testen in de praktijk is wat we als mede inwoners van Europa kunnen gebruiken.
Enne als het misloopt ben ik bereid om een donatie over te maken naar een fonds om de boel te helpen corrigeren.
Goed gezegd Pius Floris ben blij dat anderen, maar dat wist ik al, er ook zo over denken.
We zullen laten zien dat het kan, dan volgt de rest vanzelf, het is immers zo de aanhouder wint.