Lees ook
Uit die e-mails blijkt dat ons land in Brussel heeft gepleit om het beschermingsniveau voor bijen te verlagen. Het gaat om aanpassing van de ‘drempelwaarden’ in de Bee Guidance: normen die bepalen wanneer een bestrijdingsmiddel als veilig of mogelijk gevaarlijk voor bijen wordt aangemerkt. Bee Guidance is opgesteld in opdracht van de EFSA op basis van het zogeheten Kouhry-model, waarmee bijensterfte wordt onderscheiden naar pesticidengebruik en andere oorzaken op basis van modelinschattingen.

Nederland wil de drempelwaarden op basis van een ander rekenmodel vaststellen: Beehave. Tien procent van de kosten voor de ontwikkeling van dat model zijn gefinancierd door Syngenta, een zaadverdelaar en gewasbeschermingsmiddelenfabrikant. Het leeuwendeel van de kosten is betaald door de Britse overheid.

Op basis van Beehave kan het beschermingsniveau voor bijen sterk worden afgezwakt. Dat stelt de Brusselse lobbygroep van de agrochemische industrie ECPA in een analyse die de groep in juni 2017 met de Europese Commissie heeft gedeeld. De Commissie heeft vervolgens een ‘implementatieplan’ opgesteld waarin staat dat de drempelwaarden zullen worden herzien, mogelijk op basis van het Beehave-model. De acceptabele sterfte in een kolonie wordt door Bee Guidance op 7% gesteld; op basis van Beehave zou tot 20% acceptabel zijn.

Het perspectief om het over beide onderwerpen tegelijk te hebben ontbreekt
De Tweede Kamer heeft op 21 mei een motie aangenomen waarin zij de regering oproept om niet akkoord te gaan met dit implementatieplan. Minister Schouten liet vorige week weten dat zij desondanks met dat plan wil instemmen. Inmiddels hangt de minister volgens FTM een motie van wantrouwen boven het hoofd, omdat zij de Kamer onjuist zou hebben geïnformeerd over de Nederlandse inbreng bij de onderhandelingen over de Bee Guidance.

Kift
Waar de kift om draait? De industrie schat de natuurlijke sterfte hoger in. Entomologen - insectenonderzoekers - die zich zorgen maken over de bijenstand spelen liever op safe en zetten daarom in op een strenge norm. Het verlies van bestrijdingsmiddelen - de consequentie van de invoering van Bee Guidance - heeft echter consequenties voor oogsten, zeggen boeren en de agrochemische industrie.

Euvel
Het euvel? Zowel Bee Guidance als Beehave zijn gebaseerd op modelbouw en de schatting van effecten waarover zelfs op basis van de best mogelijke onderzoeksinzichten nauwelijks enige gevalideerde kennis - zeg maar: 'waarheid' - aan kan worden ontleend. De industrie laat zich in die situatie leiden door het doel oogsten op peil te houden; entomologen kiezen voor insectenleven. Het perspectief om het over beide onderwerpen tegelijk te hebben ontbreekt. Daar komt bij dat de EU in een sneller tempo middelen verbiedt dan nieuwe toelaat. De gevestigde industrie verzet zich tegen een snel verlies van middelen; met name nieuwkomers op de markt voor gewasbeschermingsmiddelen en innoverende boeren en tuinders bepleiten juist versnelde toelating van groene middelen die milieu- en faunavriendelijker zouden zijn, zelfs als ze hun veiligheid nog niet volledig bewezen hebben.
Dit artikel afdrukken