En dat alles omdat het RIVM in kaart bracht of het verbeteren van de hygiëne op varkensbedrijven dan wel rauw vlees langdurig en tegen de goede temperatuur invriezen tot een vermindering van maatschappelijke kosten zou kunnen leiden. Het eerste niet, maar het tweede wel, blijkt.
In een 'maatschappelijke kosten-batenanalyse, gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift PLOS ONE, berekende het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) dat het invriezen van filet americain vóór consumptie de kans op toxoplasmose verkleint.
Toxoplasmose
Ongeveer 750 Nederlanders worden jaarlijks ziek vanwege toxoplasmose. Bij iets minder dan de helft gaat het om aangeboren afwijkingen. Circa de helft van de ziektegevallen is volgens het RIVM te wijten aan het eten van rauwe vleesproducten, met name van filet americain.
Gezonde mensen worden doorgaans niet ziek van de toxoplasmoseparasiet. Personen met een verminderde weerstand zoals kankerpatiënten en zwangeren lopen meer risico. De infectieziekte kan leiden tot miskramen, vroeggeboorten en hersen- en oogafwijkingen bij het kind.
Het RIVM raamt de ziektekosten van toxoplasmose op €45 miljoen per jaar. Het instituut berekende op grond van consumptiegegevens dat een betrekkelijk eenvoudige ingreep als het invriezen van filet americain (minimaal 48 uur op -12 graden Celsius) een jaarlijkse netto besparing op kan leveren van €10 tot 30 miljoen. Dat is vooral het gevolg van een verbeterde kwaliteit van leven doordat de chronische gevolgen van toxoplasmose vermeden worden.
'Ongefundeerd'
De Vereniging voor de Nederlandse Vleeswarenindustrie (VNV) reageert verbaasd over de berichtgeving. De vereniging vindt de zorgen over filet americain ongefundeerd en acht het onnodig dat de consument het product voor gebruik zelf nog invriest. De VNV heeft onder andere twijfels over de bewering dat filet americain de belangrijkste bron is. Ze wijzen er ook op dat producten invriezen de kwaliteit niet ten goede komt.
Volgens de VNV is het algemeen bekend dat er voor bepaalde groepen risico’s zitten aan dit soort producten. Daarom ontraadt het Voedingscentrum ook zwangere en mensen met een verminderde weerstand het eten van onverhitte vleesproducten.
Of de consument de filet americain thuis, of de vleesverwerkers het rundvlees vooraf moet invriezen maakt het RIVM niet concreet. Uit het onderzoek blijkt wel dat het bij de helft van de producenten al een standaardprocedure is om het vlees in te vriezen.
Invriezen aan de bron (fabrikant/slager/verkooppunt) zou inderdaad beter zijn. En dat gebeurt soms ook al. Alleen als RIVM kunnen we dat niet opleggen. Mensen kunnen het dus ook zelf thuis invriezen en dan ontdooien in de koelkast.
— RIVM (@rivm) May 15, 2019
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Meer aandacht voor toxoplasmose is een goede zaak. Toxoplasma-infecties staan laag op de onderzoeksagenda. Toxoplasmose is een onbekende en onderschatte ziekte, in Nederland is het de ziekte met de meeste ziektelast via voedsel. Meer dan Salmonella- en Campylobacter besmettingen. Elk jaar (!) zijn enkele honderden kinderen het slachtoffer.
De bron van de besmetting is de huiskat; ook katten die binnenblijven kunnen besmettelijk zijn. Maar het helpt wel om de katten binnen te houden of aan de lijn uit te laten (is echt mogelijk!).
Verplichte vaccinatie (denk aan Q-koorts) zou ook veel kunnen schelen.
Preventie gaat verder dan alleen rauw vlees. Vlees, melk en ook groente en fruit kunnen besmet raken als gevolg van loslopende katten.
Voor zwangeren, voorkom dat je toxoplasmose krijgt:
• Proef niet van rauw gehakt;
• Verhit vlees van scharrelvarkens en -pluimvee, wild, paard, geit en schaap door en door;
• Was rauwe groenten en fruit van de volle grond eerst heel grondig;
• Drink geen rauwe melk van geiten of schapen;
• Eet geen zachte kaas van rauwe melk van geiten of schapen;
• Was je handen goed voor het eten en koken, zeker na tuinwerk, kattenbak verschonen en
spelen in de zandbak.
Zover als ik weet wordt zeer veel filet Americain gemaakt van vlees van Africaanse koeien dat de eigenschap heeft mooi rood te blijven en niet te verkleuren zonder struviet. Dit vlees komt ingevroren naar Europa, dus daar zou niks mee aan de hand moeten zijn, misschien een leuke onderzoeks vraag voor de redactie.
Ik ken wat filet americain processen van dichtbij. De ene centrale slagerij (van de supermarkt) gebruikt volledig bevroren grondstoffen, de andere een mix. Hoe de merken zoals Ladessa het doen weet ik niet.
En de slager om de hoek doet het volgens mij vooral met verse grondstoffen.
Ben benieuwd of dit advies ook geldt voor andere rauwe vleesproducten, of producten die niet helemaal gaar worden gegeten: biefstuk, biefstuktapenade, gedroogde vleeswaren etc.
Overigens wordt er bij filet americain ontzettend veel microbiologisch onderzoek gedaan naar Listeria, Salmonella en entero's, (dat kost de industrie als geheel denk ik jaarlijks ook miljoenen) maar bij mijn weten weinig naar toxoplasmose.
#1 Gert, zou een screening bij ziekenhuisopname op aan wezigheid van toxoplasmose een idee zijn en dan vooral voor mensen met katten thuis?
#4 Frank, ik ben niet medisch onderlegd, een geïnteresseerde leek. In Canada hebben ze gekeken naar screening. De onderzoekers zeggen: géén algehele screening, wel als daar echt een aanleiding voor is.
Bron