'Stuck between a rock and a hard place.' Zo typeert een voedingsmiddelentechnoloog de positie van bedrijven die de trend naar het verwijderen van conserveringsmiddelen en andere additieven willen tegenhouden. Ze kunnen er maar aan meedoen, omdat ze anders business verliezen. Maar hadden al die stofjes geen functie dan?
In de VS is mevrouw Vani Hari succesvol in het aanjagen van acties die fabrikanten doen besluiten hun recepturen aan te passen. Deze week claimde ze victorie toen Kellogg's aankondigde het houdbaarheidsverhogende middel BHT (Butylhydroxytolueen) uit zijn cereals te halen. Kellogg's zei natuurlijk dat ze dat allang van plan waren.
Vani Hari, beter bekend als Food Babe, heeft een actiesite die door tegen ongezonde stoffen in voedselproducten te zijn geld ophaalt voor nog meer van dat soort acties. Met succes, want het publiek wil natuurlijk niet ongezond eten.
Butylhydroxytolueen is een antioxidant die in oliën en vetten wordt gebruikt om het ranzig worden en verkleuren daarvan te voorkomen. De stof houdt de invloed van zuurstof op de olie of het vet op, zodat voedingsmiddelen worden gevrijwaarde van oxidatieve degradatie. Het wordt ook gebruikt in onder meer cosmetica en, uiteraard, diervoeders waarin vet is verwerkt.
Het draait om de dosis
BHT is omstreden onder actievoerders omdat het leverschade kan veroorzaken en kan bijdragen aan de ontwikkeling van tumoren. Is het schadelijk? Nee hoor, zegt voedingsmiddelentechnoloog Julie Miller Jones tegen FoodNavigator. Het is gewoon zo'n stofje dat een zogenaamd U-shaped patroon volgt. Onder bepaalde niveaus is er niets aan de hand en kun je het zelfs prima hebben, boven bepaalde niveaus worden ze toxisch.
Neem Vitamine A, zegt ze. Die hebben we nodig, maar boven bepaalde grenzen worden we er ziek van en kunnen we er zelfs dood van gaan. Omdat dergelijke stoffen zich niet ophopen in ons lichaam, kunnen we ze onder een bepaald niveau rustig gebruiken. Alleen begrijpen mensen niet dat het niet gaat om het binnenkrijgen van het stofje, maar om de dosis.
Perceptie is harder dan de werkelijkheid
Waarom moeten ze er dan toch uit? Daar heeft Miller Jones maar één antwoord op: omdat consumenten denken dat ze die niet meer moeten willen. En dat komt weer omdat het hen verteld wordt. En dat gebeurt omdat er een zogenaamd business model achter zit. Food Babe haalt er geld mee op. En winkelformules als Whole Foods in de VS en Engeland en Marqt en EkoPlaza in Nederland kunnen er een nieuw plekje in het winkellandschap mee uitbikken. En dan moeten natuurlijk ook de Jumbo's en AH's en hun leveranciers mee. Daar komt deze redenering zo ongeveer op neer. Verzet, zegt ze, heeft geen zin want de perceptie van de consument is een hardere realiteit dan de werkelijkheid zelf.
AH maakt biologische puurder
Gisteren kwam er een berichtje in de media dat Albert Heijn de dextrose uit zijn biologische vleesproducten haalt. Dextrose diende als toevoeging om antioxidante conserveringsmiddelen hun werk goed te kunnen laten doen. Het wordt eruit gehaald voor het gevoel van consumenten. Dat geeft woordvoerder Jan Christiaan Hellendoorn gewoon toe in vakblad Distrifood: "Consumenten, met name consumenten die voor biologisch kiezen, worden niet blij van additieven." Waar mogelijk wordt de dextrose dan ook verwijderd. "Waar mogelijk proberen we producten zo puur mogelijk in het schap te krijgen", zegt Hellendoorn. Ook al omdat het niet meer nodig is, laat AH weten. Er zijn inmiddels dus betere conserveringstechnieken. Welke dat zijn, vermeldt Distrifood niet. Kennelijk vergat de interviewer ernaar te vragen.
Gewoon commercie?
Wie er zo naar kijkt, vraagt zich af: waren die stofjes nou gevaarlijk fout en hadden ze geen functie of is gewoon allemaal weer 'wat nieuws' en dus gewoon commercie?
Wil je eens antwoorden op onze poll? De resultaten daarvan leggen we voor aan een aantal voedingsmiddelenkenners en -verkopers.
Fotocredits: Food Babe
-- POLL --
Dit artikel afdrukken
Vani Hari, beter bekend als Food Babe, heeft een actiesite die door tegen ongezonde stoffen in voedselproducten te zijn geld ophaalt voor nog meer van dat soort acties. Met succes, want het publiek wil natuurlijk niet ongezond eten.
Butylhydroxytolueen is een antioxidant die in oliën en vetten wordt gebruikt om het ranzig worden en verkleuren daarvan te voorkomen. De stof houdt de invloed van zuurstof op de olie of het vet op, zodat voedingsmiddelen worden gevrijwaarde van oxidatieve degradatie. Het wordt ook gebruikt in onder meer cosmetica en, uiteraard, diervoeders waarin vet is verwerkt.
Het draait om de dosis
BHT is omstreden onder actievoerders omdat het leverschade kan veroorzaken en kan bijdragen aan de ontwikkeling van tumoren. Is het schadelijk? Nee hoor, zegt voedingsmiddelentechnoloog Julie Miller Jones tegen FoodNavigator. Het is gewoon zo'n stofje dat een zogenaamd U-shaped patroon volgt. Onder bepaalde niveaus is er niets aan de hand en kun je het zelfs prima hebben, boven bepaalde niveaus worden ze toxisch.
Neem Vitamine A, zegt ze. Die hebben we nodig, maar boven bepaalde grenzen worden we er ziek van en kunnen we er zelfs dood van gaan. Omdat dergelijke stoffen zich niet ophopen in ons lichaam, kunnen we ze onder een bepaald niveau rustig gebruiken. Alleen begrijpen mensen niet dat het niet gaat om het binnenkrijgen van het stofje, maar om de dosis.
Perceptie is harder dan de werkelijkheid
Waarom moeten ze er dan toch uit? Daar heeft Miller Jones maar één antwoord op: omdat consumenten denken dat ze die niet meer moeten willen. En dat komt weer omdat het hen verteld wordt. En dat gebeurt omdat er een zogenaamd business model achter zit. Food Babe haalt er geld mee op. En winkelformules als Whole Foods in de VS en Engeland en Marqt en EkoPlaza in Nederland kunnen er een nieuw plekje in het winkellandschap mee uitbikken. En dan moeten natuurlijk ook de Jumbo's en AH's en hun leveranciers mee. Daar komt deze redenering zo ongeveer op neer. Verzet, zegt ze, heeft geen zin want de perceptie van de consument is een hardere realiteit dan de werkelijkheid zelf.
AH maakt biologische puurder
Gisteren kwam er een berichtje in de media dat Albert Heijn de dextrose uit zijn biologische vleesproducten haalt. Dextrose diende als toevoeging om antioxidante conserveringsmiddelen hun werk goed te kunnen laten doen. Het wordt eruit gehaald voor het gevoel van consumenten. Dat geeft woordvoerder Jan Christiaan Hellendoorn gewoon toe in vakblad Distrifood: "Consumenten, met name consumenten die voor biologisch kiezen, worden niet blij van additieven." Waar mogelijk wordt de dextrose dan ook verwijderd. "Waar mogelijk proberen we producten zo puur mogelijk in het schap te krijgen", zegt Hellendoorn. Ook al omdat het niet meer nodig is, laat AH weten. Er zijn inmiddels dus betere conserveringstechnieken. Welke dat zijn, vermeldt Distrifood niet. Kennelijk vergat de interviewer ernaar te vragen.
Gewoon commercie?
Wie er zo naar kijkt, vraagt zich af: waren die stofjes nou gevaarlijk fout en hadden ze geen functie of is gewoon allemaal weer 'wat nieuws' en dus gewoon commercie?
Wil je eens antwoorden op onze poll? De resultaten daarvan leggen we voor aan een aantal voedingsmiddelenkenners en -verkopers.
Fotocredits: Food Babe
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Wat de poll 'vervuilt', is dat producten als kaas, salami en zuurkool niet zonder toevoegingen kunnen. Of is b.v. zout geen additief omdat het zo algemeen is?
Klopt Hans. De vraagstelling had eigenlijk verengd moeten worden tot 'onnodige chemische stoffen a.g.v. goedkope massaproductie'.
In koudgeperste zonnebloem- en olijfolie is geen BHT nodig. In cosmetica ook niet. En ja... diervoeders.... wat daar allemaal niet in zit....
zout is dan toch een ander verhaal... binnen een natuurlijke fermentatie.
en nitrietzout als conserveermiddel in vleeswaar wordt als de oorzaak voor de aangetoonde schadelijkheid van (hogere) vleeswaarconsumptie beschouwd (maar neem verse groenten/fruit(sap) erbij, dan worden nitrosaminen voorkomen) .
Helaas zijn 'onnodig', 'chemisch' en 'goedkope massaproductie' allemaal lastig te definiëren. Is de toevoeging van zegge nitriet (E250?) inderdaad nodig om botulisme te voorkomen, of is het overbodig? Moeten we gruwen van E300 als rijsmiddel, maar wel onze vitaminepillen slikken? Is MSG/E621 slecht, maar is het gezond om veel parmezaanse kaas over de pasta te gooien? Ik weet het allemaal niet zo goed...
Is de poll ook vervuild door suiker?
Ook onnodig, Frank? En honing ipv suiker in de thee, natuurlijk. Niet overbodig?
#4: De vraag is of 'het er in hoort', of het een regulier ingrediënt of een additief is. Dat is vooral cultuur, denk ik. Wat voor de één een ongewenste vervuiling van het recept is, is voor de ander een logische modernisering of verbetering. Ik denk dat je toevoegingen op hun individuele kwaliteiten moet beoordelen, in relatie tot het voedingsmiddel, en dat je algemene uitspraken over 'additieven' en E-nummers net zo goed achterwege kan laten. Ik denk wel dat het verstandig is om niet onnodig aan eten te rommelen en stoffen minimaal te bewerken, maar dat is een algemeen, conservatief 'if it ain't broke, don't fix it'. We kijken toch naar het verleden om te zien wat bewezen eetbaar is. Tegelijkertijd lees ik ook de verhalen over ongezond geroosterd vlees van de barbecue, wat toch een zeer beproefd recept genoemd mag worden.