Op zijn Facebookpagina zette professor emeritus Martijn Katan gisteravond in zes vragen uiteen hoe het zit met de financiering van het Voedingscentrum. Regelmatig wordt immers gezegd dat het VC gelden zou ontvangen van het bedrijfsleven. Daarmee zou de mening van het VC te koop zijn. Katan gelooft daar niets van. Hij schrijft:
KRIJGT VOEDINGSCENTRUM GELD VAN BEDRIJVEN?
Op internet wordt wordt vaak gezegd dat het Voedingscentrum niet objectief is en geld van bedrijven krijgt. Bij deze mijn mening, in zes vragen.
1. Krijgt het Voedingscentrum officiëel subsidies van bedrijven?
Ik kan hierover alleen gegevens vinden op de site van het Voedingscentrum zelf. Die geeft cijfers vanaf 2011. Ze zouden in 2011 voor het laatst een klein bedrag van bedrijven hebben ontvangen en daarna niets meer. In 2012 en 2013 komt al hun geld van de ministeries van VWS (Volksgezondheid) en Economische Zaken.*)
2. Krijgt het Voedingscentrum in het geheim subsidie van bedrijven?
Dat weet ik niet, maar ik vind het niet aannemelijk. De betrokkenen houden daar privé niets aan over. Als het uitkomt, kost het ze hun baan en reputatie. Ze zijn gek als ze dat doen.
3. Worden individuele VC-medewerkers omgekocht door bedrijven?
Dat zou een groot risico zijn voor het bedrijf en de medewerker. Collega’s hebben snel in de gaten dat iemand de boodschap bijkleurt. Wie rijk wil worden door bedrog wordt geen voedingsvoorlichter.
4. Zetten bedrijven via ministeries het Voedingscentrum onder druk?
Ja. Bedrijven mogen lobbyen en doen dat. Ik ken één concreet geval van pressie op het Voedingscentrum via (destijds) het Ministerie van Landbouw. Anderzijds kan het Voedingscentrum maar weinig meegeven met die druk. Zodra ze afwijken van de Richtlijnen Goede Voeding van de Gezondheidsraad ziet iedereen dat, inclusief andere, concurrerende bedrijven.
5. Werkt het Voedingscentrum nooit samen met bedrijven?
Jawel. Ze proberen via bedrijven hun voedingsboodschap aan de man te brengen. Ze nemen er geen geld voor aan, maar er is een risico dat het bedrijf misbruik maakt van de reputatie van het Voedingscentrum.
6. Conclusie?
Het Voedingscentrum is transparant over zijn financien. Hun factsheets maken ook transparant hoe ze hun boodschap afleiden uit de rapporten van de Gezondheidsraad. Het lijkt me niet gemakkelijk voor bedrijven om het Voedingscentrum een bepaalde richting op te sturen.
*) In 2012 kregen ze nog een klein bedrag van gezondheidsinstellingen, voor een Hygiënecode
Uit de reacties blijkt dat Katans autoriteit niet voldoende is om al zijn lezers te kunnen overtuigen.
Dit artikel afdrukken
KRIJGT VOEDINGSCENTRUM GELD VAN BEDRIJVEN?
Op internet wordt wordt vaak gezegd dat het Voedingscentrum niet objectief is en geld van bedrijven krijgt. Bij deze mijn mening, in zes vragen.
1. Krijgt het Voedingscentrum officiëel subsidies van bedrijven?
Ik kan hierover alleen gegevens vinden op de site van het Voedingscentrum zelf. Die geeft cijfers vanaf 2011. Ze zouden in 2011 voor het laatst een klein bedrag van bedrijven hebben ontvangen en daarna niets meer. In 2012 en 2013 komt al hun geld van de ministeries van VWS (Volksgezondheid) en Economische Zaken.*)
2. Krijgt het Voedingscentrum in het geheim subsidie van bedrijven?
Dat weet ik niet, maar ik vind het niet aannemelijk. De betrokkenen houden daar privé niets aan over. Als het uitkomt, kost het ze hun baan en reputatie. Ze zijn gek als ze dat doen.
3. Worden individuele VC-medewerkers omgekocht door bedrijven?
Dat zou een groot risico zijn voor het bedrijf en de medewerker. Collega’s hebben snel in de gaten dat iemand de boodschap bijkleurt. Wie rijk wil worden door bedrog wordt geen voedingsvoorlichter.
4. Zetten bedrijven via ministeries het Voedingscentrum onder druk?
Ja. Bedrijven mogen lobbyen en doen dat. Ik ken één concreet geval van pressie op het Voedingscentrum via (destijds) het Ministerie van Landbouw. Anderzijds kan het Voedingscentrum maar weinig meegeven met die druk. Zodra ze afwijken van de Richtlijnen Goede Voeding van de Gezondheidsraad ziet iedereen dat, inclusief andere, concurrerende bedrijven.
5. Werkt het Voedingscentrum nooit samen met bedrijven?
Jawel. Ze proberen via bedrijven hun voedingsboodschap aan de man te brengen. Ze nemen er geen geld voor aan, maar er is een risico dat het bedrijf misbruik maakt van de reputatie van het Voedingscentrum.
6. Conclusie?
Het Voedingscentrum is transparant over zijn financien. Hun factsheets maken ook transparant hoe ze hun boodschap afleiden uit de rapporten van de Gezondheidsraad. Het lijkt me niet gemakkelijk voor bedrijven om het Voedingscentrum een bepaalde richting op te sturen.
*) In 2012 kregen ze nog een klein bedrag van gezondheidsinstellingen, voor een Hygiënecode
Uit de reacties blijkt dat Katans autoriteit niet voldoende is om al zijn lezers te kunnen overtuigen.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Dus nu kunnen ze zichzelf 'cleanen' op dat gebied, mooi. En sturen ze dan maar een ex-Unilever R&D-topman om via een andere weg een vinger in de pap te houden? Of ben ik nu alu-hoedje bezig?
Over de 'richtlijnen goede voeding van de Gezondheidsraad' heb ik veel meer twijfels dan over de vraag of het Voedingscentrum daar wel netjes bij in de pas loopt en zich niet laat beïnvloeden door belanghebbende sectoren. Dat laatste is ook niet nodig heb ik de indruk, want de Gezondheidsraad en het VC lijken zich van nature al economisch gedreven zelfcensuur op te leggen.
Wie de Schijf van Vijf bekijkt ziet daar in elk geval (nog) dingen staan die mij meer in het belang lijken van de zuivelindustrie, het bakkerijwezen en margarineproducenten, dan van de volksgezondheid. Als diabeticus schiet ik daar totaal niet mee op, met dat Voedingscentrum - niet met die schijf en niet met hun speciale adviezen voor diabetici. Maar met hele andere voedingsadviezen wél, en hoe!
Zolang door de adviezen van het Voedingscentrum nog de geest waart van de heer Katan zelf komen we volgens mij geen stap vooruit. Het stukje van Katan in de NRC van zaterdag j.l. is het zoveelste sprekende voorbeeld van 's mans bijdrage aan veel te rigide opvattingen over (voedings)wetenschap. Aan de adviezen van het VC veranderen we niks zo lang daar geen wetenschappelijk bewijs toe noopt, vindt hij. Gemakshalve voorbijgaand aan de zeer wankele wetenschappelijke basis van de voedingsadviezen die het VC traditioneel wél communiceert.
Met vrienden als Katan heeft het Voedingscentrum geen vijanden meer nodig. En wat de NRC betreft; daar wordt die column van Katan pas weer interessant voor de lezers als het format wordt veranderd in de bekende debatvorm, waarbij om en om twee of drie deskundigen aan het woord komen.
Een sterk stuk van Katan, net zoals zijn column van afgelopen zaterdag. De geduldige lezer ziet de scherpte waarmee Katan vragen aanpakt, ook in het stuk hierboven. Hij slaagt erin om specifieke, technocratische antwoorden te geven, en zijn visie en de 'feiten' te scheiden, zodat de geduldige lezer zelf nog uit kan maken of het Voedingscentrum vertrouwd moet worden of niet.
Wat betreft #1, het zou mooi geweest zijn als Katan een vraag had beantwoord over het vermeende old-boys-network, al was het maar om de geduldige lezer te wijzen op het simpele feit van de vorige functie van de huidige directeur. Overigens, wat zou het kunnen betekenen dat het Voedinsgcentrum bestuurd wordt door iemand uit de voedingsindustrie? Zou dat invloed hebben op adviezen over suiker, vet of zout? Hebben bedrijven als Unilever daar een specifiek belang bij?
Kijk, je kunt wel op je klompen aanvoelen dat een advies om highly processed foods zo veel mogelijk buiten je dieet te houden, niet van harte komt van mensen die daar hun geld mee hebben verdiend. Maar dat is juist het mooie, dat kunnen we al op onze klompen aanvoelen.
Overigens adviseerde Katan dat zaterdag wel min of meer: "Commercieel voedsel is gecomponeerd om onze eetlust aan te wakkeren en leidt daardoor tot vetzucht en de bijbehorende ziekten. Laat die pakjes en zakjes dus staan."
Sterk stuk van Katan inderdaad. In hoeverre de nieuwe directeur geheel onafhankelijk van haar oude werkgever (Unilever) kan handelen, zullen we moeten zien. Ze weet dat wat dat betreft de ogen op haar gericht zijn. Ik vind dat ze voorlopig het voordeel van de twijfel verdient.
Rechtstreekse financiële steun aan het VC door de grote voedingsbedrijven is onwaarschijnlijk, zoals Katan uitlegt. Maar er is wel 'sluipmarketing'. Door samen te werken met het VC in projecten als Het Nationale Schoolontbijt kunnen de grote voedingsbedrijven hun spullen aan schoolkinderen presenteren. De samenwerking met het VC zorgt dan als het ware voor een 'Dit is verantwoord!'-labeltje. Terwijl het wel bijvoorbeeld om zoet broodbeleg gaat. Foodlog heeft daar al over geschreven: http://www.foodlog.nl/artikel/schoolontbijt-gekaapt-door-voedingsindustrie/.
Ook katan laat zich door VC uit betalen. Zolang VC Becel promoot, wordt bij mij de twijfel niet weggenomen dat ze zich financieel laten steunen door Unilever. Becel is ronduit troep, waar na een jaar nog geen schimmel op ontstaat. Teveel klopt niet in hun adviezen. Ook E nummers zijn volgens VC onschadelijk, sterker nog zij vinden dat het eigenschappen van voeding verbetert??? Zoals eerder gezegd, zolang zij schijf van 5 nog promoten, laat ik ieder advies van VC aan me voorbij gaan. Bij mij is de twijfel niet weggenomen dat zij onafhankelijk zouden zijn?!