3 min
Het zorgstelsel heeft een wezenlijke aanpassing nodig voor door leefstijl geneesbare ziekten. Volgens minister Bruno Bruins bestaat de geneeskunde die dat kan niet. Onzin, zeggen professor Hanno Pijl (hoogleraar diabetes, LUMC) en dr. Ben van Ommen (principal scientist TNO). Zij vinden dat de minister aan zet is om dat al bestaande vak de status te geven die het nodig heeft.
Beste minister Bruins,
Op de motie van mevrouw Ellemeet antwoordde u onlangs: “Er is niet zoiets als leefstijlgeneeskunde”. Welnu, u bent verkeerd geïnformeerd. We zetten dit graag recht.
Laten we beginnen bij de definitie van geneeskunde (Van Dale): wetenschap die de oorzaak en de aard van ziekten opspoort en er de geneesmiddelen (= middel om genezing te bewerkstelligen; medicijn) voor aanwijst. En laten we die definitie toepassen op leefstijl-gerelateerde ziekten, met type 2 diabetes als prototype. We kennen de belangrijkste oorzaak hiervan, namelijk leefstijl. En inmiddels is het beste geneesmiddel voor deze ziekte aangewezen met een krachtige wetenschappelijke basis: leefstijlaanpassing is met afstand het meest effectief. Sterker: leefstijl is het enige medicijn voor type 2 diabetes, want alleen dit kan genezing bewerkstelligen. Alle andere geneesmiddelen – pillen en insuline dus – verlagen de bloedglucose, maar laten de onderliggende problemen onaangeroerd en genezen daarom niet.
Om het nog duidelijker te zeggen: farmaceutische preparaten zijn volgens de definitie van geneesmiddel, geen medicijn. En leefstijl is hier dus geen preventie, maar geneeskunde. Overigens zijn vrijwel alle chronische, niet-overdraagbare aandoeningen waar 8,5 miljoen Nederlanders mee worstelen, het gevolg van interactie tussen genen en onze leefstijl. Onze genen kunnen we niet aanpassen. Onze leefstijl wel.
Geen plaats voor leefstijlgeneeskunde
Wellicht bedoelde u “Leefstijlgeneeskunde wordt niet toegepast”. Die uitspraak zou beter kloppen. In de praktijk van de Nederlandse gezondheidszorg heeft leefstijlgeneeskunde geen plaats. Dat heeft historische wortels. Wij wachten af tot mensen ziek worden en verwachten vervolgens van de dokter dat hij het probleem met een pilletje of operatie oplost. Honderd jaar geleden voldeed dat model van de gezondheidszorg. Infectieziekten en ongevallen vormden de grootste problemen.
Gezondheidszorgmodel voldoet niet meer
Vandaag de dag is de aard van de meeste ziekten heel anders: het zijn complexe, systemische aandoeningen die veelal voortkomen uit verkeerde leefgewoontes. Het oude model voldoet niet meer.
13 keer goedkoper
Weet u, wij zijn ongeveer even oud als u. Als wij drieën nu, op onze leeftijd type 2 diabetes zouden krijgen – geen gekke gedachte gelet op de cijfers – dan zijn de totale kosten per persoon ongeveer 130.000 euro voor de rest van ons leven. Een leefstijlgeneeskunde-programma zou voor ons ongeveer 10.000 euro kosten; dat is 13 keer goedkoper! En de persoonlijke en maatschappelijke winst van niet of minder ziek zijn laat zich raden. De keuze is niet moeilijk, toch? Natuurlijk zijn er dan verliezers: we zouden veel minder pillen nodig hebben en de zorg zoals we die nu kennen, verliest omzet als mensen niet langer patiënt zijn. Maar u laat zich toch niet leiden door de belangen van het bedrijfsleven bij het inrichten van het gezondheidszorgstelsel?
Onderzoeksagenda
Leefstijlgeneeskunde: het bestaat echt! Uiteraard is de bewijsvoering nog niet helemaal rond voor alle leefstijl-gerelateerde ziekten. En niet iedere patiënt zal door leefstijlgeneeskunde genezen. Voor de ontwikkeling van effectieve leefstijlgeneeskunde in de breedst mogelijke zin is dan ook een goede onderzoeksagenda nodig. Samen met collega’s in Nederland zorgen wij hier graag voor. Maar met alleen onderzoek zijn we er niet.
Het zorgstelsel heeft een wezenlijke aanpassing nodig voor door leefstijl geneesbare ziekten. Van ‘care’ naar ‘cure’. En van de spreekkamer naar de huiskamer. Er moet een systeem komen dat het voor de burger/patiënt mogelijk maakt om zelf regie over zijn/haar gezondheid te nemen, 365 dagen per jaar. U bent verantwoordelijk voor het stelsel. U bent degene die stappen kan zetten, die de toepassing van leefstijlgeneeskunde in Nederland mogelijk maken. De bal ligt bij u!
Namens het Nederlands Instituut voor Leefstijlgeneeskunde,
Ben van Ommen (principal scientist TNO)
Hanno Pijl (hoogleraar diabetes LUMC)
Deze open brief verscheen woensdag 25 april jl. op TimeTNO. De NRC van 3 april publiceerde een pleidooi van Pijl en anderen voor de erkenning van leefstijlgeneeskunde; ze hoopten daarmee dat een Kamerdebat de officiële status van het vak zou opleveren.
In een artikel in het Parool over het jongste boek van Volksgezondheid-hoogleraar Jaap Seidell laat deze alvast weten het eens te zijn dat preventie (een leefstijlbenadering) beter is dan een reparerende medisch benadering:
Dit artikel afdrukken
Op de motie van mevrouw Ellemeet antwoordde u onlangs: “Er is niet zoiets als leefstijlgeneeskunde”. Welnu, u bent verkeerd geïnformeerd. We zetten dit graag recht.
Laten we beginnen bij de definitie van geneeskunde (Van Dale): wetenschap die de oorzaak en de aard van ziekten opspoort en er de geneesmiddelen (= middel om genezing te bewerkstelligen; medicijn) voor aanwijst. En laten we die definitie toepassen op leefstijl-gerelateerde ziekten, met type 2 diabetes als prototype. We kennen de belangrijkste oorzaak hiervan, namelijk leefstijl. En inmiddels is het beste geneesmiddel voor deze ziekte aangewezen met een krachtige wetenschappelijke basis: leefstijlaanpassing is met afstand het meest effectief. Sterker: leefstijl is het enige medicijn voor type 2 diabetes, want alleen dit kan genezing bewerkstelligen. Alle andere geneesmiddelen – pillen en insuline dus – verlagen de bloedglucose, maar laten de onderliggende problemen onaangeroerd en genezen daarom niet.
Leefstijl is het enige medicijn voor type 2 diabetes, want alleen dit kan genezing bewerkstelligenInteractie tussen genen en leefstijl
Om het nog duidelijker te zeggen: farmaceutische preparaten zijn volgens de definitie van geneesmiddel, geen medicijn. En leefstijl is hier dus geen preventie, maar geneeskunde. Overigens zijn vrijwel alle chronische, niet-overdraagbare aandoeningen waar 8,5 miljoen Nederlanders mee worstelen, het gevolg van interactie tussen genen en onze leefstijl. Onze genen kunnen we niet aanpassen. Onze leefstijl wel.
Geen plaats voor leefstijlgeneeskunde
Wellicht bedoelde u “Leefstijlgeneeskunde wordt niet toegepast”. Die uitspraak zou beter kloppen. In de praktijk van de Nederlandse gezondheidszorg heeft leefstijlgeneeskunde geen plaats. Dat heeft historische wortels. Wij wachten af tot mensen ziek worden en verwachten vervolgens van de dokter dat hij het probleem met een pilletje of operatie oplost. Honderd jaar geleden voldeed dat model van de gezondheidszorg. Infectieziekten en ongevallen vormden de grootste problemen.
Gezondheidszorgmodel voldoet niet meer
Vandaag de dag is de aard van de meeste ziekten heel anders: het zijn complexe, systemische aandoeningen die veelal voortkomen uit verkeerde leefgewoontes. Het oude model voldoet niet meer.
U laat zich toch niet leiden door de belangen van het bedrijfsleven bij het inrichten van het gezondheidszorgstelsel?Artsen hebben geen tijd voor leefstijl-coaching en een goed vergoedingsstelsel ontbreekt door een verkokerde werking van wetten en regels over wat ‘zorg’ is en wat ‘preventie’. Daardoor weigeren verzekeraars leefstijlgeneeskunde structureel te vergoeden vanuit de Zorgverzekeringswet, lopen gemeentes vast binnen hun taak in de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en verwijzen alle partijen naar ‘het stelsel’ – dus naar u. En de persoon met type 2 diabetes is de dupe.
13 keer goedkoper
Weet u, wij zijn ongeveer even oud als u. Als wij drieën nu, op onze leeftijd type 2 diabetes zouden krijgen – geen gekke gedachte gelet op de cijfers – dan zijn de totale kosten per persoon ongeveer 130.000 euro voor de rest van ons leven. Een leefstijlgeneeskunde-programma zou voor ons ongeveer 10.000 euro kosten; dat is 13 keer goedkoper! En de persoonlijke en maatschappelijke winst van niet of minder ziek zijn laat zich raden. De keuze is niet moeilijk, toch? Natuurlijk zijn er dan verliezers: we zouden veel minder pillen nodig hebben en de zorg zoals we die nu kennen, verliest omzet als mensen niet langer patiënt zijn. Maar u laat zich toch niet leiden door de belangen van het bedrijfsleven bij het inrichten van het gezondheidszorgstelsel?
Onderzoeksagenda
Leefstijlgeneeskunde: het bestaat echt! Uiteraard is de bewijsvoering nog niet helemaal rond voor alle leefstijl-gerelateerde ziekten. En niet iedere patiënt zal door leefstijlgeneeskunde genezen. Voor de ontwikkeling van effectieve leefstijlgeneeskunde in de breedst mogelijke zin is dan ook een goede onderzoeksagenda nodig. Samen met collega’s in Nederland zorgen wij hier graag voor. Maar met alleen onderzoek zijn we er niet.
Het zorgstelsel heeft een wezenlijke aanpassing nodig voor door leefstijl geneesbare ziekten. Van ‘care’ naar ‘cure’. En van de spreekkamer naar de huiskamerVan 'care' naar 'cure'
Het zorgstelsel heeft een wezenlijke aanpassing nodig voor door leefstijl geneesbare ziekten. Van ‘care’ naar ‘cure’. En van de spreekkamer naar de huiskamer. Er moet een systeem komen dat het voor de burger/patiënt mogelijk maakt om zelf regie over zijn/haar gezondheid te nemen, 365 dagen per jaar. U bent verantwoordelijk voor het stelsel. U bent degene die stappen kan zetten, die de toepassing van leefstijlgeneeskunde in Nederland mogelijk maken. De bal ligt bij u!
Namens het Nederlands Instituut voor Leefstijlgeneeskunde,
Ben van Ommen (principal scientist TNO)
Hanno Pijl (hoogleraar diabetes LUMC)
Deze open brief verscheen woensdag 25 april jl. op TimeTNO. De NRC van 3 april publiceerde een pleidooi van Pijl en anderen voor de erkenning van leefstijlgeneeskunde; ze hoopten daarmee dat een Kamerdebat de officiële status van het vak zou opleveren.
In een artikel in het Parool over het jongste boek van Volksgezondheid-hoogleraar Jaap Seidell laat deze alvast weten het eens te zijn dat preventie (een leefstijlbenadering) beter is dan een reparerende medisch benadering:
We investeren veel meer in medische zorg dan in preventie. @JaapSeidell en @Halberstadtj pleiten voor een flinke draai. https://t.co/Xyql3VyMld. pic.twitter.com/CvG1DpfrOo
— Het Parool (@parool) April 28, 2018
Nog 5
Je hebt 0 van de 5 kado-artikelen gelezen.
Op 10 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 10 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
“Voeding als medicijn”, een opvatting nog ouder dan de weg naar Rome.
Laten we niet doen alsof we nu pas het licht hebben gezien. In 2000 beschrijven 3 artsen van de universiteit van Leiden hoe zij door een zeer strenge caloriebeperking een diabetespatiënt hebben “genezen” van de insuline (zie: het NTVG). Ik moest naar aanleiding van die klinische les denken aan de patiënte die ik (als internist in opleiding) in 1985 in het academisch ziekenhuis van Rotterdam behandelde met insuline. Op een dag vertelde ze doodleuk dat ze haar insuline zelf had gestaakt, want ze volgde een Amerikaans dieet (dat bleek het dieet van Atkins te zijn). Ik melde dat aan mijn professor. “Zeg maar tegen haar dat ze doodgaat zonder insuline!” was zijn commentaar.
In 2009 schreef ik in de Telegraaf wekelijks over 10 deelnemers aan een afvalproef. Drie van hen waren diabeet en spoten veel insuline. Na enkele weken kon de insuline bij alle 3 worden gestaakt (een besparing van tussen de 5 en 10 euro per dag per patiënt).
De Leidse onderzoekgroep (waaraan Hanno Pijl is verbonden) heeft de afgelopen 15 jaar onderzoek verricht waarbij proefpersonen met diabetisch (type 2) een zeer strenge calorie beperking kregen. Zonder veel uitzonderingen moesten de insulinetoedieningen worden gestaakt of sterk worden verminderd. Prof. Roy Taylor uit Newcastle heeft al in 2012 een voor iedereen toegankelijke website opgezet, hoe je als type 2 diabetisch patiënt je insuline kunt verminderen door minder te eten. Zijn onderzoeksgroep heeft aangetoond dat het terugdraaien van de vervetting van de lever en alvleesklier daarbij een grote rol speelt. (zie deze publicatie)
Nu we op grote schaal maagverkleiningen verrichten, is het stoppen van insuline bij type 2 diabetespatiënten na de maagverkleining de normaalste zaak. Maar ook het stoppen van de bloeddrukpillen en het uitzetten van het CPAP-apparaat dat de slaapapneu moet bestrijden is gemeengoed geworden. Natuurlijk is niet iedere patiënt zo succesvol en helaas vallen de resultaten na langere termijn toch weer wat tegen.
Het belang van het manifest is dat ook de meest verstokte pillendokter is gaan inzien dat er ook andere wegen naar Rome leiden. Eén van die nieuwe (oude) wegen is leefstijlinterventie (leefstijlgeneeskunde?).
Zijn we er nu? Nee, vrijwel ieder grootschalig onderzoek dat leefstijlinterventies inzet, laat op langere termijn bescheiden of ronduit magere resultaten zien. Dat verandering van een ongezonde naar een gezonde leefstijl werkt, is geen vraag meer, maar hoe we mensen zo ver kunnen krijgen dat ze blijvend gezondere keuzes maken is nog een groot raadsel.
Wordt aandeelhouder van de leefstijlgeneeskunde.
Jan Peter, ik zag de voorstelling van Bakker c.s. #22 in Coevorden. Draaide voornamelijk rond het thema hardlopen, maar vooral in de bijdrage van Bakker ook over het therapeutische nut ervan bij psychische problemen/stoornissen. Inclusief grappige anekdotes zoals die van zijn leermeester die ontdekte dat hardlopen tegen depressie hielp en toen bij de producent van Prozac aanklopte om een studie daaromtrent gefinancierd te krijgen.
Of over Ritalin dat veertig jaar op de uitvinding van een bijpassende stoornis lag te wachten. Overigens vernoemd naar Rita, de echtgenote van de uitvinder.
Mooi initiatief dit: Eet je beter, koken voor diabetici. Hoe simpel kan het zijn...
Dat doen we inderdaad Nard #30 Ik insinueer niks. Ik stel dat bureaucratie innovatie belemmert. En ik stel een vraag over 1000 TNO medewerkers die zich met Welzijn van Leven bezighouden. En kan daar maar weinig actueels over vinden. En over kokketeren (zich erop laten voorstaan, ermee te koop lopen): personal nutrition staat nog zeer ernstig in de kinderschoenen. Het is nog maar de vraag of genotype of fenotype van doorslaggevende betekenis is voor de soort voeding die je tot je neemt. Als je kijkt naar de voedingsadviezen van jullie partner op dit terrein, Habits, dan bestaat dat voornamelijk uit zalm, avocado, kalkoen, chia zaad en pistache noten. Voor iedereen niet zo slecht zou ik zeggen.
Maar als je ons meer wil vertellen over het onderzoek van Suzan Wopereis, vooral hoe dat werkt met die shakes, de gebruikerstest en hoeveel personal nutrition typologieën er uit gekomen zijn en de impact die het heeft op het voedingspatroon kunnen we een echt gesprek voeren.
Misschien kan je tegelijkertijd wat meer info geven over de 'unit Healthy Living'. Ik vraag nogal wat realiseer ik me. Voel je vrij het erbij te laten.